تعاملی میان رسانه و دانشگاه وجود ندارد
به گزارش سیناپرس به نقل از خبرگزاری ایسنا، همایش روز جهانی ارتباطات امروز – ۲۵ اردیبهشت ماه – در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد و شرکت در این همایش برای عموم دانشجویان آزاد بود.
در این همایش، میلاد دخانچی (مجری و تهیه‌کننده برنامه گره و جیوگی)، احسان ناظم بکایی (روزنامه نگار و دبیر سابق سرویس اجتماعی هفته‌نامه همشهری جوان)، شهریار ربانی (مجری برنامه چرخ)، حلیه صبورنژاد (سردبیر برنامه چرخ)، سجاد مرادی (دانش آموخته ارتباطات) و مریم فیروزی (تهیه‌کننده تلویزیون) حضور داشتند.
پنل اول همایش با موضوع نسبت میان دانشگاه و تولید محتوای رسانه‌ای برگزار شد که در این راستا سخنرانان باید به این سوال که تعامل رسانه با دانشگاه چگونه است، پاسخ می‌دادند.
میلاد دخانچی در این راستا بیان کرد: رسانه‌ی ما از ۱۵ – ۲۰ سال پیش تغییرات بسیاری کرده است و تحولات تکنولوژیک بر آن تاثیر گذاشته است. در همین راستا وضعیت آکادمیک ما هم تغییر کرده است و طبیعی است که مشکلی بین این دو نهاد وجود داشته باشد. رسانه خود را مکلف نمی‌داند با آکادمی حرف بزند و آکادمی با غرور با رسانه برخورد می‌کند.
او درباره چرایی این عدم ارتباط میان این دو نهاد گفت: با توجه به تجربه‌ای که در برنامه‌های تلویزیونی خودم داشتم زمانی که دستمان را سمت دانشگاه دراز کردیم دانشگاه در موقعیتی نبود که به ما کمک کند. مردم از بیرون تلویزیون را یک دست می‌بینند اما باید بدانید که جنس مدیران و مسلک سیاسی و اجتماعی آنها با هم فرق دارد اما همه در راستای منافع ملی کار می کنند.
دخانچی ادامه داد: برای مثال زمانی که من از دانشگاه کمک خواستم، به من گفتند چرا در برنامه ۲۰:۳۰ فلان‌حرف‌ها را می‌زنند؟ من باید درباره سیاست کلان پاسخ می‌دادم. البته رسانه هم تکثر را تئوریزه نکرده است. رسانه هم خودش را مکلف نکرده است که به سمت دانشگاه برود.
احسان ناظم بکایی در پاسخ به پرسشی که مطرح شد، گفت: تجربه‌ای که من از مطبوعات به دست آوردم این است که فقط باید بنویسیم. در دانشگاه هم استادها در رشته ارتباطات در بحث مک لوهان مانده‌اند؛ در حالی که حوزه رسانه مدام در حال تغییر است. دانشجوها در دانشگاه از استادها خیلی جلوتر هستند.
او ادامه داد: حوزه شخصی و علاقه به رسانه ربطی به تحصیلات آکادمیک ندارد. کسی که در رشته ارتباطات تحصیل کرده شاید نتواند خوب بنویسد و حرف بزند. فضای علوم انسانی مدرن نیست به نظرم ساختار بحث‌های دانشگاهی باید عوض شود.
حلیه صبورنژاد هم درباره‌ی محیط آکادمیک و رسانه گفت: من نسبت به آکادمی سویه مثبت‌تری دارم. ما مساله سازمان یافتگی را در رسانه نداریم اما دانشگاه بسیار سازمان یافته‌تر است. از نظر من صنعت رسانه در کشور وجود ندارد. زمانی می‌توانیم بگوییم که صنعت رسانه داریم که رسانه‌ی ما مولد شود و نگاهش به مخاطب باشد. آکادمی باید بینش رسانه‌ای به دانشجویان بیاموزد دانشگاه کارش تربیت است. ما در دانشگاه یکسری نظریه می‌خوانیم، مشکل اینجاست که نمی‌توانیم آن نظریه‌ها را کاربردی کنیم.
او درباره‌ی واحدهای درسی رشته علوم ارتباطات اظهار کرد: ما در دانشگاه واحدهای مختلفی را می‌گذرانیم که گوشه‌ای از تفکر و بینش ما را شکل می‌دهد. تنوع در رشته ارتباطات باعث می‌شود زمانی که تازه می‌خواهیم راه خود را پیدا کنیم، به پایانش می‌رسیم. در این راستا تعدادی تناقض داریم که باید حل شود؛ برای مثال بداهه نوشتن در روزنامه، کاری مهم است اما در دانشگاه این بداهه نوشتن جایگاهی ندارد پس چگونه می‌توانیم این تناقض را مدیریت کنیم.
سجاد مرادی درباره رشته ارتباطات گفت: مبحثی که در دانشگاه‌ها به ما تدریس می‌شود ارتباطات اجتماعی است و باید بدانیم که ارتباطات با ارتباطات اجتماعی متفاوت است. وقتی از تولید محتوای رسانه حرف می‌زنیم یعنی با ساز و کار جمعی و پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم. این ساز و کار همیشه وابسته به قدرتی بوده است. ارتباطات توسعه، حلقه پیوند ارتباطات و ارتباطات اجتماعی است.
او با طرح این پرسش که رابطه دانشگاه و رسانه چگونه است؟ بیان کرد: فرقی ندارد کسانی که ارتباطات خوانده‌اند، در رسانه‌ها بنویسند یا نه. دانشگاه و رسانه یک ایدوئولوژی را پیش می‌برند که متعلق به ارتباطات است نه ارتباطات اجتماعی.
مجری و تهیه‌کننده برنامه جیوگی در نقد نظر سخنرانان دیگر بیان کرد: آکادمی فرم نوشتن را به ما یاد می‌دهد اما رسانه برای چگونه حرف زدن است. تسلط به زبان آکادمیک هیچ ارتباطی به این که در رسانه موفق شوید، ندارد و باید این دو را از هم تفکیک کرد. کسی که به درک علوم اجتماعی رسیده باشد و وارد رسانه شود به شرطی که قریحه هنری داشته باشد، می‌تواند رسانه‌چی و ژورنالیستی موفقی شود. در واقع اگر درک و سواد اکادمیک پیدا کنیم مشکل ما حل خواهد شد.
دخانچی در ادامه گفت: دانشگاه باید به دانشجوها تکنیک یاد بدهد و فرصتی را برای انتقاد فکری ایجاد کند؛ برای مثال برنامه «جیوگی» باید مورد مطالعه و سوژه دانشگاه‌ها باشد. اگر برنامه «جیوگی» کیفیت بدی دارد، معلوم شود که دلیلش چیست. خبرنگاری که می‌خواهد با من گفتگو کند باید با درک و فهم، من را به چالش بکشد. دانشجوهای ما به جای اینکه تکنیک یاد بگیرند، غرق سیاست دانشگاهی شده‌اند. وظیفه دانشگاه این است که گفتمان سازی کند.
سجاد مرادی، دانش آموخته علوم ارتباطات اظهار کرد: کسانی که از بازار آزاد منفعت می‌برند ایدئولوژی هم می‌سازند. جامعه متشکل از طبقات مختلف است و در دانشگاه و رسانه نیز بخشی از ایدئولوژی جامعه گفته می‌شود.
حلیه صبورنژاد سردبیر برنامه چرخ هم گفت: آکادمی باید به دانشجویان فکر یاد بدهد. آکادمی و رسانه باید به هم نزدیک شوند. جدل دوسویه هیچگاه به نتیجه نمی‌رسد. باید ایده‌ای در رسانه دنبال شود تا به دانش برسد. چرا ما در رسانه ابتذال را می‌بینیم به این دلیل که سیستم ارتباطش با دانشگاه قطع شده است و برنامه‌هایش خلاقانه نیست. جامعه‌شناسی و ارتباطات همسایه هستند اما تعامل ندارند.
او با اشاره به چارت درسی دانشگاه در این رشته گفت: چارت درسی دانشگاه‌ها چند سالی است که تغییر نکرده است و استادهای ما کپی‌های خود را بازتولید می‌کنند.
احسان ناظم‌بکایی با اشاره به یکی از مشکلات در محیط آکادمیک گفت: ساده گفتن مهم است. مشکل ما در دانشگاه‌ها این است که با مردمی که تحصیلات ندارند نمی‌توانیم ارتباط برقرار بکنیم. دانشجوهای ارتباطات باید پشت صحنه فضای رسانه‌ای و مطبوعات را ببیند و باید بدانند جایگاه اجتماعی خوبی دارند اما از لحاظ کسب درآمد تا حدی دچار مشکل می‌شوند.
میلاد دخانچی اظهار کرد: جنس گفتگوها در رسانه و برنامه‌های مختلف فرق دارد. ما باید به زبان آکادمیک پایبند باشیم در غرب هم هنوز مک لوهان را تدریس می‌کنند و چارت درسی قدیمی است. زبان آکادمیک، نوع حرف زدن، فکر کردن و ابزار را در اختیار فرد می‌گذارد. ما باید از مفهوم رسانه ملی دفاع کنیم اما واضح است که کسی از وضعیت فعلی رسانه دفاع نخواهد کرد. رسانه در همه جای دنیا بازتولید ایدئولوژی است. رسانه ملی ما به شدت نیازمند به نقد و همچنین بی‌پول است.
او در ادامه با اشاره به راه‌حل‌هایی که می‌توان ارتباط رسانه و دانشگاه را ایجاد کند، بیان کرد: ابتدا باید به تکنیک، تفکر انتقادی و تحقیق مسلط باشید و علاوه بر این، در حوزه عمومی هم‌اندیشی را ایجاد کنیم. سیاست‌گذاری باید به سمت دانشگاه هدایت شود.
سجاد مرادی درباره راه‌حل ارتباط رسانه و محیط آکادمیک گفت: ارتباطات و توسعه مساله‌ای است که می‌تواند دانشگاه و رسانه‌را پیوند دهد. مساله من با دانشگاه این است که از بودجه عمومی تغذیه می‌کند و باید مسائل اجتماعی را بیان کند. دانشگاه به زبان علمی و رسانه به زبان عمومی سخن می‌گویند. رسانه و دانشگاه هیچکدام به مسائل اجتماعی نمی‌پردازند و بیشتر نیاز بازار را تامین می‌کنند و نه مردم.
حلیه صبورنژاد نیز در همین راستا راه‌حلی ارائه داد و بیان کرد: فرایند یادگیری خودانگیخته و هدف محور نیست. سیستم آموزشی ما باید از آموزش توده‌ای فاصله بگیرد و دانش مواجهه‌ای را به وجود بیاورد. دانشگاه ما رابطه خوبی با شبکه شغلی ارتباطات ندارد. راهکار من این است که دانشگاه به هدف محور کردن مطالعه و آموزش بپردازد. همچنین دانشجویان باید مطالبات داشته باشند تا تحولی در سیستم آموزش ایجاد شود. ما باید گفتگو را یاد بگیریم.
No tags for this post.
