بیانیه اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی
بیانیه شصت و یکمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی که روزهای سوم و چهارم شهریورماه در دانشگاه اصفهان و شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان برگزارشد؛ منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری سینا، متن این بیانیه به شرح ذیل است:
بعد از حمد و سپاس به درگاه خداوند متعال و درود بر پیامبر گرامی اسلام (ص) و روح بلند امام راحل (ره)، معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور، ضمن محکومیت ترور ناجوانمردانه دانشمندان و اساتید این مرز و بوم، بر ضرورت نقش علم و فناوری در امنیت و اقتدار ملی و همبستگی و هم‌افزایی جامعه علمی در مسیر پیشرفت ایران سرافراز و آبادانی این سرزمین اسلامی تأکید می‌نمایند.
با عنایت به سیاست‌های علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، نقشه جامع علمی کشور، سیاست‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سند برنامه هفتم توسعه، بیانیه شصت و یکمین اجلاس سراسری معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی به شرح زیر تبیین می‌گردد:
- کمک به ارتقاء رفاه ملی از مسیر پژوهش و فناوری می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد کلان مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، توجه به بهبود معیشت و بهبود جایگاه اجتماعی نخبگان علمی و اعضای هیأت علمی به‌عنوان سرمایه‌های انسانی کشور، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش بهره‌وری علمی، ارتقاء کیفیت آموزش و پژوهش، و در نهایت بهبود شاخص‌های توسعه پایدار ایفا کند.
- پژوهش و فناوری به عنوان ابزاری کارامد و پویا برای حل مسائل کلان هر کشوری مورد توجه است. نقش آفرینی جامعه علمی کشور در کمک به حل مسائلی چون تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن در حوزه های انرژی، آب، غذا، سلامت و محیط زیست، با رویکرد میان‌رشته‌ای، و با ارائه راهکارهای نوآورانه و خلاقانه اهمیت به سزایی دارد. تحقق این مأموریت، نیازمند تأمین منابع مالی پایدار و حمایت مؤثر از پروژه‌های ملی در این عرصه است.
- هدایت پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری به سمت موضوعات مسئله‌محور و نیازهای واقعی جامعه و صنعت، اولویتی اساسی است و در این مسیر، بهره‌گیری از ظرفیت سامانه «نان» برای تعریف و جهت‌دهی موضوعات می‌تواند نقش دانشگاه‌ها را در حل مسائل کشور و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان برجسته سازد.
- با توجه به موج نوین فناوری های نوظهور به خصوص ظرفیت تحول آفرین هوش مصنوعی، برنامه ریزی آینده نگرانه در این عرصه می‌تواند فرصتی ارزشمند برای ارتقاء کمیت و کیفیت پژوهش، افزایش سرعت تولید علم و فناوری و توسعه واحدهای فناور و استارتاپی این حوزه باشد. در عین حال، صیانت از اصالت و اعتبار یافته های علمی و هدایت هوشمندانه استفاده از این فناوری‌ها، ضرورتی انکارناپذیر در کشور است.
- تقویت دیپلماسی علم و فناوری و توسعه تعاملات بین‌المللی بین جوامع علمی، از راهبردهای کلان نظام های آموزش عالی است. با وجود تنگناها و محدودیت‌های موجود، ضرورت دارد فرایندهای بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور با تسهیل قوانین، ایجاد بسترهای حقوقی و تسریع در تبادلات علمی بیش از پیش مورد حمایت قرار گیرد.
- بهره‌گیری هدفمند از ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان (ماده های ۱۱ و ۱۳) ، زمینه‌ساز توسعه زیرساخت‌های پژوهشی و تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان است؛ لذا ضروری است صنایع کشور نیز با حضور فعال و سرمایه‌گذاری مؤثر در این عرصه، دانشگاه‌ها را در حل مسائل ملی و ارتقای اقتصاد دانش‌بنیان همراهی کنند.
- با توجه به ضرورت تأمین اعتبارات پایدار برای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و نیل به ۲ درصد از GDP برنامه ریزی شده طبق اهداف برنامه هفتم توسعه ، بازنگری در قوانین و مقررات مالی از جمله حذف سهم توازن و برداشت‌های ۳ درصدی خزانه ضروری است. استمرار برخی رویه‌های فعلی، می تواند مانع جدی در تحقق اهداف پژوهش و فناوری کشور باشد. لذا انتظار می‌رود با اصلاح و بهبود آن‌ها، زمینه برای تخصیص کامل اعتبارات پژوهشی و ارتقاء بهره‌وری علمی فراهم شود.
- ضمن قدردانی از اقدامات پیشین، تداوم حمایت از مراکز هدایت شغلی، دستیاران پژوهشی و پژوهشگران پسا‌دکتری برای توانمندسازی و بهره‌گیری بهینه از توان دانش‌آموختگان و هدایت آن‌ها به سمت مسئله‌محوری و رفع نیازهای ملی ضروری است.
- در راستای تقویت زیست بوم فناوری و نوآوری در دانشگاه ها ارتقای جایگاه مراکز رشد واحدهای فناور و طراحی مراکز رشد نسل چهارم از جمله اولویت‌های راهبردی دانشگاه ها قرار گیرد.
- بسته حمایتی ارتباط بین پارکهای علم و فناوری و دانشگاه ها مانند دستیار فناوری، پسادکترای فناوری، گرنت های حوزه فناوری، طرح نوآفرین صنعت ساز مورد توجه قرار گیرد.
- استمرار تقویت و تجهیز زیرساخت های پژوهش و فناوری دانشگاه ها و پارکهای علم و فناوری از جمله آزمایشگاه‌های مرکزی، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، فب‌لب‌های عمومی و تخصصی و کارگاه‌های تخصصی و مهارتی؛ با تامین مالی از صندوق توسعه ملی، و ایجاد و بهبود شبکه های تعاملی ملی و بین المللی برای بهره‌برداری بهینه از امکانات و ارتقاء کیفیت پژوهش و فناوری کشور از اولویت‌های اساسی به شمار می‌رود.