موزه‌ها به‌عنوان حلقه پیوند فرهنگ و گردشگری، نقشی کلیدی در رونق اقتصادی ایفا می‌کنند. موزه موسیقی صبا در قلب شلوغ خیابان ظهیرالاسلام، نه‌تنها گنجینه‌ای از تاریخ موسیقی ایران است، بلکه ظرفیتی مغفول برای جذب گردشگر داخلی و خارجی و ارتقاء اقتصاد هنر به شمار می‌آید؛ گامی که می‌تواند الگوی توسعه پایدار فرهنگی و هنری در کلان‌شهر تهران باشد. در ایران چندین موزه برای موسیقی وجود دارد که در پرونده «موزه‌ای برای موسیقی» به آن می‌پردازیم.
خانه‌ای که به موزه بدل شد
سحر طاعتی: درمیان انبوهی از مغازه ها و انبارهای کاغذ در خیابان ظهرالاسلام ، خانه ای ۱۵۰ ساله با یک سردر آبی خودنمایی می کند وقتی نزدیکش می شوی باور نمی کنی در این خیابان پرهیاهو موزه ای باشد آن هم از نوع موسیقی که سالهای سال نوای ساز و آواز موسیقی ایرانی درآن طنین انداز شده و محل رفت و آمد بزرگان موسیقی سرزمینمان بوده باشد.
به گزارش اختصاصی خبرگزاری سینا، این خانه در سال ۱۲۷۹ یعنی درست ۵ سال قبل از تولد ابوالحسن صبا توسط پدرش کمال السطنه خریداری شده است. ابوالحسن صبا نوازنده و آهنگساز برجسته موسیقی ایرانی هیچ وقت در زمان حیاتش حتی نمی‌دانست قرار است بعد از مرگش ، خانه اش تبدیل به موزه شود. موزه ای که نام اولین موزه یک موسیقیدان رو در ایران یدک می کشد.
ابوالحسن صبا نقش ماندگاری در موسیقی ایرانی ایفا کرده است و خانه اش محفل درس و موسیقی بوده و بزرگان شعر و ادب وموسیقی بیش از نیم قرن در آنجا رفت و آمد می کردند اما چه شد که خانه او تبدیل شد به اولین خانه-موزه موسیقی در ایران؟
عروسک‌های منتخب؛ تاریخ ایران در لباس و تندیس
همسر ابوالحسن صبا یعنی منتخب اسفندیاری پژوهشگر و نوازنده و عروسک ساز و مولف کتابهای آموزش خیاطی و سوزن دوزی سنتی دو سال بعد از مرگ تصمیم می گیرد خانه صبا را با الهام از موزه بتهوون موسیقی دان برجسته در آلمان به موزه تبدیل کند و در نهایت با همکاری وزارت فرهنگ و هنر خانه صبا ، در سال ۱۳۵۳ با عنوان موزه صبا افتتاح شد.
موزهٔ صبا به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود، بخش اول که مجموعه‌ای از آثار، اشیاء و سازهای متعلق به صبا است در تالار این موزه نگهداری می‌شود. صفحه‌های گرامافون از آثار موسیقی صبا، کتاب‌ها و یادداشت‌های صبا، نامه‌ها، سندها و نوشته های رسمی او ، عکس‌ها، وسایل شخصی، تابلوهای نقاشی و آثار خوشنویسی صبا و همچنین مجسمه و ماسک چهره صبا در این موزه دیده می شود.
بخش دوم مربوط به آثار دستی همسر صبا است که شامل مجموعه تندیس‌های مومی و لباس‌های محلی و سنتی ایران قدیم است.این عروسک‌ها با لباس‌های ویژه، منعکس‌کنندهٔ فرهنگ فولکلور مناطق مختلف ایران از دوره ساسانیان تا معاصر ایران هستند .
مکتبی که موسیقی را زنده نگه داشت
مدتی پس از افتتاح، «مکتب صبا» نیز در موزهٔ صبا راه‌اندازی شد و هنرمندانی همچون عبدالله دوامی و علی‌اکبر شهنازی و همچنین برخی از شاگردان صبا از جمله فرامرز پایور و علی تجویدی به آموزش موسیقی در آن مکان پرداختند. موزه صبا مدتی تعطیل و دوباره به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مرمت و بازسازی و فعالیتش از سر گرفته شد. گرچه این موزه نیاز به توجه بیشتری دارد اما همچنان مخاطبان خود را دارد و قابلیت جذب گردشگر را دارد. این مجموعه در حال حاضر توسط دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می‌گردد.
