دغدغه نان که بیاید، خلاقیت ادبی نمی‌ماند/ آیا نویسندگی شغل است؟
شهره احدیت، نویسنده ایرانی، گفت: در ایران نگاه حرفه‌ای به نویسندگی وجود ندارد؛ این امر سبب شده نویسندگان اغلب شغل دیگری برای امرار معاش داشته باشند و کمتر برای نوشتن وقت صرف کنند. وقتی نویسنده‌ای ناچار است هشت ساعت از شبانه‌روز را در محل کار باشد ذهنی خسته و مشوش دارد و نمی‌تواند از تمام ظرفیت ادبی و خلاقیت خود استفاده کند.
به گزارش خبرگزاری سینا، شهره احدیت از نویسندگانی است که دغدغه مسائل زنان را دارد. وی در سال ۸۸ مجموعه داستان «سیامو» را در نشر نی منتشر کرد. اولین رمان او رمان «گورچین» بود که با استقبال خوبی روبه‌رو شد. «زخم زار» و «زمان زوال» دو اثر دیگر این نویسنده‌اند. در تمام آثار شهره احدیت به نوعی مسائل و دغدغه‌های زنان و تقابل سنت و مدرنیته متجلی شده است. با این نویسنده معاصر درباره کارِ در دست انتشارش، مسائلی که نویسندگان ایرانی، امروزه در کار نویسندگی با آنها مواجهند و وضعیت نقد ادبی در ایران، گفت‌وگویی کرده‌ایم که می‌خوانید:
«نیاورده‌اند که…» را به ناشر سپرده‌ام
احدیت در گفت‌وگو با ایبنا گفت که مجموعه داستانی تازه را در دست انتشار دارد. این نویسنده درباره اثر آماده انتشارش و درونمایه آن گفت: مجموعه داستان جدیدم که با نام احتمالی «نیاورده‌اند که…» از سوی نشر خوب منتشر خواهد شد مانند مجموعه داستان «سیامو» به مسائل اجتماعی زنان و دغدغه‌های آنان به‌ویژه در برخورد سنت و مدرنیته اشاره دارد. البته در این مجموعه تاحدودی دیدگاهی وسیع‌تر به آنچه را در جامعه ما می‌گذرد، می‌توانید ببینید.
احدیت درباره وجه تسمیه‌ی عنوان این مجموعه داستان در دست انتشارش توضیح داد: نام انتخابی من برای این اثر به دغدغه‌ام برای پرداختن به مشکلات مغفول‌مانده اشاره دارد.
وی افزود: از جمله داستان‌های این مجموعه می‌توان به عناوینی چون «مار»، «مات»، «سیامو» و «نیاورده‌اند که…» اشاره کرد.
دغدغه نان که بیاید، خلاقیت ادبی نمی‌ماند
نویسنده «گورچین» همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در ایران می‌شود از راه نوشتن امرار معاش کرد، با تاکید بر اینکه وضعیت نشر، امرار معاش از طریق نوشتن را برای نویسندگان ایرانی ناممکن کرده است، گفت: به عنوان نمونه خود من نویسنده چهار رمان و چند مجموعه داستان هستم ولی می‌توانم ادعا کنم که تقریباً مبلغی که بتوانم آن را برای برطرف کردن نیازی در زندگی خرج کنم بابت نوشتن کسب نکرده‌ام.
احدیت درباره شیوه پرداخت حق‌التالیف نویسندگان از جانب ناشران گفت: ناشران مبلغ پرداختی به نویسنده را در چندین نوبت و با فاصله‌های زمانی طولانی پرداخت می‌کنند و اغلب فراموش‌کارند. برای نویسنده‌ای چون من که برای کتاب، به عنوان یک محصول فرهنگی، ارزش قائل هستم و دوست ندارم آن را مانند یک کالا به ناشران عرضه کنم کار سخت‌تر است نسبت به برخی نویسندگان که خود به سراغ ناشران می‌روند.
این نویسنده همچنین درباره تاثیر دغدغه معاش بر کارِ نویسندگی و کیفیت آثار نویسندگان، با بیان اینکه دغدغه معاش داشتن، خلاقیت را از نویسندگان ایرانی گرفته است، عنوان کرد: در ایران نگاه حرفه‌ای به نویسندگی وجود ندارد؛ این امر سبب شده نویسندگان اغلب شغل دیگری برای امرار معاش داشته باشند و کمتر برای نوشتن وقت صرف کنند. وقتی نویسنده‌ای ناچار است هشت ساعت از شبانه‌روز را در محل کار باشد ذهنی خسته و مشوش دارد و نمی‌تواند از تمام ظرفیت ادبی و خلاقیت خود استفاده کند.
وی با تاکید بر اینکه دغدغه نان که بیاید خلاقیت ادبی نمی‌ماند، گفت: نویسندگان ایرانی دفتر کار و محیطی دنج و آرام که ساعت‌هایی از روز را به نوشتن و پرواز خیال اختصاص دهند، ندارند و بارها دچار گسست ذهنی می‌شوند. خود من در حین نوشتن بارها ناچار می‌شوم به امور منزل نیز بپردازم و از فضای داستان خارج شوم که همین گسست باعث انقطاع ذهنی می‌شود.
نوعی مافیا بر فضای نقد ادبی ایران سیطره دارد
احدیت همچنین تاثیر وضعیت نابسامان نقد ادبی و سیطره نوعی مافیا بر فضای نقد ادبی در ایران را عامل دیده‌نشدن نویسندگان مستقل دانست. او در این باره به نابسامانی و موازی‌کاری در فعالیت محافل نقد ادبی اشاره کرد و افزود: اکنون نهادهای نامنسجم بسیاری در کشور داریم که در هریک از آنها عده‌ای که شهرت بیشتری دارند محفل تشکیل داده‌اند و تنها کسانی را به حلقه خود راه می‌دهند که موافق و دوستشان باشند. نوعی مافیا بر فضای نقد ادبی ایران سیطره دارد و پدرخوانده‌ها و مادرخوانده‌هایی پیدا شده‌اند که تنها دوستان خود را مطرح می‌کنند و آنکه وارد محفلشان نیست و نویسنده‌ای مستقل است بی‌نام می‌ماند.
همه حق دارند دیده شوند
این نویسنده همچنین بر ضرورت نظارت هرچه بیشتر بر جشنواره‌های ادبی متنوع کشورمان تاکید کرد و توضیح داد: در کشورمان با تنوع مسابقات و جشنواره‌های ادبی مواجه هستیم که اغلب داوری سلیقه‌ای دارند و نگاه حرفه‌ای در آنها وجود ندارد.
وی ادامه داد: هرکس حق دارد در مسابقه‌ای عادلانه شرکت کند و دیده شود. عوامل متعددی مانع شناخته‌شدن ارزش ادبی آثار نویسندگان گمنام کشورمان شده که برطرف شدن آنها به سیاست‌گذاری فرهنگی و حل مسائل صنعت نشر نیاز دارد.
