بازی‌های رایانه‌ای هنوز به اندازه سینما و انیمیشن جدی گرفته نمی‌شوند
بازی‌های دیجیتال در زندگی روزمره کودکان، نوجوانان و جوانان، بواسطه تعاملی بودن، فرصت منحصر به فردی برای شکوفایی هویت فرهنگی و اجتماعی آنان محسوب می‌شود. بازی‌های دیجیتال، پویایی و جذابیتی دارند که می‌تواند پیام‌های فرهنگی، ملی و انسانی را به شیوه‌ای موثر منتقل کند. طراحی هوشمندانه بازی‌هایی با مضامین ملی، مقاومتی و انسانی، تاثیربسزایی در تقویت هویت وطنی و فرهنگی جوانان خواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری سینا، پدیده بازی‌های رایانه‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های تعاملی جهان، توانسته است جایگاه خاصی در بین جوانان، کودکان و جامعه ایرانی پیدا کند. علیرغم ظرفیت بالای این حوزه در تاثیرگذاری بر ذهنیت و هویت فرهنگی جوانان، هنوز ساخت بازی‌های آگاهانه و هدفمند در ایران با چالش‌های متعددی مواجه است. در ادامه متن مصاحبه حجت ریحانه، مدیرعامل استودیو بازی‌سازی «باباردو» در این زمینه قرار داده می‌شود.
ابزاری قدرتمند در انتقال ارزش‌ها
ریحانه به نقش بازی‌ها در شکل‌دهی به هویت فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی جوانان، اشاره کرد و گفت: «بازی‌های رایانه‌ای یکی از مؤثرترین رسانه‌ها در شکل‌دهی به فرهنگ و هویت افراد به شمار می‌رود. برخلاف رسانه‌های دیگر که مخاطب تنها مصرف‌کننده است، بازی یک تجربه تعاملی فراهم می‌کند؛ یعنی بازیکن داستان را فقط مشاهده نمی‌کند، بلکه در آن زندگی می‌کند. این عامل به بازی‌ها در انتقال ارزش‌ها، ایده‌ها و الگو‌های رفتاری قدرت بی‌نظیری می‌دهد. بنابراین، اگر بازی‌ها به صورت هوشمندانه و هدفمند طراحی شوند، می‌توانند درجهت تشکیل هویت محکم و مستقل جوانان کمک شایانی کنند.»
وی افزود: «تاکنون تعداد محدودی از بازی‌های بومی توانسته‌اند تأثیر فرهنگی مطلوبی داشته باشند. با این حال، بیشتر این بازی‌ها به شیوه مستقیم و بدون ظرافت داستانی، اهداف آموزشی یا ایدئولوژیک خود را منتقل کرده‌اند، که این امر باعث کاهش تأثیرگذاری آنها شده است. برای دستیابی به تأثیر فرهنگی پایدار، لازم است بازی‌ها از نظر داستان‌گویی، محتوا و طراحی نیز از کیفیت بالایی برخوردار باشند.»
الهامی برای خلق بازی‌های ملی
مدیرعامل استودیو بازی‌سازی «باباردو» حوادث اخیر رخ داده در ایران را انگیزه‌بخش خلق آثاری با مضامین مقاومتی دانست و ادامه داد: «به‌واسطه جنگ ۱۲ روزه در ایران، حس وطن‌دوستی و هویت‌گرایی بیش از پیش در جامعه به ویژه میان جوانان تقویت پیدا کرد. این فرصتی استثنایی برای بازی‌سازان ایرانی است تا از این انگیزه جمعی بهره ببرند و با ساخت بازی‌هایی با مضامین ملی، تاریخی و انسانی، ضمن آگاهی‌بخشی، به شکل‌دهی هویت فرهنگی جوانان کمک کنند.»
ریحانه در پاسخ به این سوال که آیا بازی‌های ملی می‌توانند جایگاهی ویژه در سلیقه کاربران پیدا کنند، گفت: «بازی‌های بزرگ و با کیفیت جهانی، استاندارد‌های بالایی دارند که ما نیز باید به آن سطح برسیم تا بتوانیم در برابر آنها رقابت کنیم. به این منظور، نیاز به زیرساخت‌های لازم، اعم از سرمایه، تیم‌های مجرب و بازار فروش مناسب وجود دارد. اگرچه در ایران، استودیو‌ها و تیم‌های توانمندی در حوزه توسعه بازی وجود دارد، اما هنوز بازار مناسبی برای رشد پایدار این صنعت وجود ندارد. این مسئله باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان نسبت به تولید بازی‌های ملی تردید داشته باشند.»
نیاز‌های صنعت بازی‌سازی در ایران
وی به نقش وزارت ارشاد و بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در توسعه صنعت بازی و خلق مضامین فرهنگی اشاره کرد و گفت: «نقش این نهاد‌ها تاکنون بیشتر در قالب تشویق عمومی بوده است. این در حالی است که این صنعت نیازمند حمایت‌های جدی‌تری از سوی نهاد‌های دولتی است؛ حمایت‌هایی که شامل تأمین سرمایه، تسهیل قوانین، ایجاد بازار و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم باشد. وضع فعلی نشان می‌دهد که نقش این نهاد‌ها هنوز به‌طور کامل در راستای توسعه پایدار صنعت بازی تعریف نشده است.»
ریحانه درخصوص نیاز‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز بازی‌سازان اظهار کرد:» اولین نیازی که می‌توان در حوزه بازی‌سازی در کشور برجسته دانست، شناخت واقعی از تأثیر و جایگاه این صنعت است. متاسفانه نسبت به سایر حوزه‌های هنری و رسانه‌ای مانند سینما یا انیمیشن، بازی‌های رایانه‌ای هنوز به اندازه‌ی شایسته‌ی خود شناخته نشده و ارزشمندی آن به‌خوبی درک نگردیده است. در حالی که در زمینه سینما و انیمیشن، دستاوردها، تأثیرات فرهنگی و اقتصادی و حتی شرایط سرمایه‌گذاری نسبتاً مشخص‌تری وجود دارد، حوزه توسعه بازی‌های رایانه‌ای از این منظر فاقد توجه لازم است.»
توانمندی وجود دارد، اما زیرساخت نه
مدیرعامل استودیو بازی‌سازی «باباردو»، ادامه داد: «چنین شناختی نه تنها از سوی مسئولان، بلکه از سوی سرمایه‌گذاران خصوصی و شرکت‌های فعال در عرصه فناوری نیز وجود ندارد. عدم آگاهی از پتانسیل‌های بالای این صنعت در مقایسه با سایر حوزه‌های دیجیتال، عمده‌ترین چالش پیش روی توسعه بازی‌سازی محسوب می‌شود. در مرحله بعدی نیز، ضرورت حمایت‌های مالی، قانون‌گذاری مناسب و تسهیل شرایط برای فعالان این عرصه احساس می‌شود؛ زیرا در سال‌های گذشته، موانعی مانند مجوز‌های دشوار، قوانین سختگیرانه و محدودیت‌های اداری، گاهی بیشتر از اینکه زمینه را برای توسعه فراهم کنند، موانعی ایجاد کردند.»
وی با بیان اینکه اینترنت اولین ابزار کار بازی‌ساز است و در نبود آن عملاً نمی‌توانیم کار کنیم، اظهار کرد: «در کنار این مسائل، نیاز‌های زیربنایی و ابزاری این صنعت نیز باید به‌خوبی شناسایی شوند. اینترنت پرسرعت، تجهیزات قدرتمند کامپیوتری و دسترسی به ابزار‌های تخصصی، اساس کار توسعه‌دهندگان بازی را تشکیل می‌دهد. بنابراین، فقدان این امکانات اولیه به معنای نبودن زیرساخت‌های لازم برای ارتقاء کیفی این حوزه خواهد بود. بدون فراهم کردن این امکانات اولیه، انتظار دستیابی به موفقیت‌های بالقوه، واقع‌گرایانه نخواهد بود.»
