تیغ دولبه هوش مصنوعی برای انسان ها
شاید در سال های اخیر بیش از هر زمان دیگری از فناوری های هوش مصنوعی به عنوان ابزاری قدرتمند و حیاتی برای زندگی بشر صحبت به میان آمده باشد. در این بین با افزایش تقابل‌های منطقه‌ای، نقش این فناوری در برقراری چهارچوب‌های امنیتی نیز پررنگ شده است.
دینا کوشا: باید گفت در عین حال با وجود بعد نه چندان مثبت آن برای بشر در شرایط جنگی، بسیاری بر این باورند که هوش مصنوعی برای برقراری ثبات در دوران صلح نیز بسیار کارآمد نشان داده است. همین دوگانگی سبب آن شده تا کارشناسان در استفاده از این فناوری دچار ابهام شده و به فکر آن برآیند تا ابعاد این فناوری را بررسی و لزوم بازنگری در استفاده از آن را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند.
به گزارش خبرگزاری سینا به نقل از سایت «منا ادیتورز»، قابلیت‌های مختلف و قابل توجه هوش مصنوعی در زمینه های مختلفی مانند آنالیز داده ها، مدل سازی پیش دستانه و طراحی سیستم های خودکار، نقش این فناوری را در پروژه های صلح آمیز به شدت تقویت کرده است. به طور مثال آنالیز داده ها در یک جامعه آماری بسیار بزرگ به حامیان صلح این فرصت را می‌دهد تا بتوانند با شناخت الگوهای موثر، از هر گونه تنش های بالقوه قبل از وقوع جلوگیری کنند. بنابراین می‌توان گفت در این مقطع ادغام روش های صلح طلبانه سنتی با قابلیت های بی نهایت هوش مصنوعی نه تنها نویدبخش صلح و آرامش خواهد بود که می‌تواند ناآرامی ها را نیز به حداقل برساند.
وقتی هوش مصنوعی نگران کننده می شود!
اما نقش آفرینی هوش مصنوعی در برقراری صلح، بخش کوچکی از بار مثبت این فناوری به شمار می رود و آنچه دانشمندان را نگران کرده مخاطرات افزایش بهره گیری از ربات ها در زندگی بشر و وارونه شدن اثرات آن بر زندگی انسان ها است.
سایت «شینهوا» در گزارش اخیر خود از نشست سه روزه کارشناسان و استراتژیست های جهانی در موضوع صلح زنگ هشدار را درباره این خطرات به صدا درآورده است. کارشناسان در این نشست معتقد بودند که هرگز نباید منافع و امنیت بشر را قربانی قابلیت های گسترده هوش مصنوعی کرد. این نگرانی فزاینده از افزایش بهره گیری از این فناوری در جنگ ها و تقابل های منطقه ای و بین المللی نشات می گیرد. استاهلین، فرستاده ویژه رییس جمهور چین در کمیته بین المللی صلیب سرخ معتقد است: «ما باید بسیار محتاطانه عمل کنیم تا ناخواسته قدرت هوش مصنوعی را در برابر انسان قرار ندهیم و این موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد.»
داده های اخیر درباره استفاده از هوش مصنوعی نشان می دهد که فارغ از بهره برداری های موثر از این دانش فوق العاده به طور مثال در شناسایی خانواده‌های افراد بی خانمان با فناوری چهره شناسی یا تعیین بهترین مسیر خروج مهاجران از مناطق پرتنش و یا استفاده از پهپادهای کوتاه برد برای شناسایی محل معادن، بسیاری از کشورها در سال های اخیر از این فناوری به عنوان یک ابزار فعال در سناریوهای جنگی بهره گیری کرده اند. برای نمونه از این بعد خشن، شناسایی چهره اهداف مورد نظر و حتی قفل شدن روی اهداف را می توان مثال زد. اما در این شرایط یک خطای محاسباتی می تواند جان افراد بیگناه را به خطر بیندازد و کشتارهای غیرقابل جبرانی را رقم بزنند. برونو آنگلت سفیر بلژیک در چین معتقد است: «این انسان ها هستند که قدرت تصمیم گیری را به ماشین‌ها و ربات‌ها می دهند و خود باید پاسخگوی آن باشند.»
ربات نمی تواند درست و غلط را تشخیص دهد
در صورتی که یک پهپاد هدفی را به اشتباه نابود کند- اتفاقی که بارها در جنگ‌های اخیر رخ داده است- چه کسی را باید سرزنش کرد؛ برنامه ریز پهپاد، فرمانده نظامی و یا خود دستگاه را؟ بنابراین آنچه دولت‌ها باید در این بخش به ویژه پس از جنگ مورد توجه قرار دهند مخاطرات هوش مصنوعی نظامی و آگاهی درباره آن است.
بنابراین هرگز نمی توان فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی را در زندگی نادیده گرفت و حتی از بهره گیری از آنها صرفنظر کرد اما آنچه مسلم است بویژه در دوران پس از جنگ‌ها، شناخت ابعاد مختلف آن از سوی افراد جامعه و به صورت ویژه توسط سیاستگذاران و سازمان های بین المللی است تا از این طریق بتوان ربات‌های هوشمند را بیش از یک جنگ افزار کشنده به پیام‌آور صلح و آرامش برای بشر و زمینه ساز ارتقای زندگی مبدل کرد.
