تغییرات اقلیمی تاثیر ویرانگری بر امنیت غذایی در سراسر جهان دارد. با آن‌که مبارزه با گرسنگی یکی از الویت‌های سازمان ملل و رهبران جهان محسوب می‌شود؛ اما مطالعات زیادی نشان داده است که افزایش تناوب حوادث شدید آب‌و‌هوایی، کاهش بهره‌وری زمین‌های کشاورزی و کاهش منابع در دسترس به زودی معیشت میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تهدید خواهد کرد. مطلب پیش‌رو تلاش دارد نشان دهد که چرا و به چه دلیل باید نقش تغییرات اقلیمیو گرمایش جهانی در تلاش‌ها برای کاهش گرسنگیدر جهان در نظر گرفته وبه آن توجه شود.
1-اقلیم و غذا
مطابق اعلام برنامه جهانی غذا یا WFP اگر تلاش فزاینده‌ای برای کاهش تاثیر تغییرات اقلیمی بر محیط زیست صورت نگیرد ما با خطر گرسنگی و از بین رفتن زنجیره غذایی قابل اعتنا در سراسر جهان روبرو خواهیم بود.آفریقا، آمریکای جنوبی و مرکزی و جنوب آسیا در حال حاضر با بیشتری خطر گرسنگی روبرو هستند. برای مقابله با این خطر باید هرچه سریعتر برای مقابله با تاثیر مخرب تغییر اقلیم اقدام شده و از ورود بیشتر گازهای گلخانه‌ای به جو زمین جلوگیری شود. در این صورت مسئله امنیت غذایی را می‌توان به طور کامل تا سال 2050 حل کرد. با اسکن مربع کیو آر کد زیر می‌توانید نقشه تعاملی را ببینید که WFP برای نشان دادن حالت‌های مختلف تاثیر تغییر اقلیم بر امنیت غذایی طراحی کرده است.
2-کمبود مزرعه
برای تغذیه کافی جمعیت جهان تا سال 2050 به شیوه کنونی، مزارع باید دوبرابر شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 جمعیت جهان از 7 میلیارد به 9.1میلیارد نفر برسد که 8 میلیارد نفرشان در کشورهای در حال توسعه زندگی خواهند کرد که امنیت غذایی همین حالا هم موضوع کمیابی است. باردهی گندم و برنج تا آن سال به دلیل تغییر اقلیم 8 و 32 درصد کاهش خواهد یافت، در نتیجه میزان تولید و مزارع زیر کشت باید 60 درصد افزایش یابد تا هم جوابگوی افزایش جمعیت و هم کاهش باردهی این دومحصول عمده باشد. برای حل مسئله باید بهره‌ری مزارع با به کارگیری شیوه‌ها نوین کشت افزایش یابد. این شیوه‌ها شامل به کار گیری گیاهان منطبق با آب و هوای گرم، خشک و زمین‌های شور و تغییر مطالعه شده الگوی کشت برای تطبیق با شرایط جدید خواهد بود.
3-ماهی‌ها می‌میرند
پیش‌بینی می‌شود که صید پرطرفدارترین و پر صیدترین ماهیان جهان تا سال 2050 با 60درصد کاهش مواجه شود. این کاهش در مناطق گرمسیری 40 و در مناطق قطبی تا 60 درصد خواهد بود که به دلیل صید بی‌رویه و مهاجرت گونه‌ها به مناطق معتدل‌تر رخ خواهد داد. صنعتی ماهیگیری همانند تنوع زیستی دریایی دچار خسران بزرگی خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 حدود 17 تا 41 میلیارد دلار درآمدش را بر اثر گرمایش جهانی از دست بدهد. گرم و اسیدی شدن آب‌ها و صید بی‌رویه باعث از بین رفتن جمعیت ماهیانی خواهد شد که بخش مهمی از غذای ما را تولید می‌کنند. سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد FAO راه حل را در ایجاد یک سیستم پایدار ماهیگیری و توجه به گونه‌ها دیگر برای بازیابی جمعیت گونه‌های درمعرض خطر می‌داند.
4-دوگانه دامداری- گاز گلخانه‌ای
احشام منبع مهم در آمد و تامین غذای بخش مهمی از مردم جهان هستند. افزایش جمعیت آن‌ها به صورت غیر پایدار منجر به زیان به محیطزیست خواهد شد. از 780 میلیون انسان فقیر ساکن مناطق روستایی،430 میلیون نفرشان دمدارانی هستند که احشامی مانند گاو را نگاه می‌دارند. با اضافه شدن دامداری‌های صنعتی در مجموع حدود 1.5 میلیارد گاو در جهان زندگی می‌کنند 30درصد متان جهان را در فرآیند هضم غذای تولید می‌کنند. تاثیر گلخانه‌ای متان در 20 سال 84 برابر قوی‌تر از دی‌اکسید کربن است و بر ابعاد گرمایش جهانی دامن می‌زند. راه حل را باید در کاهش تعداد گاوها جست، امااین کاهش امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد. بنابراین راه مناسب در جایگزینی کشت و تکیه بر کشاورزی به جای دامداری است. همچنین کاهش مصرف گوشت در کشورهای توسعه یافته می‌تواند تعداد دامداری‌های بزرگ صنعتی را محدود کند.
5-دور ریزغذا
در حال حاضر تقریبا یک سوم غذای تولیدی در جهان در فرآیند تولید، حمل ونقل و استفاده دور ریخته می‌شود. این غذای دور ریخته شده از یک سو منابع تجدید‌پذیر را از بین می‌برد و از سوی دیگر عامل تولید 8 درصد گازهای گلخانه‌ای جهان است که بر گرمایش جهانی تاثیر گذار است. مسئله مهمتر این است که فرهنگ مصرفی باعث افزایش این هدررفت غذا شده است، در حالی که استفاده از این میزان غذای هدر رفته هم می‌تواند گرسنگان جهان را سیر کند وهم از افزایش فشار برمنابع تجدید پذیر بکاهد.همین‌طورباعث افزایش امنیت غذایی شده و از جنگل زدایی برای تولید غذای بیشتر و افزایش روند گرم شدن زمین در نتیجه آن جلوگیری کند.
6-نابودی کشاورزان کوچک
در حال حاضر حدود 78 درصد از مردمی که دارای امنیت غذایی نیستند، به کشاورزی برای معیشتشان وابسته هستند. این در حالی است که تغییر الگوی بارش، افزایش دما و افزایش حوادث آب‌و‌هوایی نه تنها منابع غذایی این افراد را به خطر می‌اندازد، بلکه منبع در امدشان را هم از بین خواهد برد. به کارگیری سیاست‌های تطبیقی با تغییر اقلیم در کشاورزی پایدار از جمله راه‌حل‌ها این مسئله است. اما به کارگیری این سیاست‌ها نیازمند هزینه‌های زیاد است و بیشتر کشورهای در حال توسعه از انجام آن ناتوانند. بنابراین اصلاح الگوی مصرف منابع غذایی در بخش‌های ثروتمند جهان وکمک به بخش‌های فقیر می‌تواند کلید حل مسئله باشد.
علی رنجبران
No tags for this post.