سینمای ایران به‌واسطه حضور در جشنواره‌ها و بازارهای بین‌المللی نقش مؤثری در ارتقای تصویر کشور دارد. در پرونده «بررسی جایگاه اقتصادی سینما در زنجیره ارزش صنایع خلاق» چت‌جی‌پی‌تی به بررسی جایگاه اقتصادی سینما، شیوه‌ها، چالش‌ها و اثرات اقتصادی و فرهنگی این پدیده را بررسی می‌کند.
سینما در دل دیپلماسی نرم: ابزار گفتگو و تأثیرگذاری
به گزارش خبرگزاری سینا، سینما یکی از مهم‌ترین ابزارهای دیپلماسی عمومی یا نرم به‌شمار می‌آید. دیپلماسی عمومی با هدف تغییر نگرش مردم سایر کشورها به ایران از طریق هنر، فرهنگ و رسانه فعالیت می‌کند. سینمای ایران، با روایت تصویر واقع‌گرایانه و انسانی درباره زندگی روزمره، توانسته نگاه متفاوتی نسبت به کشور بسازد. ، سینمای ایران را به‌عنوان صدای جهانی اخلاق، تاریخ و هویت ایرانی معرفی کرده است. این رویکرد در مقابل هالیوود که روایت‌هایی اغلب مثبت و سطحی از جوامع ارائه می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
سینما؛ صنعتی فراتر از هنر
در قالب دیپلماسی فرهنگی، دولت و نهادهای مرتبط مانند وزارت فرهنگ و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حمایت از حضور سینمای ایران در جشنواره‌ها و همکاری در برگزاری رویدادهای جهانی، به‌دنبال گسترش نفوذ نرم کشور هستند.
از جشنواره تا بازار بین‌المللی: مسیرهای اقتصادی و فرهنگی
ایده مرکز سینمایی ایران در عرصه جهانی، از دهه ۹۰ میلادی آغاز شد. جایزه‌هایی چون نخل طلا در کن، خرس نقره‌ای در برلین و اسکار باعث شدند سینمای ایران به‌عنوان صنعتی اثرگذار معرفی شود . این موفقیت‌ها نه‌تنها تصویر فرهنگی ایران را تقویت کرد، بلکه ورود سرمایه و شرکای مالی را برای پروژه‌های آینده نیز تسهیل نمود.
تحقیقات نشان می‌دهند که بعد از کسب جوایز بین‌المللی، رشد تولید فیلم و توسعه زیرساخت سینمای ایران افزایش یافت. سرمایه‌گذاری در فیلم‌های هنری و داستانی با کیفیت بالا سبب جذب بازارهای جهانی و راهیابی به کانال‌های توزیع جدید شد . افزون بر این، تعاملات جشنواره‌ای، امکان همکاری بین‌المللی و مشارکت‌های تولید مشترک را فراهم کرد که تأثیر مهمی بر اقتصاد هنر داشت.
چالش‌ها و راهکارها برای رسیدن به دیپلماسی پایدار
با وجود موفقیت‌های دیپلماتیک، مواجه با چند چالش جدی در مسیر پایدارسازی این روند ضرورتی است:
سانسور و ضوابط: ضوابط سخت‌گیرانه تولید و نمایش، فضای خلاقانه را محدود کرده و بر تنوع محتوایی تأثیر منفی می‌گذارد.
فشار اقتصادی و ساختاری: نبود مدیریت تجاری حرفه‌ای، ضعف در بازاریابی بین‌المللی و نابرابری در حمایت مالی باعث می‌شود سهم اقتصادی صنعت سینما از دیپلماسی نرم محدود شود.
رعایت تعادل فرهنگی: به‌دنبال جلب نظر جشنواره‌ها و بازارهای غربی، احتمال انحراف از هویت بومی فرهنگ ایرانی وجود دارد؛ موضوعی که بر اصالت دیپلماسی تولید و انتقال فرهنگ تأثیر منفی بگذارد .
برای غلبه بر این موانع، پیشنهاداتی مدنظر قرار می‌گیرد:
- استقرار نهاد مستقل حمایت مالی و تجاری سینما: با ایجاد نهادهایی که وظیفه جذب سرمایه‌گذاری، مدیریت حقوق بین‌الملل و بازاریابی دیجیتال را داشته باشند، می‌توان چارچوبی حرفه‌ای فراهم کرد.
- تسهیل فضای تولید مستقل: اصلاح قوانین تولید فرهنگی و کاهش دخالت‌های بی‌مورد نهادهای حکومتی می‌تواند خلاقیت‌های تازه و بیان واقعیت‌های اجتماعی را تقویت کند.
- بازاریابی هدفمند فرهنگی-اقتصادی: بهره‌گیری از تحلیل بازارهای هدف، تقویت حضور دیجیتال بر بستر پلتفرم‌هایی مانند نتفلیکس و همکاری با ناشران بین‌المللی برای انتشار فیلم‌ها، دیپلماسی فرهنگی را قوی‌تر و پایدارتر خواهد ساخت.
*این گزارش برگرفته از توضیحات ارائه‌شده توسط ChatGPT است.
*تصویر این گزارش توسط هوش مصنوعی Copilot طراحی و اجرا شده است.