مقاله دکتر زهرا حسین‌نژاد عضو هیئت‌علمی گروه ارتباط تصویری دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ جهاددانشگاهی، در سومین سمپوزیوم بین‌المللی «آرمان‌شهر کودکان» موفق به کسب رتبه برتر و انتخاب به‌عنوان مقاله منتخب بخش سخنرانی شد.
به گزارش خبرگزاری سینا، مقاله زهرا حسین‌نژاد عضو هیئت علمی گروه ارتباط تصویری دانشکده هنر و معماری دانشگاه علم و فرهنگ، در سومین سمپوزیوم بین‌المللی «آرمان‌شهر کودکان» که ۲۴ و ۲۵ اردیبهشت‌ماه در کلان‌شهر تبریز برگزار شد، موفق به کسب رتبه برتر و انتخاب به‌عنوان مقاله منتخب بخش سخنرانی شد.
این مقاله با عنوان «ضرورت استفاده از هنر چیدمان در طراحی شهری با رویکردی بر ارتقای کیفیت زندگی کودکان»، با همکاری عطیه شمس زاده (کارشناس ارشد نقاشی) و احمد رادمان مهر (دکترای مهندسی عمران – حمل‌ونقل) تألیف شده است.
در این پژوهش، با هدف بازتعریف فضاهای شهری به‌مثابه ابزاری برای رشد همه‌جانبه کودکان، بر این اصل تأکید شده که هنر چیدمان با ماهیت تعاملی و چند حسی خود، می‌تواند پلی میان زیبایی‌شناسی شهری و نیازهای روانی و اجتماعی کودکان ایجاد کند و در نتیجه، کیفیت زندگی آنان در بستر شهری را به‌صورت معناداری ارتقا دهد.
نویسندگان مقاله با تمرکز بر دو ضرورت کلیدی، به تبیین اهمیت این موضوع پرداخته‌اند:
– شکاف عمیق میان طراحی شهری و نیازهای واقعی کودکان در شهرهای امروزی؛ فضاهای یکنواخت، سرد و بدون عنصر تعاملی، کودکان را به مصرف‌کنندگانی منفعل تبدیل کرده‌اند، درحالی‌که هنر چیدمان باقابلیت تغییرپذیری و مشارکت‌پذیری، فرصت‌هایی برای بروز خلاقیت، کنجکاوی و تقویت حس تعلق در کودکان فراهم می‌آورد.
– رشد فزاینده انزوای اجتماعی ناشی از غلبه فضای مجازی؛ هنر چیدمان با تبدیل خیابان‌ها، پارک‌ها و معابر به «گالری‌های زنده»، کودکان را به تعامل واقعی با محیط پیرامون ترغیب کرده و تعادلی میان دنیای فیزیکی و دیجیتال برقرار می‌سازد.
در بخش مطالعات موردی مقاله، نمونه‌های موفق جهانی همچون مجسمه‌های تعاملی در پارک‌ها و مکعب‌های سه‌بعدی مشارکتی در فضاهای عمومی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد که ادغام هنر چیدمان در طراحی شهری، نقش مؤثری در ارتقای امنیت، نشاط و یادگیری غیررسمی کودکان دارد.
از دیگر نکات برجسته مقاله، تأکید بر رویکردی میان‌رشته‌ای است؛ ترکیبی از هنر ارتباط تصویری، روان‌شناسی کودک و برنامه‌ریزی شهری که منجر به ارائه الگویی عملی می‌شود. در این الگو، کودکان نه‌تنها به‌عنوان موضوع طراحی، بلکه به‌عنوان هم طراحان فعال در فرایند خلق فضاهای شهری نقش‌آفرینی می‌کنند.
ارائه این مقاله در سمپوزیوم بین‌المللی «آرمان‌شهر کودکان»، با دو هدف کلان صورت گرفت:
– تبدیل نظریه به عمل با معرفی هنر چیدمان به‌عنوان راهکاری کم‌هزینه و اثربخش برای احیای فضاهای بلااستفاده شهری به مکان‌هایی الهام‌بخش و آموزشی برای کودکان.
– تغییر گفتمان برنامه‌ریزی شهری با تأکید بر ضرورت کودک محوری به‌عنوان پیش‌شرطی اساسی برای دستیابی به پایداری اجتماعی در آینده شهرها.
در نهایت، این مقاله یادآوری می‌کند که شهرهای انسان‌محور، شهرهایی هستند که نیازهای پویای کودکان را در اولویت طراحی فضاهای شهری قرار می‌دهند و هنر چیدمان، به‌عنوان زبانی جهانی، ابزاری قدرتمند برای تحقق این آرمان محسوب می‌شود.