استفاده بیش از حد یا نامناسب از آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به پیامدهای مهمی مانند افزایش هزینه، مقاومت باکتریایی، شکست روند درمان، سمیت دارویی و افزایش مرگ و میر شود.
در این زمینه لزوم ایجاد تغییر در رفتار پزشکان برای کاهش تجویز آنتی بیوتیک ها و در نهایت کاهش مقاومت دارویی، ضروری به نظر می رسد. افزایش آگاهی پزشکان در این خصوص، با استفاده از دستورالعمل های خاص یا اصطلاحا «گایدلاین» ها انجام می شود و تغییر نگرش پزشکان بر اساس توافق با این گایدلاین ها و پیروی از خط مشی تعیین شده آن ها خواهد بود.
استفاده بیش از حد و یا نامناسب از آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به پیامدهای مهمی مانند افزایش هزینه، مقاومت باکتریایی، شکست روند درمان، سمیت دارویی و افزایش مرگ و میر شود.
به منظور بررسی دقیق این موضوع، محققینی از دانشگاه علوم پزشکی کردستان، مطالعه ای توصیفی را با مشارکت 356 نفر از پزشکان شهرستان سنندج انجام داده اند. حدود 44 درصد پزشکان فوق، دارای تخصص بودند و نزدیک به 45 درصد آن ها نیز بیش از 7 سال از زمان فارغ التحصیلی آنها گذشته بود.
پزشکان فوق با استفاده از پرسش نامه های خاص علمی، اطلاعات لازم در خصوص نگرش خود را در خصوص آنتی بیوتیک ها به محققین ارائه داده اند. این اطلاعات سپس با استفاده از روش ها و نرم افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج این بررسی ها در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در مجله علمی «دانشگاه علوم پزشکی کردستان» منتشر گردیده است.
بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، میزان پاسخ صحیح پزشکان مشارکت کننده به سوالات مرتبط با پژوهش های دانش پزشکی 56 درصد بوده و کمترین موارد پاسخ صحیح، مربوط به دانش پزشکان در خصوص الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی با تنها 25 درصد بوده است.
همچنین این نتایج نشان می دهند علیرغم آن که حدود 97 درصد از پزشکان مشارکت کننده در پژوهش موافق بودند که در کشور، بیش از حد از آنتی بیوتیک استفاده می شود، ولی تنها 66 درصد از آنها از دانش خود در مورد تجویز آنتی بیوتیک اطمینان کامل داشته و نزدیک به 20 درصد نیز اطمینان خود را کم تا صفر ارزیابی نموده بودند!
سایر نتایج به دست آمده از پژوهش جالب فوق، نشان می دهد که پزشکان، به ترتیب 56 و 55 درصد، گایدلاین سازمان بهداشت جهانی (WHO) و گایدلاین آنتی بیوتیک را از مفید دانسته اند.
از جمله سایر یافته های این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که حدود 50 درصد پزشکان مورد مطالعه، در هیچ دوره آموزشی در مورد تجویز آنتی بیوتیک ها شرکت نکرده بودند. طبق این نتایج، منابع اطلاعاتی پزشکان در مورد تجویز آنتی بیوتیک، بیشتر براساس اینترنت بوده و در این رابطه، کمترین تاثیر مربوط به اطلاعات شرکت های دارویی بوده است.
پژوهشگران با توجه به این یافته ها، آگاهی پزشکان را از تجویز آنتی بیوتیک را در حد متوسطی ارزیابی نموده و عدم شرکت نیمی از افراد مورد پژوهش را در دوره های آموزشی تجویز آنتی بیوتیک نگران کننده دانسته اند. لذا این محققین نیاز پزشکان را به برگزاری دوره های آموزشی ضروری دانسته و آن را نیازمند توجه و برنامه ریزی مناسب مسئولین دانسته اند.
گزارش : محمدرضا دلفیه
منبع: افراسیابیان، ش. و همکاران. 1395. بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد پزشکان در تجویز منطقی آنتی بیوتیک ها در شهر سنندج در سال 1393. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 22(1): 35-25.
No tags for this post.