دوربین عکاسی وسیله ای برای ثبت تصویر است. عکاسی یا فتوگرافی به معنای ثبت نقوش با نور است که به طور کلی می تواند مفهوم کار عکاسی را ارائه دهد. از ابتدای تاریخ ساخت دوربین عکاسی تا کنون، دو مرحله اصلی طی شده است. دوره آنالوگ و دنیای دیجیتال. این دو بخش که هر یک مبتنی بر فناوری خاص خود هستند دو مرحله اصلی تاریخ دوربین عکاسی بوده که در ثبت تاریخ بشر و وقایع مهم و خاص آن نقش به سزایی داشته است.
از ابتدای تاریخ ساخت دوربین عکاسی تا کنون، دو مرحله اصلی طی شده است. دوره آنالوگ و دنیای دیجیتال. این دو بخش که هر یک مبتنی بر فناوری خاص خود هستند دو مرحله اصلی تاریخ دوربین عکاسی بوده که در ثبت تاریخ بشر و وقایع مهم و خاص آن نقش به سزایی داشته است.
تاریخچه دوربین عکاسی
در ابتدا، در سده های یازدهم تا شانزدهم میلادی، دوربین عکاسی تنها اتاقکی تاریک با روزنه ای که نور از آن عبور می کرد، بود. در ساخت این دوربین، اتاقک مکعب مستطیل شکل کوچک تاریکی تهیه می شد که در جلوی آن سوراخی به قطر یک میلیمتر ایجاد می کردند. تصاویر مناظر روبروی این سوراخ، روی دیوار یا پرده جلوی اتاقک مقابل سوراخ در داخل اتاقک تاریک انعکاس داده می شد. وضوح تصویر به قطر این سوراخ بستگی داشت، هر چه قطر سوراخ کمتر بود، تصویر واضح تر و برعکس هر چه قطر سوراخ بیشتر می شد، تصویر روشن تر شده اما از وضوح آن کم می شد. مخترع این اتاقک تاریک ، حسن ابن هیثم بوده که در منابع لاتین به پدر علم مدرن اپتیک معروف شده است. او علاوه بر این اختراع، عدسی و یا همان لنز را نیز ابداع کرده بود. بر اساس شواهد تاریخی این دستگاه هرگز برای عکاسی مورد استفاده قرار نگرفت.
لازم به توضیح است که این دستگاه بیشتر برای نمایش و نقاشی مورد استفاده قرار می گرفته است. به این گونه که نقاشان با قرار دادن سوژه یا منظره در مقابل اتاقک و نصب پرده بوم نقاشی در بخش داخلی روبروی سوراخ، به نقاشی می پرداختند.
با این حال بیشتر منابع تاریخی نخستین دوربین عکاسی را به دو شخص نیوتن و رابرت ون لی ون هوک نسبت می دهند.
در سال 1568 میلادی، اتاقک تاریک مذکور با یک عدسی و یک دریچه قابل تغییر مجهز شد که باعث وضوح بیشتر تصاویر در زمان انعکاس در اتاقک تاریک شد. در سال 1826 میلادی ژوزف نیسه فور نیپس با استفاده از جعبه چوبی کشویی تغییراتی به این دستگاه داد که پس از آن در پیشرفت دوربین عکاسی نقش مهمی داشت. او این دستگاه را با ذره بین و میکروسکوپ نوری مجهز ساخت. با این دستگاه او می توانست فقط عکس های نگاتیو بر دارد.
او با استفاده از کاغذ مخصوصی که به محلول شیمیایی آغشته بود، توانست تصاویر مناسبی را به دست آورد. در صورتی که این کاغذ در برابر نور آفتاب قرار می گرفت، رنگ اصلی خود را از دست داده و به کلی سیاه می شد. در واقع هنگامی که جسمی را روی کاغذ مذکور قرار می دادند بخش هایی که نور به آن برخورد نمی کرد دارای رنگ بود اما بخش هایی که نور به آن برخورد می کرد به کلی سیاه می شد. با این روش می توانستند شبح نوری از اجسام را بر روی کاغذ به صورت غیر ثابت ثبت کنند که البته با اولین برخورد نور به کاغذ، سطح آن به طور کامل سیاه می شد.
می توان گفت ویلیام تالبوت در سال 1835 میلادی توانست عکس های پازتیو یا نقش مثبت نیز بگیرد، عکس هایی که ثابت و دائمی باشد و از بین نرود. او نخستین کسی بود که به این موفقیت دست پیدا کرد.
پس از آن جیمز کلرک ماکسول تئوری عکس رنگی با سه رنگ اصلی را در سال 1855 میلادی مطرح کرد. بر پایه نظریه او، نور مرئی از سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی تشکیل شده است. او فیلمی از سه لایه رنگی ساخت که هر لایه آن نسبت به یکی از سه رنگ اولیه حساس بود. در نتیجه او توانست نخستین عکس رنگی را در سال 1861 میلادی به ثبت برساند.
در سال 1884 میلادی جورج ایستمن، فیلم رول که از جنس پلاستیک آغشته به امولسیون ژلاتینی بود، را ابداع کرد و چهار سال بعد با ساخت دوربین جعبه ای در سال 1888 میلادی عکاسی را برای مردم عادی مقرون به صرفه کرده و تحول مهمی در آن ایجاد نمود.
پس از آن شخصی به نام ادوین لند، نوعی دوربین آنالوگ ظهور فیلم فوری موسوم به دوربین پولاروید را اختراع کرد که پس از فرایند عکسبرداری، نسخه تصویر ثبت شده را به صورت پرینت شده روی کاغذ ارائه می داد. توسط این دستگاه عکس گرفته شده یک دقیقه پس از برداشت عکس بر کاغذ قابل رویت بود. مدل های پیشرفته این دوربین ها تا حدی بود که با زمان چندین ثانیه عمل می کردند.
پس از آن دنیای عکاسی با کاربرد لنز و عدسی های قوی و متفاوت دگرگون شد و می توان گفت کیفیت و جزئیات تصویر را دچار تحول بزرگی کرد.
طرز عمل دوربین های عکاسی
دوربین ها در دو مدل لنزدار و بدون لنز به ثبت تصویر می پردازند که دوربین های بدون لنز همان اتاقک تاریک هستند. دوربین های لنزدار معمولا از سه بخش اصلی تشکیل می شوند:
- بخش اپتیک یا ورود نور
- بدنه اصلی دوربین
- بخش ذخیره و ثبت تصویر
لنز دوربین ها می تواند از یک عدسی و یا از ترکیبی از چند عدسی در یک محفظه تشکیل شود. در واقع کار عدسی این گونه است که شعاع های نوری که از فاصله دور می آیند را در یک نقطه متمرکز می کند.
دوربین های عکاسی از لحاظ ساختاری به دو گروه دوربین های آنالوگ و دیجیتال تقسیم بندی می شوند. در هر دو گروه دوربین، نور از لنز عبور کرده و تصویر کانونی شده صحیح روی صفحه حساس فیلم نمایش داده می شود. تصویر در دوربین های آنالوگ روی حلقه فیلم تثبت می شود و در دوربین های دیجیتال این ثبت را بر روی حسگر حساس به نور که در دو نوع CCD یا CMOS هستند، انجام می دهد.
در واقع طرز عمل اصلی به این گونه است که نور از داخل لنز دوربین گذشته و پس از برخورد با آینه، به سوی چشم عکاس هدایت می شود و عکاس با دیدن تصویر مورد نظر و تنظیم کادر و دیگر پارامترهای لازم، دکمه شاتر را فشار می دهد. با این کار بخش هایی که مانع از رسیدن نور به بخش صفحه حساس یا حلقه فیلم در دوربین های آنالوگ می شده اند، از میان برداشته می شوند. با توجه به فاصله کانونی لنز، تصویر مناسب در نقطه ای خاص و به طور وارونه تصویر اصلی، تشکیل می شود. دوربین و فوکوسر آن نیز باعث می شوند تا این تصویر درست روی محل مورد نظر صفحه حساس که در دوربین های آنالوگ، فیلم است، تشکیل شود.
دوربین های آنالوگ به سه دسته کلی دوربین های قطع کوچک، متوسط و بزرگ دسته بندی می شوند. در حقیقت اساس تقسیم بندی این دوربین ها بر پایه اندازه فیلم هایی بوده که در انواع مختلف این دوربین های استفاده می شد. به دوربین هایی که از فیلم های کوچک استفاده می کردند، دوربین قطع کوچک گفته می شدند. دوربین هایی که از فیلم های رایج 120 و 220 و116 و 620 استفاده می کردند، دوربین های قطع متوسط نامیده می شدند. دوربین هایی که از فیلم های بزرگ 4 در 5 اینچ و یا 8 در 10 اینچ و به صورت صفحات سخت و بزرگ استفاده می کردند، دوربین های قطع بزرگ می گفتند.
لازم به توضیح است که کارکرد کلی دوربین های آنالوگ و دیجیتال تقریبا مشابه است و فقط در دوربین های دیجیتال، اطلاعات تصویر به صورت ارقام در نوعی حافظه کامپیوتری ذخیره می شود. در این دوربین ها نور پس از عبور از لنز بر صفحه حساس به نور، می تابد و در واقع این صفحه در دوربین های دیجیتال یک سنسور الکتریکی بوده که همانند صفحه مانیتور (اما در جهت عکس) میزان فوتون های تابیده شده را به صورت یک جریان الکتریکی کالیبره شده به یک دستگاه مبدل ارسال می کند. این مبدل اطلاعات را برای هر پیکسل به صورت عدد به کارت ذخیره سازی ارسال می کند. همه این پیکسل ها در کنار هم، کلیت تصویر ضبط شده را می سازند.
در دوربین های آنالوگ پس از ثبت تصویر بر فیلم، آن را در برابر مواد شیمیایی قرار داده تا بتوانند فیلم را به یک تصویر نگاتیو یا اسلاید تبدیل کرده و روی کاغذ نمایش دهند.
مبحث عکاسی و هنر آن از تکنیک های تخصصی برخوردار است و در دانشگاه های دنیا به صورت یک رشته جداگانه ارائه می شود. به همین جهت برای روشن تر شدن موضوع عکاسی نیاز به توضیح و تفصیل کامل وجود دارد که در این مبحث نمی گنجد. امروزه بر اساس کاربرد دوربین های عکاسی تنوع بسیاری در نوع پیشرفته آنها دیده می شود. هنر عکاسی انواع مختلف و گوناگونی داشته که می توان به عکاسی اجسام بی جان، عکاسی نجومی، عکاسی معماری، عکاسی ورزشی، عکاسی پرتره، عکاسی از طبیعت، عکاسی حیات وحش، عکاسی خبری، عکاسی در شب، عکاسی ماکرو، عکاسی صنعتی و غیره اشاره کرد.
گزارش: فاطمه کردی
No tags for this post.