سومین نشست تخصصی فناوری و نشر پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی با عنوان آینده نشر در عصر هوش مصنوعی با حضور سیاوش صلواتیان، با تاکید بر اهمیت عقب نماندن نشر از تغییرات عصر هوش مصنوعی، در سالن فناوری‌های نشر سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری سینا، سیاوش صلواتیان، بنیان گذار رسانیوم در پاسخ به این سوال که هوش مصنوعی چه تهدیدها و فرصت‌هایی برای فعالان حوزه نشر دارد، بیان کرد: «کلید واژه بحران، در ادبیات فارسی به این معناست که روال‌های عادی دچار تردید می‌شود. این نکته که در مواقع بحرانی ما فرصت یا تهدید خلق کنیم، بستگی به برخورد ما با آن دارد. اگر صنعت نشر بپذیرد با پیشروی هوش مصنوعی دچار تحول می‌شود و برای آن آمادگی لازم را کسب کند، در تحولات دنیای جدید غرق نخواهد شد. در غیر این صورت دچار مشکل جدی می‌شود.»
صلواتیان توضیح داد: «زنجیره صنعت نشر شامل تولید، توزیع، بازاریابی و مصرف می‌شود. هوش مصنوعی این ایستگاه‌ها را دچار تغییر می‌کند. هوش مصنوعی محصول را از تولید مسنقیم به مرحله‌ی مصرف می‌رساند و در اصل ترجمه کردن کتاب‌ها توسط ناشرها بی‌معنی می‌شود.»
بیشتر بخوانید:
نشر دیجیتال مکمل چاپ سنتی است، نه جایگزین آن
تبلیغات خلاقانه در عصر هوش مصنوعی، محرک فروش کتاب در بازار نشر است
این عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما شرایط حضور هوش مصنوعی در صنعت چاپ را چنین توصیف کرد: «ترجمه کردن دیگر برعهده‌ی ناشران نیست، کار هوش مصنوعی در نقطه مصرف خواهد بود و این اکوسیستم را متلاشی می‌کند. ناشر آیا حواسش به این بحران هست؟»
وی در مورد وضعیت احتمالی مولف در عصر هوش مصنوعی گفت: «مگر قرار است در دنیای جدید نشر با حضور هوش مصنوعی، همچنان مولف داشته باشیم؟ قاعده بازی مثل گذشته نخواهد بود، اما بنیادافکن نیز نخواهد بود.»
صلواتیان با توجه به ویژگی‌های مشترک صنعت نشر با هوش مصنوعی، بیان کرد: «وقتی در مورد صنعت نشر حرف می‌زنیم از بخشی از صنایع خلاق صحبت می‌کنیم. از طرف دیگر وقتی در مورد هوش مصنوعی که صحبت می‌کنیم از NLP تا Image Processing را شامل می‌شود. اگر می‌گوییم هوش مصنوعی منظورمان به شکل عمومی و خلق‌کننده است. خلاق بودن وجه اشتراک هردو است که در نهایت در اثر خودش را نشان می‌دهد.»
او افزود: «قبلا به یک فرد در کنار خیابان پول می‌دادیم تا از عکس کاریکاتور خلق کند. اگر همان عکس را به چت جی پی تی بدهیم تا کاریکاتورش را ارائه کند، سوال این است که می‌توان گفت او هم خلق می‌کند؟»
این فعال حوزه فرهنگی با اشاره به این نکته که نظریه پردازان سه موج برای هوش مصنوعی سه موج شناسایی کرده‌اند، گفت: هوش مصنوعی در موج اول ابزار، در موج دوم دستیار و در موج سوم به عنوان یک سازمان مستقل می‌شود. هوش مصنوعی را در عرصه‌های مختلف در موج‌های مختلف می‌بینیم که در هر عرصه و هر اوج اثرات گوناگونی دارد.»
صلواتیان اضافه کرد: «هوش مصنوعی در موج اول ابزار است، مثل فتوشاپ برای ویرایش عکس. در موج دوم به بعد، از انسان مستقل می‌شود. در نسل سوم تهدید جدی برای صنایع خلاق خواهد بود، وقتی خود به تنهایی می‌تواند طرح روی جلد را طراحی و ویرایش کند، در این شرایط فرد طراح چه کاری برای انجام دادن برایش باقی می‌ماند؟ اگر هوش مصنوعی قدرت پیدا کرده، از بررسی آثار انسان‌ها میسر شده است.»
او در مورد اینکه ناشران باید چه اقداماتی انجام بدهند تا از دوران جدید با هوش مصنوعی آسیب نبینند، گفت: «در وهله اول نباید سیل هوش مصنوعی را انکار کرد و می‌بایست آن را شناخت. می‌گویند فرزند خود را طوری تربیت کنید که فرزند زمانه خود باشند. از این رو، ناشر نیز باید کسب و کارش را طوری مدیریت کند که فرزند زمانه هوش مصنوعی باشد. به عنوان مثال تولید کتاب صوتی و کتاب الکترونیکی برای ناشران یک انتخاب است اما هوش مصنوعی برایشان الزام محسوب می‌شود.»
سالن فناوری‌های نشر یکی از برنامه‌های نوآورانه سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است که با همکاری پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگیِ جهاددانشگاهی و خانه کتاب و ادبیات ایران با حضور شرکت‌های خلاق و دانش بنیان در حوزه کتاب و نشر پذیرای علاقه‌مندان است. گفتنی است برنامه‌های ثابتی در زمینه برگزاری نشست‌های تخصصی در موضوعات فناورانه مرتبط با کتاب و نشر برگزار می‌شود که ۴ نشست آن توسط پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی انجام می‌شود.