گیاهان نیز از اثرات دود سیگار در امان نیستند
طی یافتههای به دست آمده توسط درک سیملر و همکارانش در دانشگاه فنی برانشویگ آلمان، و همچنین گزارشات منتشر شده در مجله «زراعت برای توسعه پایدار» اشپرینگر مشخص شد که دود سیگار ناشی از افراد سیگاری نه تنها برای افراد غیرسیگاری مشکلساز است، بلکه برای گیاهان نیز میتواند خطراتی داشته باشد. برخی از گیاهان قادر هستند نیکوتین موجود در دود سیگار را جذب کنند و همچنین برخی از آنها میتوانند با جذب نیکوتین از طریق ریشه در خاکهای آلوده رشد کنند. و به همین دلیل اغلب ادویهها، گیاهان دارویی و چایهای گیاهی حاوی مقادیری از نیکوتین هستند و همه اینها در شرایطی است، که حشرهکشها مجاز به داشتن الکانوییدها نیستند.
نیکوتین یک ترکیب آلی نیتروژن دار و یک آلکانویید است که بیشتر در گیاهانی مانند تنباکو و در اندازههای کمتر در گوجه فرنگی، سیب زمینی، بادمجان و فلفل سبز یافت میشود. نیکوتین ۰٫۳ تا ۵ درصد گیاه خشک تنباکو را تشکیل میدهد و یک زهر اثرگذار بر سامانه عصبی است که در بسیاری از حشره کشها به کار میرفت. این ماده در اندازههای کمتر از یک محرک زیستی است که سبب اعتیاد میشود و عامل بسیاری از ویژگیهای روانی دود تنباکو است. نیکوتین معمولا از طریق پوست، ریهها و غشای مخاط بینی و دهان جذب بدن میشود.
این ترکیب میتواند باعث عوارضی مانند فشار خون بالا، انسداد عروق خونی و در پی آن سکته قلبی و مغزی، کاهش ویتامین سی، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن، سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه، برونشیت و آمفیزم، زخم معده و کاهش وزن ، کاهش حس چشایی و بویایی شود.
پیش از این نیکوتین اغلب در حشره کشها مورد استفاده قرار میگرفت، سپس اتحادیه اروپا استفاده از این حشرهکشها را به دلیل سمی بودنشان در سال 2009 ممنوع اعلام کرد و بعدها گمان میرفت که مقدار این ماده در محیط و محصولات کاهش یابد. طی تحقیقاتی که انجام گرفت مشخص شد که با کمال تعجب، تعداد بیشماری از محصولات غذایی، گیاهی و فراوردههای مشتق شده از گیاهان هنوز هم حاوی مقادیر بالایی از نیکوتین هستند.
پس از این بررسیها گروه تحقیقاتی سیملر خواستند تا بدانند آیا دلایل دیگری برای استفاده از نیکوتین به جز مصارف غیر قانونی از حشرهکشهای حاوی نیکوتین وجود دارد.
آنها در تحقیق خود گیاهان نعنایی را که حاوی کمترین مقدار نیکوتین بودند در یک محیط آزمایشگاهی با بستر مالچی و در شرایط بخور با دود سیگار قرار دادند. سمیلر در این باره بیان میکند: « نتایج به دست آمده سطح فوق العاده بالایی از نیکوتین را پس از قرار گرفتن نمونهها در معرض بخور دود سیگار نشان دادند.» تیم تحقیقاتی اسمیلر برای اولین بار نشان دادند که گیاهان نعناع به طور قطع میتوانند غلظت بالایی از نیکوتین موجود در خاکهای آلوده را جذب کنند. این نتایج، با تجزیه و تحلیل گیاهان مالچی که بیشتر از نه روز در معرض بخور دود سیگارو تنباکو بودند به دست آمد.
نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که غلظلت نیکوتین چندین برابر بیشتر از حداکثر مقدار تعیین شده توسط مقامات اروپا است. این پژوهش برای اولین بار مشخص کرد که وجود مقدار زیاد این ماده ناشی از استعمال توتون و تنباکو است. پژوهشگران طی مطالعات بعدی خود دریافتند که غلظت نیکوتین با گذشت زمان کاهش شدیدی را نشان میدهد. طبق نظر آنها این احتمال وجود دارد که در ابتدا نیکوتین توسط ریشه گیاهان نعناع جذب شود و سپس در برگهای آن فراوری شود.
سمیلر در این باره میگوید: «نتایج ما شیوع گسترده نیکوتین در گیاهان دارویی، ادویهها و مواد غذایی گیاهی را نشان میدهد که میتواند به واسطه استفاده از سایر منابع نیکوتین به غیر از حشرهکشهایی که حاوی نیکوتین هستند باشد.» همچنین او توضیح میدهد: «علاوه بر اهمیت نتایج به دست آمده برای صنایع غذایی، این نتایج اهمیت بسیار زیادی در علوم پایه دارد. زیرا این نتایج ثابت میکنند که موادی از قبیل الکالوییدها میتوانند بعد از بین رفتن یک گیاه به گیاه دیگر منتقل شوند. این انتقال افقی در فرآوردههای طبیعی میتواند افق روشنی برای رسیدن به موفقیت در فعالیتهای کشاورزی که پیش از این ناشناخته بودند از قبیل کشت و تناوب زراعی برخی سیزیجات خاص شود.»
