روزنامه‌نگاران یا تولد عصر جدید محتوا/۱
هوش مصنوعی و رسانه‌ها: پایان کار روزنامه‌نگاران یا تولد عصر جدید محتوا؟
تحریریه‌هایی که روزی پر از همهمه تایپ، صدای ضبط‌صوت و بحث‌های داغ بر سر تیترها بودند، حالا کم‌کم جای خود را به مانیتورهایی داده‌اند که در آن‌ها چت‌بات‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی، دستیاران تازه‌ی خبرنگاران شده‌اند. ورود هوش مصنوعی به فضای رسانه‌ای، نه تنها ابزارهای تولید محتوا را دگرگون کرده، بلکه خودِ مفهوم «تولید محتوا» را نیز بازتعریف کرده است. در این گزارش چت‌جی‌پی‌تی این موضوع را بررسی کند.
به گزارش خبرگزاری سینا، در سال‌های اخیر، سرعت تحولات تکنولوژیک در حوزه رسانه به‌قدری بالا بوده که بسیاری از سردبیران و خبرنگاران خود را ناگزیر به آموختن ابزارهای جدید دیده‌اند. از الگوریتم‌های خودکار نویسنده گرفته تا چت‌بات‌هایی که می‌توانند به‌جای انسان تیتر بزنند، دنیا در حال تجربه نوعی انقلاب صنعتی در تحریریه‌هاست؛ انقلابی که موتور آن هوش مصنوعی است.
تحریریه‌هایی با دستیار هوشمند
از CNN تا نیویورک‌تایمز، بسیاری از رسانه‌ها امروز از ابزارهایی مانند ChatGPT، Copilot، Jasper و Grammarly برای تولید یا ویرایش متون استفاده می‌کنند. این ابزارها می‌توانند در چند ثانیه خلاصه‌ای دقیق، ترجمه‌ای قابل قبول، یا حتی گزارشی کامل از داده‌های خام ارائه دهند. این روند باعث شده خبرنگاران بیشتر بر تحلیل و خلاقیت تمرکز کنند تا صرفِ تایپ.
در ایران نیز رسانه‌هایی مانند دیجیاتو، زومیت و برخی خبرگزاری‌های تخصصی حوزه فناوری شروع به آزمون‌وخطا با ابزارهای هوشمند کرده‌اند. هرچند که هنوز فاصله زیادی با نهادینه‌شدن این فناوری‌ها داریم، اما نشانه‌ها حاکی از تمایل بالای بدنه‌ی رسانه برای بهره‌گیری از مزایای هوش مصنوعی است.
فرصت‌هایی برای حرفه‌ای‌ها
هوش مصنوعی می‌تواند فرایندهای وقت‌گیر مانند پیاده‌سازی مصاحبه، ترجمه اخبار خارجی، تنظیم متون مطبوعاتی یا حتی پیشنهاد تیتر را ساده‌تر کند. این موضوع به ویژه در رسانه‌هایی با نیروی انسانی محدود، مزیت بزرگی به شمار می‌آید. همچنین ابزارهای تحلیلی مبتنی بر AI به خبرنگاران امکان می‌دهند تا روندهای خبری را زودتر شناسایی و پوشش دهند.
افزون بر این، تحلیل کلان‌داده‌ها (Big Data) در ترکیب با هوش مصنوعی، به رسانه‌ها این امکان را می‌دهد تا محتوای خود را دقیق‌تر به مخاطب هدف برسانند. برای مثال، یک خبرگزاری می‌تواند بفهمد مخاطبان تهرانی در ساعات عصر بیشتر چه نوع خبرهایی را دنبال می‌کنند و براساس آن، محتوای شخصی‌سازی‌شده تولید کند.
تهدیدهایی برای کیفیت و اعتماد
با این حال، استفاده از هوش مصنوعی بدون نظارت انسانی می‌تواند به تولید محتوای نادرست، غیردقیق یا حتی گمراه‌کننده منجر شود. اگرچه الگوریتم‌ها می‌توانند خبر بسازند، اما درک حساسیت‌های فرهنگی، اخلاق حرفه‌ای و بررسی صحت منابع هنوز نیازمند مداخله انسانی است.
در مواردی، ابزارهای AI با اطمینان کامل اطلاعاتی غلط ارائه داده‌اند که می‌تواند اعتبار رسانه را خدشه‌دار کند. همچنین، نگرانی‌هایی درباره مالکیت معنوی، سوگیری الگوریتم‌ها، و امکان سوءاستفاده از این فناوری برای تولید فیک‌نیوز نیز مطرح است.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان نسبت به فرسایش مهارت‌های کلاسیک روزنامه‌نگاری هشدار می‌دهند. اگر خبرنگار بیش از حد به ابزارهای هوشمند وابسته شود، ممکن است قدرت تحقیق، تحلیل انتقادی و نگارش دقیق را به‌مرور از دست بدهد.
آینده‌ای ترکیبی؛ انسان و ماشین در کنار هم
کارشناسان رسانه معتقدند که آینده‌ی تولید محتوا، نه تماماً انسانی و نه کاملاً ماشینی خواهد بود؛ بلکه ترکیبی از هر دو است. خبرنگارِ آینده، علاوه بر سواد رسانه‌ای و درک ژورنالیسم، باید توانایی تعامل با ابزارهای هوشمند را نیز داشته باشد.
از این منظر، تحریریه‌ها باید مسیر آموزش خبرنگاران را بازنگری کنند. آشنایی با ابزارهای AI، درک عملکرد الگوریتم‌ها، و آموختن شیوه‌های تشخیص محتوای تولیدشده توسط ماشین، به زودی بخشی از مهارت‌های ضروری این حرفه خواهد بود.
به نظر می‌رسد که هوش مصنوعی آمده تا بماند، و پرسش اصلی دیگر این نیست که «آیا روزنامه‌نگاری با AI جایگزین می‌شود؟» بلکه این است که «چگونه باید آن را در خدمت روزنامه‌نگاری درآورد؟»
