چرا سوئد از کنار گذاشتن کتاب‌های کاغذی در مدارس پشیمان است؟

به گزارش خبرگزاری سینا، در سال ۲۰۰۹ میلادی دولت سوئد یک حرکت رادیکال در سیستم آموزشی خود انجام داد: تصمیم گرفت کتاب‌های درسی سنتی را با رایانه و ابزار دیجیتال در مدارس جایگزین کند. هدف نوسازی آموزش و آماده سازی دانش آموزان برای دنیای دیجیتالی به سرعت در حال تحول بود. پانزده سال بعد، این تصمیم اکنون زیر سوال رفته است، زیرا کشور با چالش های غیرمنتظره و نیاز به بازنگری در رویکرد خود مواجه است.

در آن سال تصمیم دولت سوئد به سمت دیجیتالی شدن در آموزش به عنوان یک گام ضروری به سمت یک محیط یادگیری مدرن تر و انعطاف پذیر تلقی شد. دولت در آن زمان معتقد بود که رایانه ها و تبلت‌ها یادگیری را جذاب‌تر و در دسترس‌تر می‌کنند. کتاب‌های درسی چاپی به تدریج به نفع منابع دیجیتال حذف شدند، که انتظار می‌رفت در درازمدت مقرون به صرفه‌تر و به‌روزرسانی آسان‌تر باشد.

چشم انداز روشن بود، توانمندسازی دانش آموزان با ابزارهای دیجیتال، دسترسی آنها به انبوهی از اطلاعات و امکان یادگیری به روش های جدید و نوآورانه. اما علیرغم شهرت قوی سوئد در رتبه‌بندی آموزش جهانی، این تغییر به سمت یادگیری دیجیتال موفق نبوده است.

مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که خواندن با ابزارهای الکترونیک باعث خستگی چشم و کاهش تمرکز می‌شود. مهمتر از آن، به نظر می‌رسد که حافظه و درک مطلب زمانی که دانش آموزان به صورت دیجیتالی مطالعه می‌کنند، به جای کتاب‌های سنتی آسیب می‌بیند. به نظر می‌رسد تجربه لمسی در دست گرفتن کتاب و ورق زدن آن نقش مهمی در تعامل شناختی دارد.

فراتر از مسأله خواندن، ثابت شده است که دستگاه‌های دیجیتال منبع اصلی حواس پرتی هستند. بسیاری از دانش‌آموزان به جای تمرکز بر درس، از رایانه‌ها و تبلت‌ها برای بازی کردن، مرور اینترنت یا سایر فعالیت‌های غیرآموزشی استفاده می‌کنند.

در مواجهه با این نگرانی‌های فزاینده، دولت سوئد تصمیم گرفته است تا رویکرد دیجیتالی خود را با روشی ترکیبی جایگزین کند تا قرار است تا پایان سال ۲۰۲۵ این رویکرد در تمام مدارس اجرا شود. فعلاً دولت سوئد ۱۰۴ میلیون یورو برای بازگرداندن کتاب‌های درسی کاغذی اختصاص داده است. هدف این است که اطمینان حاصل شود که هر دانش آموز یک کتاب درسی کاغذی برای هر موضوع دارد، که یک تجربه یادگیری ملموس و بدون حواس پرتی ارائه می‌کند.

به مدارس گفته شده است تا از ابزارهای دیجیتال به شیوه‌ای معتدل‌تر استفاده کنند و در صورت لزوم آنها را در آموزش ادغام کنند. این بازگشت به کتاب به معنای رد کامل ابزارهای دیجیتال نیست. سوئد هنوز به مزایای فناوری در آموزش اذعان دارد، به ویژه هنگامی که صحبت از تنوع بخشیدن به روش‌های تدریس یا دسترسی به منابع آنلاین می‌شود.