حجتالله ایوبی دبیر ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری سینا، همزمانی نوروز با ماه مبارک رمضان و عید فطر، دو روی سکه هویت ایرانی و اسلامی است که در یک روی آن ایران باستان و روی دیگر سکه هویت دینی مردم ایران قرار دارد و در این راستا تلاش شد تا نکوداشت آیین نوروزی سال 1404 به عنوان یک ظرفیت استثنایی به نام کشورمان ایران رقم بخورد.
پریسا ساسانی: حجتالله ایوبی دیپلمات فرهنگی و مدیر لایق و شایستهای است که در عرصه مدیریتهای فرهنگی، گامهای موثری برای ارتقای فرهنگ و هنر ایران و معرفی داشتههای معنوی ایرانیان برداشته و هر جاییکه نام ایران بدرخشد، همچون یاری بیادعا برای وطن ایستاده است.
دبیر ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری در گفتگو با خبرگزاری سینا، درباره ظرفیتهای پیدا و پنهان نوروز باستان صحبت و به جایگاه آن در عرصه بینالملل به خصوص خاورمیانه اشاره کرد. او در این گفتوگو علاوه بر تشریح برنامههای نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری به ظرفیتهای فرهنگی آیین نوروز در برقراری صلح، گفتوگوی بین ملتها و سران کشورها و اشاعه آن به سراسر جهان صحبت کرد.
نوروز مهمترین پروندهای است که با محوریت جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است
حجتالله ایوبی در ابتدا به ظرفیتهای نوروز به عنوان یک فرصت استثنایی در راستای دیپلماسی فرهنگی اشاره کرد وگفت: بر این باورم که نوروز ظرفیت بینظیری است که در میان کشورهای منطقه وجود دارد. در واقع نوروز مهمترین پروندهای است که در منطقه با محوریت جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده و تاکنون 13 کشور عضو این پرونده شدهاند و کشور چهاردهم هم در راه است و ممکن است کشورهای دیگر هم به این پرونده بپیوندند.
وی ادامه داد: نوروز به دلیل ویژگیهایی که دارد، آیینی لبریز از آموزههای دوستی، محبت و صلح است که تنها متعلق به ما و یا کشورهای منطقه نیست؛ بلکه دنیا را فرا خواهد گرفت. بنابراین نوروز میتواند عامل پیوند بین فرهنگها باشد و اگر آیین نوروز به همین ترتیب در جهان وجود داشت؛ به گمانم استفاده بهتری میکردند. زیرا جهان امروزه تثبیت شده و مرزها مشخصی دارد و شاهد هستیم که مردمان ساکن در دنیای نوروز به این آیین باستانی عشق میورزند.
در چشماندازی وسیع، نوروز به یک اجلاس جهانی تبدیل شود
این مدیر فرهنگی اظهار داشت: در منطقه اقدام نیکویی همزمان با فرا رسیدن نوروز آغاز شده بود که هرساله سران کشورها با یکدیگر نشست نوروزی داشتند, ولی متاسفانه این رویداد به پایان رسید و دیگر تکرار نشد. همچنین بنده در یونسکو نوروز فرهنگی با عنوان «نوروز دیپلماتیک در ایران» راه اندازی کردم و جشنهایی در میدان مشق و برج میلاد برگزار شد که آخرین آن هم برنامه جشن نوروز در برج آزادی بود. در این مراسم همه سفرا حضور داشتند؛ اما به گمانم این به تنهایی کافی نیست و امیدوارم با توجه به اهتمامی که نسبت به نوروز به وجود آمده، دولت از اکنون برای سال آینده برنامهریزی کند تا بتوان دیدار سران، وزرا و مدیران فرهنگ در سطوح مختلف را در این ایام ترتیب داد و در چشماندازی وسیع، نوروز به یک اجلاس جهانی تبدیل شود که هرساله در سطوح مختلف با همان آیینها و با همان آموزههای نوروزی، به یکی از محفلهای مهم برای رفع کدورتها تبدیل شود. چه اشکال دارد هر ساله وزرا و سفرای کشورهای مختلف قبل از نوروز دور هم جمع شوند و دلها را خانهتکانی کنند و غبارهایی که موجب تیرگی در رابط فیمابین شده را بشویند و گفتوگو کنند و معتقدم نوروز میتواند این امکان را فراهم کند.
ایران خاستگاه صلح و نوروز نماد آن است
ایوبی تصریح کرد: در سخنرانی نوروزی که در میدان مشق داشتم؛ گفتم چه اشکالی دارد که ما به عنوان یک راه جدید، فروردین را به عنوان فرصتی برای پایان پروتکلهای مرسوم برگزینیم و گفتوگوهایی را خارج از قوانین سختگیرانه و پروتکلهای معمول برقرار کنیم. درست مانند مردم در ایام نوروز که بدون هیچ پروتکلی درب خانههای خود را به روی یکدیگر باز میکنند تا اگر کدورتی وجود دارد، از بین برود و نوروز در ایران میتواند این فرهنگ را احیا کند. چراکه ایران خاستگاه صلح و نوروز نماد آن است و کشورهای دنیا امروزه نگاهشان به ایران است و باید این ابتکارها را به خرج بدهیم.
دبیر ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری با بیان این مطلب که همزمانی نوروز با ماه رمضان و عید فطر رویداد مبارکی است، گفت: با آغاز سال 1404 و همزمانی نوروز با ماه مبارک رمضان و عید فطر، دو روی سکه هویت ایرانی و اسلامی را به نظاره نشستیم که در یک روی سکه ایران باستان و روی دیگر هویت دینی مردم ایران قرار دارد و در این راستا سعی شد نکوداشت آیین نوروزی سال 1404 به عنوان یک ظرفیت استثنایی به نام کشورمان ایران رقم بخورد.
مدیر موسسه فرهنگی «هورشید» در پاسخ به این سئوال که اقتصاد هنر در نکوداشت نوروز تا چه اندازه به پویایی میرسد؟ گفت: خوشبختانه پذیرفته شده که هنر کالای لوکس، تشریفاتی و صرفا برای سرگرمی و یا محلی برای هزینهکردن نیست. زیرا هنر و فرهنگ میتواند مطلع درآمدهای پایدار باشد و آمار و ارقام هم گویای همین مطلب است. بهویژه اینکه در جهان ارتباطات هستیم و این جهان هر آنچه که از جنس رابطه انسان با انسان باشد را ارزشمند میداند و فرهنگ و هنر هم از جنس ایجاد ارتباط بین فردی با دیگران است.
مدیر اسبق سازمان سینمایی گفت: هنر اجازه میدهد که دیگری را بشناسیم و بفهمیم و برای او احترام قائل باشیم. در قرن 21 کنشگران فقط حاکمان و اربابان نیستند و رابطه ارباب و رعیتی و خریدار و فروشنده وجود ندارد؛ برخلاف قرن گذشته که کنشگر، یا فروشنده و یا خریدار بود و در نتیجه منفعت تعیینکننده روابط بود. امروزه در جهان ارتباطات هستیم که در این جهان باید دیگری را شناخت، فهمید و تفاوتها را درک کرد و مقوله هنر و فرهنگ به ما در این زمینه کمک میکند. از سوی دیگر هنرهای مختلف از جمله سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی و صنایع خلاق در جریان اقتصاد جهانی جایگاه بسیار بالا و والایی پیدا کردهاند و ایران هم کشوری تولیدکننده هنر است و میتواند فرهنگ و هنر را بهعنوان یکی از بهترین گزینهها و کالایی ارزشمند به دنیا صادر کند.
میتوانیم پایهگذار اکسپوهای بزرگ مختص به نوروز نیز باشیم
وی متذکر شد: هنر ایرانی در هر حراجی در دنیا میتواند شرکت کند و با بالاترین بها به فروش برسد. بهعنوان مثال فیلمهای ایرانی همچنان بر پرده سینما در دنیا میدرخشند و درآمد کسب میکنند. اساتید هنرهای تجسمی علاوه بر فروش آثار هنری، میتوانند اصالت هنر ایران را به دنیا معرفی و در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند. اتفاقا نوروز هم بهانه خوبی است تا در کنار نمایش قدرت آیینی و نشان دادن صلح، بازارچههای فرهنگی و هنری نیز راهاندازی شود. از سوی دیگر میتوانیم پایهگذار اکسپوهای بزرگ مختص به نوروز نیز باشیم و از سایر کشورها بخواهیم در اکسپوهای نوروزی شرکت کنند و آثارشان را به نمایش بگذارند. بنابراین اقتصاد هنر میتواند با نوروز پیوند خوبی داشته باشد.
حجتالله ایوبی دبیر ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری درباره برنامههای این ستاد گفت: بنابر پیشنهاد عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ستاد نوروز تشکیل شد و بنده هم جزو شورای مشورتی این ستاد بودم که طرحهایی را مطرح کردم که آقای وزیر به این جمعبندی رسیدند که مسئولیت ستاد اجرایی را به بنده بسپارند و من هم طبیعتاً از آنجا که معتقدم در هر فرصتی باید به کشور کمک کرد؛ پذیرفتم.
وی گفت: مشکل اصلی این بود که ستاد خیلی دیر تشکیل شد. در نتیجه دست ما برای انجام خیلی از کارها باز نبود؛ با اینحال با استفاده از ارتباطهایی که وجود داشت، با سرعت بالاتری کار را آغاز کردیم. اولین برنامه، برج آزادی بود که خوشبختانه به اذعان رسانهها جزو با شکوهترین مراسمهایی بود که تاکنون برگزار شده است. در این مراسم 200 دفنواز و تنبورنوازانی از استان کردستان آمده بودند و نوروزخانهایی از سراسر کشور کنار کار ایستادند و در کنار آن فواد حجازی پذیرفت به عنوان گروه جدید تلفیقی از هنر سنت و مدرنیته را به نمایش بگذارد . همچنین نمایشهایی مانند آگرای کردستان اجرا شد که خیلی جذاب بود. نمادی از تلفیق ماه مبارک رمضان و نوروز را دیدیم که چند ویژگی داشت: نخست آنکه تلفیق سنت و مدرنیته و ترکیب آیین کهن و مدرن بود و پلی بین ماه مبارک رمضان و عید نوروز ایجاد کردیم. ویدئو مپینگ ما با اذان و آیات قرآن شروع شد و بعد هم برنامههای آیینی نوروز اجرا شد و پیام اصلی ما این بود که ماه رمضان و نوروز دو روی سکه هویت ایرانی هستند که در عمل هم سعی کردیم به آن وفادار باشیم. در این مراسم از تمبر بزرگ فلزی منقش به نقش سربازان هخامنشی رونمایی شد که سبزه را حمل میکنند. پشت آن بزرگانی چون استاد کزازی، خانم دکتر معین و پروفسور ارفع قرار داشتند که هر سه نفر به حق نماینده و نماد تفکر و فرهنگ ایران هستند. بعد هم وزرای دولت آمدند که نشانگر پیوستگی بین دولت و ملت و پیام این حضور، در همتنیدگی دین و آیین باستانی نوروز بود.
مقدمات ساخت سمفونی نوروز نیز فراهم شده است
این را هم اضافه کنم که به بهانه این ستاد، مقدمات ساخت سمفونی نوروز نیز فراهم شده است. ساخت سمفونی نوروز یکی از آرزوهای من بود که خوشبختانه این کار انجام شده و استاد خوشفکری دارند کارهایش را انجام میدهند. در این سمفونی، در واقع نوروزخوانیهای کل ایران به صورت ارکسترال جمعآوری و نوشته شده و توسط تکنوازهایی از استانهای مختلف کشور اجرا خواهد شد.
سعی داریم اجرای اول اجرای اول این سمفونی را به عید فطر برسانیم و محل اجرایش هم میتواند تالار وحدت باشد؛ ولی اگر شرایط فراهم باشد و دوستان کمک کنند، ممکن است بتوانیم آن را در میدان مشق انجام دهیم.
دبیر کل سابق کمیسیون ملی یونسکو در پایان گفت: یکی دیگر از برنامههای اجرایی ستاد، اعزام پیکهای نوروزی به کشورهای منطقه است که مقدمات پیک نوروزی ما برای تاجیکستان و ازبکستان فراهم شده و محور اصلی پروژه، سازمان فرهنگ و ارتباطات است که در این زمینه با ستاد هماهنگ است. برای کشورهای دیگر هم مشغول کار و برنامهریزی هستیم. برنامه بزرگتر ما در خلیح فارس خواهد بود. سعی داریم روز 10 اردیبهشت که روز ملی خلیج فارس است، این برنامه عظیم را اجرا کنیم و فعلا در ستاد مشغول برنامهریزی و همفکری هستیم تا بتوانیم رویدادی در شأن این روز بزرگ برگزار کنیم.