متروی نیویورک؛ بزرگ‌ترین نگارخانه هنری زیرزمینی جهان
متروی نیویورک با ۴۷۲ ایستگاه و مسیری به طول ۴۰۰ کیلومتر، نه‌تنها یکی از شلوغ‌ترین سیستم‌های حمل‌ونقل جهان بلکه بزرگ‌ترین فضای هنری شهری محسوب می‌شود. برنامه «هنر و طراحی» سازمان حمل‌ونقل کلانشهر (MTA) در چهار دهه اخیر، بیش از ۴۰۰ اثر هنری دائم را در ایستگاه‌های این شبکه ایجاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری سینا، متروی نیویورک با بیش از یک میلیارد سفر در سال، فراتر از یک سیستم حمل‌ونقل عمومی، به بزرگ‌ترین گالری هنری شهر تبدیل شده است. این شبکه که ۲۴ ساعته فعالیت دارد، میزبان صدها اثر هنری از هنرمندان مشهور جهان از جمله یوکو اونو، الکس کاتز و نیک کیو است. آثار موجود عمدتاً از کاشی، فلز و شیشه‌های رنگی ساخته شده و بخشی از برنامه «هنر و طراحی» سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک/ MTA به شمار می‌روند؛ برنامه‌ای که از ۴۰ سال پیش برای بازسازی چهره مترو آغاز شد.
یکی از برجسته‌ترین آثار، موزاییک ۴۳۵۰ مترمربعی «آن همیلتون» در ایستگاه کورتلندت استریت است که پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تخریب و در سال ۲۰۱۸ با طراحی جدید بازگشایی شد. این اثر که ترکیبی از اعلامیه استقلال آمریکا و اعلامیه جهانی حقوق بشر است، فضایی متفاوت و آرامش‌بخش را در ایستگاهی پر رفت‌وآمد ایجاد کرده است. همیلتون درباره اثر خود می‌گوید: این واژه‌ها آرمان‌هایی را نشان می‌دهند که در زندگی عمومی و روابط اجتماعی دنبال آن هستیم.
با وجود استقبال عمومی از این طرح، آثار متروی نیویورک باید دوام بالایی داشته باشند. فرد تومازلی، هنرمندی که مجموعه موزاییکی «چیزهای وحشی» را در ایستگاه خیابان ۱۴ منهتن طراحی کرده، می‌گوید: این‌جا متروی نیویورک است؛ آثار هنری در معرض هر نوع آلودگی و آسیب قرار دارند. برای همین، مواد اولیه این آثار به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که نیاز به مرمت مداوم نداشته باشند و کارکنان مترو آن‌ها را تمیز نگه می‌دارند.
کمیسیون هنر سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک از طریق فراخوان عمومی، هنرمندان را به ارسال طرح‌های پیشنهادی دعوت می‌کند. پس از بررسی، فینالیست‌ها انتخاب شده و برای ارائه طرح‌های اختصاصی هر ایستگاه دعوت می‌شوند. کلویی باس، یکی از هنرمندانی که در سال ۲۰۲۱ برای ایستگاه لوریمِر استریت انتخاب شد، سه موزاییک شامل تصویری از یهودیان ارتدکس، گروهی از نوجوانان و دو مرد در حال گفت‌وگو طراحی کرد. هر سه اثر با یک جمله مرتبط شده‌اند: هر زمان که زیر بار دلتنگی فرو می‌روم، به خود دلداری می‌دهم که زندگی دیگری را شناخته‌ام و شاید باز هم بشناسم.
باس برای اجرای طرح خود با استیون میوتو، استاد موزاییک‌کاری همکاری کرد. میوتو که از دهه ۱۹۸۰ با سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک همکاری کرده، می‌گوید: موزاییک، یک رسانه کاملاً متفاوت است. ما اثر هنری را عیناً کپی نمی‌کنیم، بلکه آن را به این روش ترجمه می‌کنیم. آثار در استودیو روی شبکه‌ای از توری چسبانده شده و سپس مانند یک جورچین در ایستگاه نصب می‌شوند.
هنر در دل تاریخ مترو
برنامه «هنر و طراحی سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک» در دهه ۱۹۸۰، زمانی که متروی نیویورک به دلیل مشکلات فنی و امنیتی در وضعیت بحرانی قرار داشت، راه‌اندازی شد. در آن زمان، ریچارد راویچ، رئیس وقت آن سازمان، پروژه‌ای ۱۴ میلیارد دلاری را برای بازسازی مترو پیشنهاد کرد که بخشی از آن به هنر اختصاص یافت.
جانشین او، باب کایلی، علاوه بر بهبود امنیت و نوسازی قطارها، بودجه بیشتری را به این پروژه تزریق کرد. امروز، یک درصد از هزینه ساخت یا بازسازی هر ایستگاه صرف هنر می‌شود.
اگرچه در گذشته دیوارها و قطارهای مترو پوشیده از دیوارنوشته بود؛ سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک ترجیح داد با اجرای آثار هنری رسمی، چهره ایستگاه‌ها را تغییر دهد. پس از حذف آخرین قطار گرافیتی‌شده در سال ۱۹۸۹، یکی از شهروندان به نیویورک تایمز گفت: سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک باید بیشتر نگران جرم و جنایت باشد تا زیبایی ظاهری. هیچ‌کس تاکنون از یک گرافیتی آسیب ندیده است.
مترو، پل ارتباطی میان مردم و هنر
سال گذشته، موزه متروپولیتن نیویورک سه اثر دائم سازمان حمل و نقل کلانشهر نیویورک را در نمایشگاه «فرار به مصر» معرفی کرد، اما بازدیدکنندگان برای دیدن این آثار باید به ایستگاه ۱۲۵ استریت هارلم مراجعه می‌کردند. آکیلی توماسینو، معاون موزه مدرن متروپولیتن، می‌گوید: این آثار نه‌تنها بازتابی از جوامع محلی‌اند، بلکه تجربه روزانه ساکنان آن مناطق را شکل می‌دهند.
