طی مراسمی با حضور جمعی از اهالی ادب و فرهنگ و حافظدوستان، کتاب «فهم زبان سوسن؛ پنجاه فیلمنامهی پویانمایی براساس غزلیات حافظ» نوشته کیوان و آبتین اصلاحپذیر امروز، 5 اسفندماه، در سالن غزل تالار حافظ شیراز رونمایی، بررسی و نقد شد.
در این مراسم که به میزبانی مرکز حافظشناسی با همکاری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس برگزار شد، سعید حسامپور، مدیر مرکز حافظشناسی، گفت: این اثر حاصل پژوهشی است که با استفاده از پژوهانهی اعطایی زهرا طاهری در مرکز حافظشناسی انجام گرفته است و امیدواریم آغازی برای پژوهشهایی از این دست باشد.
سپس دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پس از اشاره به ارزش و اهمیت کتاب «فهم زبان سوسن» آن را اثری انتزاعی و درعینحال ملموس و دریافتنی خواند.
منیژه عبدالهی با استناد به بعضی از فیلمنامههای کتاب دربارهی ریزهکاریهای متن توضیح داد: «فیلمنامهها ساخت تخیلی دارد؛ اما یک پای آن بر معنا سوار است و از معنی بیت فاصله نمیگیرد و ارزش بارها خواندن دارد».
وی کتاب را بسیار خوشساخت توصیف کرد و افزود: چاپ و سبک نوشتاری آن را سازگار با خواننده است، بااینحال، فیلمنامهها ساختار مردانه دارد و شخصیتهای زن در فیلمنامهها کمتعداد و کمرنگ است.
عبداللهی پیشنهاد داد که در چاپهای بعد، فهرست ابیاتی که فیلمنامهها بر اساس آنها نوشته شده، به کتاب افزوده شود.
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز نیز پس از تأکید بر اهمیت و یگانگی نقش حافظ در فرهنگ ایرانی و تربیت ایرانیان، پژوهشها و آثار پیرامون غزلیات او را تلاش برای ظهور واقعی سخن خواجه دانست و گفت: این نوع کارها نوعی ترجمهی شعر حافظ است.
محمدرضا امینی با اشاره به ظرفیت پویانمایی برای تعلیم و آموزش و انتقال عواطف و احساسات، یادآوری کرد: نویسندگان این کتاب، دانش و تجربهی کافی برای ورود به چنین حوزهای داشتهاند که بازتاب آن را در فیلمنامههایی که نوشتهاند، میتوان دید. این فیلمنامهها الهامبخش و مثل شعر نو زیباست و کارگردانها میتوانند از آنها بهرهی بسیار بردارند.
در پایان، یکی از نویسندگان کتاب فهم زبان سوسن، پساز قدردانی از مرکز حافظشناسی و مدیر سابق آن (کاووس حسنلی) که انجام این پژوهش به پیشنهاد ایشان بوده است، گفت: نگارش این کتاب، موجب شد تا ما دوسال با حافظ زندگی کنیم!
کیوان اصلاحپذیر ادامه داد: مبنای هر فیلمنامه یک بیت است. انتخاب تکبیت، هم کار را سخت میکرد و هم از پراکندهکاری جلوگیری میکرد. بههمین دلیل کوشیدیم تا هم در حدود و ساختار آکادمیک کار کنیم و هم از آن حیطه خارج شویم تا دامنهی تازگی و تخیل گسترده شود.
کیوان اصلاحپذیر ادامه داد: مبنای هر فیلمنامه یک بیت است. انتخاب تکبیت، هم کار را سخت میکرد و هم از پراکندهکاری جلوگیری میکرد. بههمین دلیل کوشیدیم تا هم در حدود و ساختار آکادمیک کار کنیم و هم از آن حیطه خارج شویم تا دامنهی تازگی و تخیل گسترده شود.
به گزارش سینا، کتاب «فهم زبان سوسن؛ پنجاه فیلمنامه پویانمایی براساس غزلیات حافظ» شامل یک مقدمه و هفت بخش به شرح مادر و کودک؛ آینهگردانی؛ پرگار شین؛ دامگه؛ سفر؛ خط و نقش و حرف؛ رداپوشان است.
نویسندگان این کتاب که نشر نگره آن را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرده است؛ کوشیدهاند ظرفیت نمایشی غزلیات حافظ را بازنمایند و تکبیتها، هم در بعد فرم هم در گستره معنا، به فیلمنامه تبدیل شود تا هنرمندان پویانگار بتوانند از آنها برای ساخت پویانماییهایی برگرفته از شعر حافظ بهره گیرند.
مقاله برگرفته از این پژوهش نیز با عنوان «فرایند اقتباس از تکبیتهای غزلیات حافظ در فیلمنامه نویسی برای پویانمایی» در مجلهی حافظپژوهی وابسته به مرکز حافظشناسی منتشر شده و در نشانی https://jhp.hafezstudies.com/article_۲۵۲۱۳۷.html در دسترس عموم قرار دارد.