هر ایرانی امسال فقط چند بار به سینما رفته است؟
اگر حدود ۳۳ میلیون تماشاگر سال ۱۳۷۹ را با حدود ۳۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر تماشاگر امسال مقایسه کنیم، نتیجه می‌گیریم که تعداد تماشاگران سینما بعد از ۲۴ سال رکورد شکسته است. اما واقعیت‌های دیگری در پشت این آمار و ارقام نهفته است که در این گزارش به بررسی آنها می‌پردازیم.
به گزارش خبرگزاری سینا، خبرگزاری ایرنا از شکسته شدن رکورد مخاطبان ربع قرن اخیر سینمای ایران خبر داد و نوشت که سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ با گذر از آمار ۳۳ میلیون مخاطب بیشترین میزان تماشاگر را از سال ۱۳۷۹ تاکنون تجربه کرده است. طبق آمار رسمی «معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینماییِ» سازمان سینمایی، در سال ۱۳۷۹ تعداد کل تماشاگران سینما ۳۲ میلیون و ۹۰۵ هزار و ۶۳۳ نفر بوده است. سال قبل از آن، یعنی در سال ۱۳۷۸، بر طبق گزارش همین معاونت، سینمای ایران ۳۳ میلیون و ۸۸۵ هزار و ۸۰۶ نفر تماشاگر داشته است. بر طبق آمار «سمفا» (سامانه مدیریت فروش و اکران سینما)، امسال سینمای ایران تا زمان نگارش این گزارش ۳۳ میلیون و ۴۹۸ هزار و ۹۴۰ نفر تماشاگر داشته که از سال ۱۳۷۸ کمتر و از سال ۱۳۷۹ بیشتر است. حال اگر حدود ۳۳ میلیون تماشاگر سال ۱۳۷۹ را با حدود ۳۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر تماشاگر امسال مقایسه کنیم، نتیجه می‌گیریم که تعداد تماشاگران سینما بعد از ۲۴ سال رکورد شکسته است. اما واقعیت‌های دیگری در پشت این آمار و ارقام نهفته است که در این گزارش به بررسی آنها می‌پردازیم.
کاهش سرانه سینما رفتن
جمعیت کشور در سال ۱۳۷۹ که حدود ۳۳ میلیون نفر به سینما رفته‌اند، حدود ۶۰ میلیون نفر بوده است. برای محاسبه تعداد دفعاتی که هر ایرانی در سال ۱۳۷۹ به سینما رفته است، تعداد تماشاگران سینما را بر جمعیت کشور تقسیم می‌کنیم که به عدد ۰.۵۵ می‌رسیم. بنابراین، در سال ۱۳۷۹ هر ایرانی ۰.۵۵ بار به سینما رفته است. اما هر ایرانی در سال ۱۴۰۳ چند بار به سینما رفته است؟ جمعیت کشور امسال حدود ۸۶ میلیون نفر اعلام شده است. اگر تعداد تماشاگران امسال را بر جمعیت کشور تقسیم کنیم، عدد حاصل برابر با ۰.۳۸ می‌شود. این مقایسه نشان می‌دهد که به‌رغم افزایش تعداد تماشاگران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۳۷۹، سرانه تماشای سینما کاهش یافته است. بر طبق آمار سازمان سینمایی، هر ایرانی در سال گذشته ۰.۳۵ بار به سینما رفته که این آمار امسال تنها ۰.۰۳ درصد افزایش یافته است.
ثابت ماندن ظرفیت سینماها
در سال ۱۳۷۹، تعداد صندلی‌های سینما ۱۶۹ هزار و ۳۲۳ عدد بوده که در سال ۱۴۰۳ به ۱۷۷ هزار عدد رسیده است. تعداد صندلی‌های سینما طی ۲۴ سال، تنها ۴.۱۲ درصد افزایش یافته که نشان می‌دهد ظرفیت سینماها تقریباً ثابت مانده است. در مقابل، جمعیت کشور از ۶۰ میلیون به ۸۶ میلیون نفر رسیده که گویای رشدی ۴۳ درصدی است. این یعنی سرانه صندلی به ازای هر نفر کاهش یافته و ظرفیت سینماها به اندازه رشد جمعیت توسعه پیدا نکرده است.
تبدیل سینماهای بزرگ به سینماهای کوچک
امسال تعداد سالن‌های سینما در کشور به عدد ۹۰۷ رسیده، در حالی که در سال ۱۳۷۹ این تعداد برابر بود با ۳۱۷ سالن. با اینکه تعداد سالن‌ها تقریبا ۳ برابر شده، اما تعداد صندلی‌های سینما فقط ۴.۱۲ درصد بیشتر شده است. مسئولان سینما همواره بر توسعه زیرساخت‌های سینمایی کشور تاکید کرده‌اند، اما در عمل سینماهای بزرگ که تعداد صندلی‌های زیادی داشته‌اند، به سالن‌های کوچک تقسیم شده‌اند و در واقع تعداد صندلی‌های سینماها چندان بیشتر نشده است.
۲۰۹ برابری شدن قیمت بلیت
در سال ۱۳۷۹، متوسط قیمت بلیت سینما ۲ هزار و ۸۷۲ ریال یعنی حدودا ۲۸۷ تومان بوده است. متوسط قیمت بلیط در سال ۱۴۰۲ در سالنامه آماری فروش فیلم و سینمای ایران، ۴۳ هزار و ۳۲۰ تومان اعلام شده است. اگر متوسط قیمت بلیت در سال جاری را ۶۰ هزار تومان در نظر بگیریم، از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۴۰۳ قیمت بلیط ۲۰۹ برابر شده است. این در حالی است که سینماداران معمولا خواهان افزایش قیمت بلیت سینما هستند و در سال‌های خیر قیمت بلیت مدام بالاتر رفته است. گران شدن بلیت به معنای کاهش قدرت برخی اقشار برای رفتن به سینماست.
کاهش جذابیت سینما
ادعای افزایش تعداد تماشاگران سینما در سال جاری چقدر مقرون به واقعیت است؟ با توجه به آنچه گفته شد، رشد تعداد تماشاگران عمدتاً به دلیل رشد جمعیت است، نه افزایش محبوبیت سینما. این در حالی است که با ثابت ماندن ظرفیت سالن‌ها و افزایش قیمت بلیط، سینما برای بخش بزرگی از مردم به کالای لوکس تبدیل شده است. کاهش سرانه سینما رفتن نشان‌دهنده کاهش دسترسی یا کاهش جذابیت سینما برای مردم نسبت به گذشته است. فراموش نکنیم که سینما در قیاس با سال ۱۳۷۹ رقبای بیشتری دارد و کاهش جذابیت آن برای مردم اصلا عجیب نیست. از شواهد و قرائن پیداست که فعلا رکوردشکنی در سینما بر واقعیت‌های سینمای ایران ارجحیت دارد. شاید تب‌وتاب رکوردشکنی‌ها که خوابید، بهتر بشود از واقعیت‌های سینمای ایران سخن گفت.
منبع: همشهری آنلاین
