چالش‌شناسی هوش مصنوعی در منابع انسانی و حوزۀ حقوقی از نگاه مهدی حاج محمود عطار
هوش مصنوعی در میدان حقوق
هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری نوظهور این روزها سوژۀ بحث بسیاری از محافل علمی است. بحث‌هایی که هر روز در مورد هوش مصنوعی می‌شونیم گوناگون است، از قانونگذاری گرفته تا مشخص کردن دامنۀ نفوذ. برخی می‌گویند باید در حد ابزار بودن کنترل شود و برخی دیگر نیز هشدار می‌دهند که به مرور جای فرآیند تعقل انسانی را خواهد گرفت.
ندا انتظامی: سوالاتی از این دست باعث و نقش فراگیر هوش مصنوعی باعث شد که در سومین نمایشگاه دستاوردهای دانش‌بنیان و خلاق نشست تخصصی درباره هوش مصنوعی با عنوان «انسان در عصر هوش مصنوعی; مفاهیم بنیادین» برگزار شد. در این نشست مهدی حاج محمود عطار مدیر حقوقی و منابع انسانی کارگزاری بیمه دال که در این نشست شرکت کرده بود. او در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری سینا به این نکته اشاره کرد که هوش مصنوعی از دهۀ 1950 به صورت تجاری وجود داشته اما در سال‌های اخیر رشد و توسعۀ سریعی پیدا کرده است و حالا این چالش برایش مطرح است که می‌خواهد جانشین فرآیند تعقل شود یا خیر. در گفتگوی زیر بیشتر به این مسئله پرداخته شده است.
او سخنان خود را با موضوعاتی نشست «انسان در عصر هوش مصنوعی; مفاهیم بنیادین» آغاز کرد: «هوش مصنوعی پدیده‌ای است که از انسان‌ها دقیق‌تر، عمیق‌تر و سریع‌تر عمل کرده و با اختلافی زیاد در حال تصاحب جایگاه تعقل بشر است. از آنجایی که بشر در طول حیات خود کارهایش را به ابزارها واگذار کرده، این سؤال پیش می‌آید که آیا هوش مصنوعی نیز یک ابزار است یا در ادامه، هوش مصنوعی و هوش مصنوعی‌ها می‌توانند جای تعقل انسان را نیز بگیرند؟ این همان بحثی است که در پنل مطرح کردیم. این هفتمین پنلی بود که در سال جاری و با همکاری نهادهای تأثیرگذار برگزار کردیم.»
او در ادامه گفت: «علاوه بر هوش مصنوعی، بحث ورود بلاکچین‌ها نیز بسیار حائز اهمیت و توجه است. این فناوری که سبب دگرگونی کلی اقتصادی شده، با شتابی زیاد در حال حرکت رو به جلو است. فناوری بلاکچین در حالت عادی مظهر شفافیت است؛ به عنوان مثال جعل در آن امکان پذیر نیست اما بلاکچین‌هایی نیز وجود دارد که برعکس این موضوع عمل می‌کنند؛ چیزی شبیه به وب در مقابل دارک وب. ما در پنل به همراه آقایان پارسی کیا و شیخ الاسلامی تلاش کردیم تا چالش‌های ورود هوش مصنوعی به حوزۀ منابع انسانی، حقوقی و علوم انسانی را به بحث بگذاریم زیرا همانطور که اشاره کردم موضوع تعقل مطرح است. تا به حال بشر به منظور کار کمتر و بهرۀ بیشتر، امور خود را به تکنولوژی سپرده است اما حضور هوش مصنوعی می‌تواند تعقل را از بشر بگیرد و جای بشر فکر کند.»
بیشتر بخوانید:
دنیای هنر دیگر بدون هوش مصنوعی قابل تصور نیست
حاج محمود عطار در پاسخ به این پرسش که آیا هوش مصنوعی یک تهدید است گفت: «بله از یک سو بسیار تهدیدآمیز است. دعوای هوش مصنوعی در آیندۀ نزدیک یعنی بین 2025 تا 2028 بالا خواهد گرفت. چیزی که ما امروز در پنل در موردش صحبت کردیم بحث به روزآوری فرهنگ خود ما با هوش مصنوعی بود.»
او در ادامه به مسئله حقوقی و هوش مصنوعی اشاره دارد، امری که جدید و تازه است: «همانطور که دانشمندان علم حقوق می‌گویند، ابتدا جنایت‌ها به وجود می‌آید و سپس سیاست‌های تقنینی؛ بنابراین جنایت و جرم همیشه جلوتر از حوزۀ تقنینی بوده است. ما برای جلوگیری از مواجهه با چنین چیزی با هوش مصنوعی به برگزاری این پنل‌ها پرداخته‌ایم تا یادآوری کنیم که پیش از بروز مشکل یکسری قوانین در حوزۀ هوش مصنوعی پیش‌بینی شود و سپس یک هماهنگی بین قانونگذاری و سیاست‌های اجرایی ایجاد کنیم.»
او در ادامه با عنوان اینکه اکنون در مرحله اطلاع‌رسانی به حاکمیت و نهادهای قانونگذاری هستیم، تصریح کرد: «البته همینجا ذکر این نکته اهمیت دارد که قوانینی درست نکنیم که قابل اجرا نباشند. در حال حاضر کشور با قوانینی مواجه است که برخی از آنها متروک شده‌اند. برخی از این قوانین متأسفانه و برخی نیز خوشبختانه ابزاری برای اجرای ندارند چرا که متأسفانه قوانین خوبی نیستند. نکته اینجاست که این قوانین همچنان در بایگانی وجود دارند و نسخ نشده‌اند. کشور ما دچار تورم قانونی است. »
او در پایان درباره هوش مصنوعی و نقشی که در فناوری‌های نرم می‌تواند داشته باشد افزود: «هوش مصنوعی خودش فناوری نرم و بر بستر تکنولوژی است. سرعت هوش مصنوعی زیاد است و آنطور که تاکنون دیده شده نظام‌های اقتصادی را بهم زده است. فرض کنید شما بخواهید یک کمپین تبلیغاتی بنویسید. تا به حال این را بشر می‌نوشت و حالا هوش مصنوعی؛ زیرا الگوریتم‌های اقتصادی تحلیل پذیر هستند و یک خوراک شسته رفته برای هوش مصنوعی به حساب می‌آیند. از سویی دیگر یک سری شغل‌ها ممکن است از بین بروند و از الان باید پیش بینی کنیم که این مشاغل کدام است تا جابه‌جایی یا تسهیلات برای آنها در نظر گرفته شود.
فناوری های نرم در بستر فرهنگی بیشتر نمود پیدا می کند و ما نیز در پنل ها در مورد همین موارد صحبت کردیم و دغدغه های دوستان را شنیدیم. تلاش ما بر ایجاد گفتگویی به منظور شناخت چالش‌هایی بود که بشر در آیندۀ نزدیک و طی مواجه با هوش مصنوعی خواهد دید. در کشور ما نیز بحث در این موارد بود که نظام خانواده به کدام سو خواهد رفت، تربیت فرزندان چگونه خواهد بود و آیا هوش مصنوعی به عنوان یک پدیدۀ جدید هولناک است یا زندگی را شیرین می‌کند.
البته هوش مصنوعی قدمت بیشتری دارد و در دهۀ 1950 به درآمدزایی رسید. اما چرا الان ترند شده، به این دلیل است که موفقیت‌های زیادی به وجود آمده و به شدت به روز شده است. سرعت هوش مصنوعی زیاد است اما تعقل فرآیندی با سرعت نیست و در نتیجه سرعت هوش مصنوعی نباید تعقل را دچار اخلال کند.»
No tags for this post.
