مسعود دلخواه کارگردان و مدرس تئاتر در گفت و گو با خبرگزارری سینا مطرح کرد
اولویت تئاتر، درآمد زایی نیست
چرخه اقتصادی تئاتر سال‌هاست که کوچک تر شده و در آمد زا نیست. درواقع تئاتر با مشکلات اقتصادی متعددی دست و پنجه نرم می‌کند و این هنر کهن و ارزشمند در کشور ما هر روز با بی توجهی در شرایط بدتری قرار می‌گیرد و اهالی تئاتر نیز به واسطه این وضعیت در امرار معاش دچار مشکلات بسیاری شده‌اند. اما چرا در سالهای اخیر، تئاتر درآمد زا نیست و چرخه اقتصادی آن کوچک تر شده است؟ برای پاسخ به این سوال به گفت و گو با یکی از کاگردان های مطرح کشور پرداخته ایم.
الهه فراهانی: دکتر مسعود دلخواه که کارگردان و مدرس تئاتر و فارغ‌التحصیل در این رشته است. او همچنین مدرک دکترای تخصصی تئاتر و فیلم با تأکید بر کارگردانی و مطالعات اجرا از دانشگاه کانزاس آمریکا را دارد. او به خبرگزاری سینا می گوید: به عقیده من، نگاه اشتباه به تئاتر است که موجب شده این مسئله پررنگ شود. ما نباید به این هنر کهن، به عنوان فعالیت در آمد زا نگاه کنیم. در واقع اولویت نباید در آمدزایی باشد.
او که ۱۳ سال در آمریکا و ۱۷ سال در ایران سابقه تدریس بازیگری، کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی است. ادامه می‌دهد: متاسفانه باید گفت که تجارت وار د تئاتر شده و فاکتور اصلی را درآمد قرار داده اند. به عنوان نمونه، تئاترهایی که فروش می‌کنند که یک چهره سینمایی یا یک خواننده که شاید ارتباطی با تئاتر نداشته باشد در تئاتر هستند. صرفا از این موضوع استفاده می کنند تا به د رآمد زایی برسند.
به گفته این کارگردان تئاتر، درواقع فروش یک تئاتر تنها یک فاکتور موفقیت است نه همه فاکتورها. وی ادامه می دهد: ما به خاطر اینکه اولویت را به درآمد زایی از تئاتر اختصاص داده‌ایم، خود به خود سلایق تماشاگر از تئاتر را به پایین ترین حد ممکن رسانده ایم. در این موقعیت است که تئاتر ما از مسیر سالم و درست خارج شده و با تجارت آمیخته شده است و متاسفانه به همین شکل در حال پیش رفتن است؛ یعنی اولویت و فاکتور اصلی فروش آن.
وی می افزود: به عقیده من، تئاتر از یک فعالیت فرهنگی تبدیل شده به یک فعالیت تجاری. یعنی معیار موفقیت یک تئاتر، به فروش آن بستگی دارد. درصورتیکه تئاتر موفق، تئاتری نیست که فروش بالایی داشته باشد و متاسفانه این فرهنگی که این روزها در بین مردم جا افتاده، بسیار اشتباه است. شاید به همین دلیل است که چون این موضوع در این بین جوانان و دانشجویان نسل جدید تئاتر، اینطور جا افتاده که فروش ، فاکتور اصلی تئاتر موفق است، اغلب تئاترهای موفق با شکست مالی مواجه می شوند. من بسیاری از عوامل تئاتر موفق را می شناسم که برای یک کار خوب وام گرفته‌اند، اما با شکست و ضرر مالی مواجه شده اند.
اما عوامل تئاتر از کارگردان و تهیه کننده گرفته تا بازیگران و طراح صحنه، چه کار کنند تا شکست را تجربه نکنند. به عقیده دکتر مسعود دلخواه، این موضوع به خیلی عوامل بستگی دارد. وی گوید: اساسا تئاتر بدون حمایت دولت نمی تواند روی پای خودش بایستد. در حال حاضر حمایت دولتی به حداقل رسیده و می توان گفت حمایتی نیست. به همین دلیل است که تئاتر ما به یک بازار مکاره تبدیل شده است. متاسفانه هیچ مسیر و چشم انداز روشنی برایش وجود ندارد. قرار است ما به کجا برویم؟
وی ادامه می دهد: از طرفی تئاترهای خصوصی به حال خودشان گذاشته شده‌اند و هرکای می خواهند انجام می دهند. در برخی سالن‌ها شاهد این هستیم که عوامل تئاتر ناچار هستند، 3 یا 4 سانس نمایش اجرا کنند و این یعنی نابود کردن عوامل تئاتر. دلیلش هم به مسئله اقتصادی برمی‌گردد و چون عوامل تئاتر نمی خواهند با شکست و ضرر مالی مواجه شوند به همین دلیل ناچار هستند 3 یا 4 سانس برگزار کنند.
این کارگردان در پایان می گوید : امیدوارم نگاه ها به تئاتر تغییر کرده و در کنار حمایت دولت و مسئولان، تئاتر از شکل تجارت خارج شده و تبدیل به فعالیت فرهنگی شود تا به انحراف کشیده نشود. هیچ جای دنیا ،نگاهشان تئاتر به این شکل یعنی نگاه تجاری نبوده و همواره حمایت دولت ها موجب شده تا هنر تئاتر با شکست مواجه نشود. امیدوارم نگاه ما هم به تئاتر تغییر کند تا تئاتر به مسیر درست خود برگردد.
