چالش «پایداری اجتماعی» در روستاها

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل سکونت‌گاه های روستایی، دارای ارزش و اعتباری بالا و همچنین ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است.

در این بین «پایداری اجتماعی» یکی از سه رکن اساسی و هدف غایی توسعه پایدار بوده که بیشتر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همراه است و با مفاهیمی چون، مشارکت، انسجام، عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، امید به آینده و نظایر این ها همراه بوده و بر آن ها تأکید دارد.

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل سکونت‌گاه های روستایی، دارای ارزش و اعتباری بالا و همچنین ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگرانی از گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه محقق اردبیلی با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، مطالعه ای را انجام داده اند که در آن، پایداری اجتماعی در مناطق روستایی سنجیده و اولویت بندی شده است.

برای انجام این پژوهش کاربردی که بر روی 23 روستای دارای سکنه دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام آباد غرب دارای 1387 خانوار انجام گردیده، داده های مورد نیاز با استفاده از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی و به ترتیب از طریق فیش برداری و پرسش نامه  گردآوری شده است.

نتایج این پژوهش بیانگر آن است که شاخص های مرتبط با پایداری اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه از توزیع مناسبی برخوردار نیست.

بر اساس این نتایج، میزان پایداری، فقط در 3 روستا دارای سطح نسبتا بالایی بوده است، ولی در 16 روستای مورد آزمایش، سطح پایداری متوسط و در 4 روستای دیگر نیز پایین بوده و این روستاها، از لحاظ اجتماعی، اصطلاحا ناپایدار بوده اند.

همچنین بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، از بین 10 شاخص در نظر گرفته شده برای بررسی پایداری، شاخص «همبستگی اجتماعی» دارای بیشترین تأثیر و شاخص «رضایت از کیفیت خدمات» کمترین تأثیر را بر پایداری اجتماعی دهستان حومه شمالی شهرستان اسلام آباد غرب داشته است.

با توجه به این یافته ها که در آخرین شماره از فصل نامه «برنامه‌ریزی منطقه‌ای» وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی انتشار یافته، محققین توصیه نموده اند که به منظور بالاتر بردن وضعیت پایداری اجتماعی در روستاها، لازم است توجه بیشتری از سوی مسئولین امر به مواردی چون افزایش دسترسی روستائیان به خدمات دولتی، اجرای سیاست تجمیع در روستاهای با جمعیت کمتر از 20 خانوار، توسعه امکانات زیربنایی و خدمات آموزشی، بهبود و افزایش حمل و نقل عمومی، دسترسی بهتر به آب آشامیدنی و خدمات تعاونی و بالاخره افزایش امکانات فرهنگی و رفاهی گردد.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

منبع: ایمانی، ب. و همکاران. 1395. ارزیابی میزان برخورداری مناطق روستایی از شاخص های پایداری اجتماعی مطالعه موردی: دهستان حومه شمالی- شهرستان اسلام آباد غرب. برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6(24): 178-167.

No tags for this post.