هرچند نمایش عروسکی به ویژه نمایش عروسکی بزرگسال در کشور ما چندان شناختهشده نیست اما فعالان این رشته معتقدند که این شاخه هنری میتواند بسیار پولساز باشد.
زهرا تقوی: امیر سلطان احمدی، از جمله دانشآموختگان رشته نمایش عروسکی است که حالا بیش از 20 سال است در این حوزه فعالیت میکند. او امسال دبیری بیستمین دوره جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک را بر عهده گرفته و به تازگی در نشست خبری این جشنواره مهمترین هدف خود را تامین معاش فعالان نمایش عروسکی دانسته است.
او که تجربه همکاری در پروژههای موفق نمایش عروسکی همچون «کلاه قرمزی» و «جناب خان» را دارد، تاکید میکند که نمایش عروسکی به واسطه قابلیتها و ویژگیهای خود میتواند در جهان تبلیغات و در فضاهای آموزشی و سرگرمیساز به عنوان عنصری پولساز به شمار بیاید.
به گزارش خبرگزاری سینا، سلطان احمدی که خود در دوران دانشجویی به واسطه مریم سعادت، شانس حضور در فضای حرفهای نمایش عروسکی را پیدا کرده، برای حمایت از هنرمندان جوان این رشته، امسال بخشی را به عنوان فیلمهای 100 ثانیهای در جشنواره بیستم نمایش عروسکی تعریف کرده است.
او درباره اهداف خود از تعریف این بخش گفته است: از آنجاکه دغدغه معاش بچههای عروسکی را دارم، بخش ۱۰۰ ثانیهای را برای نسل جوان که از کودکی با موبایل بزرگ شدهاند، فراهم آوردهایم تا یاد بگیرند اگر پلتفرمی برای ساخت کار سراغشان نیامد، زمینههای دیگری برای ارائه کارهای خود دارند. قرار است در این بخش ۳۰ اثر در کوشک هنر باغ کتاب ارائه شود.
همواره فعالان رشته عروسکی از مهجور بودن این شاخه گلهمند هستند. این مهجور بودن حتی نزد اهالی تئاتر و مدیران سالنها نیز وجود دارد به طوری که اجرای نمایشهای عروسکی عموما به جشنواره نمایش عروسکی محدود میشود و در طول سال کمتر شاهد اجرای نمایشهای عروسکی هستیم. با این حال در برخی از دورههای جشنواره نمایش عروسکی به واسطه پیگیری شخصی دبیر جشنواره، تفاهمنامهای برای اجرای عمومی آثار برگزیده جشنواره نمایش عروسکی برای اجرای عمومی با برخی از مجموعههای نمایش بسته میشود.
هادی حجازیفر که دبیری نوزدهین دوره این جشنواره را بر عهده داشت، از جمله فعالان رشته عروسکی است که سال گذشته تمام تلاش خود را برای اجرای عمومی آثار شرکتکننده در جشنواره به کار گرفت. با پیگیری او 18 نمایش از آثار جشنواره گذشته اجرای عمومی خود را روی صحنه بردند و نمایش «مثلث» به کارگردانی قیس یساقی ثابت کرد که اگر یک نمایش عروسکی کیفیت لازم را داشته باشد، میتواند برای مدتی طولانی روی صحنه بماند. این نمایش اسفند سال گذشته در تالار قشقایی تئاتر شهر اجرا شد و امسال نیز از اردیبهشت ماه تاکنون همچنان در تئاتر هامون روی صحنه است.
در اینجا این نکته جای تامل دارد که اگر مدیران سالنهای نمایشی مطمئن باشند یک نمایش عروسکی میتواند در جذب تماشاگر موفق عمل کند، انگیزه لازم را برای دادن نوبت اجرای عمومی پیدا میکنند اما آنچه آنان را در این زمینه دست به عصا میکند، ناشناخته بودن نمایش عروسکی است که سبب کاهش قدرت ریسکپذیری مدیران سالنها میشود. ظاهرا تنها راه نجات نمایش عروسکی، اجرای آثاری است که پتانسیل جذب تماشاگر را داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
آسیبهای قطع کردن یارانه دولتی تئاتر
بودجه تئاتر کودک، سرمایهگذاری است نه هزینه
اقتصاد لرزان تئاتر، باعث دوری عکاسان حرفهای شده
اما تمام هم و غم برگزارکنندگان جشنواره بیستم، اشتغالزایی برای فعالان نمایش عروسکی نبوده است. آنان تلاش کردهاند با کیفیتگرایی، بخشی از هزینههای جشنواره را نیز کاهش بدهند. با همین نگاه است که در این دوره از جشنواره تنها 4 نمایش از کشورهای روسیه، فرانسه و قرقیزستان برای بخش بینالملل در نظر گرفته شدهاند چراکه هم دبیر جشنواره و هم مدیر کل هنرهای نمایشی اعلام کردند که به دنبال کمیتگرایی نیستند بلکه همه هدفشان، انتخاب نمایشهایی است که آوردهای برای تئاتر کشور داشته باشد نه اینکه دهها نمایش بیکیفیت را دعوت کنند که تنها دستاورد آن افزایش هزینههای جشنواره باشد. بخصوص با در نظر گرفتن این نکته که دستمزد گروههای خارجی به دلار محاسبه میشود که در شرایط اقتصادی فعلی، باری سنگین بر دوش برگزارکنندگان جشنواره و مرکز هنرهای نمایشی میاندازد.
به گفته آنان، برآورد بودجه جشنواره بیستم نمایش عروسکی 15 میلیارد تومان است که البته هنوز تمام این بودجه تخصیص داده نشده است.
نکته دیگری که آنان نیز همچون دیگر فعالان شاخه عروسکی به آن باور دارند، کمک گرفتن از نهادها و مراکزی است که میتوانند در کنار دولت، بخشی از هزینههای جشنواره را رتق و فتق کنند. به نظر میرسد این نکتهای است که مدیریت کلان فرهنگ و هنر باید بیش از این برایش برنامهریزی کند. در شرایطی که به دلیل بحرانهای پرشمار اقتصادی، دولت نمیتواند به تنهایی بار همه هزینهها را به دوش بکشد، با این حال بخش دولتی با ارتباطات و اهرمهایی که در اختیار دارد، بهتر از
گروههای نمایشی میتواند در جذب حامی مالی و حمایت گرفتن از بخش خصوصی وارد عمل شود. این نکتهای است که عموما مدیران بخش دولتی چندان بهایی به آن نمیدهند و اغلب، بار این مساله را به دوش گروههای نمایشی یا برگزارکنندگان جشنواره میاندازند و حال آنکه با جدی گرفتن این نکته و ورود به آن، نه تنها زمینه بهتری برای فعالیت گروههای نمایشی ایجاد میکنند، بلکه میتوانند بودجه خود را صرف اموری کنند که جزو فعالیتهای ماندگار آنان به شمار بیاید و صرفا صرف امور روزمره نشود.