جایگاه صنعت لباس ایران کجاست؟

اواخر اردیبهشت سال جاری بود که یکی از اعضای هیأت نمایندگی اتاق تهران سهم ایران از گردش مالی 1900 میلیارد دلاری صنعت نساجی در جهان را، 0.58 درصد اعلام کرد. اهمیت موضوع تا آنجا پیش می‌رود که بر اساس آمار منتشر شده در وبگاه یونیفرم مارکت، صنعت لباس 1.6 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده است.

مهدی نوروز:‌ صنعتی که پس از آسیب‌های واردشده به دلیل همه‌گیری کووید-19 مدتی دچار شوک و آسیب شد اما اکنون به سرعت خود را بازسازی کرده و رونق گرفته است، به نحوی که میزان خرید لباس در کشورهای جهان نسبت به دو دهه گذشته 60 درصد بیشتر شده است. در این مطلب، نگاهی به وضعیت بازار پوشاک در سال 2024 و سال‌های آینده و همچنین چالش‌های صنعت مد و لباس خواهیم داشت.

آمار برجسته صنعت پوشاک چه می‌گویند؟

به گزارش خبرگزاری سینا، بازار پوشاک در سال 2024 با ارزشی معادل 1.79 تریلیون دلار تخمین زده شده و 1.63 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد. این بازار در سال 2020 و به دنبال همه‌گیری کووید-19 با کاهش 11.46 درصدی نسبت به سال قبل مواجه شد. این تنها سال در دهه گذشته بود که صنعت پوشاک روند نزولی را تجربه کرد.

هم اکنون درآمد بازار پوشاک در ایالات متحده به 358.70 میلیارد دلار می‌رسد و از نیروی کار جهانی به تعداد 3.62 میلیارد نفر، حدود 430 میلیون نفر در تولید پوشاک و منسوجات فعالیت می‌کنند. ایالات متحده با درآمد 351.35 میلیارد دلار، چین 313.82 میلیارد دلار و هند 101.39 میلیارد دلار بزرگترین بازارهای پوشاک در جهان هستند؛ به نحوی که یک خانواده معمولی در ایالات متحده به طور متوسط 162 دلار در ماه برای پوشاک هزینه می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که این بازار بین سال‌های 2024 تا 2028 با نرخ رشد ترکیبی سالانه (CAGR) 2.81 درصد رشد کند.

تعداد لباس‌های تولیدشده در هر سال

تخمین زده می‌شود که بیش از 100 میلیارد لباس هر سال تولید می‌شود. این مقدار معادل 12.5 تکه لباس برای هر فرد در جهان است. از سال 2000 به این سو تعداد سالانۀ لباس‌های تولیدشده دو برابر شده است و برای اولین بار در سال 2014 از مرز 100 میلیارد گذشت.

تا سال 2030، پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی پوشاک 63٪ افزایش یابد، از 70 میلیون تن امروز به 105 میلیون تن برسد. تا سال 2050، این مقدار احتمالاً سه برابر مقدار امروز خواهد شد و فروش کلی لباس به 160 میلیون تن می‌رسد. بر این اساس یک فرد معمولی در جهان 70 تا 150 تکه لباس دارد. افراد در اروپا لباس‌های بیشتری نسبت به سایر مناطق جهان دارند. بر پایۀ همین آمار هنگ‌کنگ بزرگترین مصرف‌کننده پوشاک است، با میانگین 117.3 تکه لباس به ازای هر نفر. این تنها منطقه‌ای است که میانگین مصرف بالای 100 تکه لباس دارد. هلند با میانگین 97.4 تکه به ازای هر نفر در رتبه دوم قرار دارد.

 

بیشتر بخوانید:

سهم ۲۴۰ میلیون دلاری صنایع دستی ایران بازار ۵۰ میلیارد دلاری

رکود تورمی اعداد در بازار نشر و کتاب

 

وضعیت در ایران چگونه است؟

آمارهای گردش مالی صنعت پوشاک در ایران ضد و نقیض است و حتی با آمارهای ارائه شده در عرصۀ جهانی نیز در برخی موارد دچار تناقض می‌شود با این حال شاید معتبرترین منبع ایران نتیجه‌گیری بهتر در مورد وضعیت صنعت پوشاک در ایران، آمار منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی باشد. بر پایۀ آماری که در روزهای پایانی اسفند 1402 از سوی اتاق تهران منتشر شده، در حال حاضر صنعت پوشاک و نساجی ایران حدود 14 میلیارد دلار گردش مالی دارد که تقریبا 9 میلیارد دلار آن خاص پوشاک است.

این آمارها همچنین نشان می‌دهند در ایران به طور سالیانه حدود 700 میلیون دلار واردات پارچه و حدود 700 میلیون دلار نیز صادرات انجام شده است که 400 میلیون دلار آن، سهم فرش‌ ماشینی و 170 میلیون دلار نیز صنعت سهم نساجی و پوشاک بوده است.

به نوشتۀ وبگاه اتاق بازرگانی تهران در حال حاضر بخش بزرگی از پوشاک ایران از ترکیه قاچاق می‌شود که دلیل آن نیز نبودن توان رقابت محصولات ایرانی با برندهای ترکیه‌ای است. این عدم توان رقابت در میان محصولات ایرانی به مشکلاتی باز می‌گردد که اکثر صنایع ایران از جمله صنعت نساجی و پوشاک به آن مبتلا هستند. از جمله این مشکلات می‌توان به فرسودگی، ماشین آلات و پایین بودن بهره‌وری، قاچاق و عدم سرمایه‌گذاری کافی اشاره کرد که هر کدام به نحوی در پس رفت یا عقب ماندگی صنایع پوشاک ایران و ناچیز شدن سهم آن از بازار جهانی نقش داشته‌اند.