نیما دهقان همزمان با اجرای تازهترین نمایشش «من هم …» عنوان کرد که در حال حاضر وضعیت اقتصاد تئاتر در قیاس با گذشته بهتر شده است.
زهرا تقوی: این کارگردان تئاتر که 8 سال از صحنه دور بوده و حالا بعد از این مدت نمایش تازه خود را اجرا میکند، از شرایط اقتصادی فعلی تئاتر گفت و تاکید کرد که در کشور ما مفهومی به نام تئاتر خصوصی وجود ندارد.
او که در این سالها تجربه زندگی در کشوری دیگر را هم دارد، به مقایسه شرایط اقتصادی تئاتر ایران و آمریکا پرداخت و به خبرگزاری سینا گفت: در حال حاضر تئاتر ایران از نظر مالی خیلی بهتر از گذشته شده است.
دهقان با مقایسه قیمت بلیت تئاتر در ایران و آمریکا ادامه داد: ما همچنان نسبت به همه جای دنیا ارزانترین قیمت بلیت را داریم. به عنوان نمونه اگر در ایران قیمت بلیت تئاتر را 300 هزار تومان فرض کنیم، برابر با قیمت دو مرغ است، ولی در امریکا ارزانترین بلیت تئاتر 80 دلار است که با احتساب مرغ 5 دلاری برابر است با قیمت 16 مرغ یعنی قیمت پایینی نیست. حتی قیمت کتاب هم گران است ولی با این همه در آمریکا مردم هم تئاتر میبینند و هم کتاب میخرند.
او معتقد است که الان اقتصاد تئاتر نسبت به دوره گذشته بهتر شده و این به دلیل خصوصی شدن تئاتر است.
دهقان که نمایش خود را با بازی دو بازیگر روی صحنه میبرد، در پاسخ به اینکه با توجه به هزینههای ساخت کار، اگر نمایشی پر پرسوناژ باشد، اقتصادش چگونه خواهد بود و چگونه میتواند هزینههای ساخت خود را تامین کند، توضیح داد: این موضوع به مدیریت و هوش کارگردان بستگی دارد که وقتی کاری با پرسوناژهای زیاد روی صحنه میبرد، برای تامین دستمزد آنان یا نمایش خود را در سالنی بزرگتر اجرا کند که گنجایش تماشاگران بیشتری را داشته باشد یا مدت زمان اجرای خود را افزایش دهد تا به این طریق هزینههای ساخت نمایش خود را تامین کند.
او با اشاره به شکلگیری تئاتر خصوصی و راهاندازی تماشاخانههای خصوصی در چند سال گذشته خاطرنشان کرد: در کشوری که تئاترش دولتی است، صحبت از خصوصی سازی، بحث بیهودهای است و گویی با بحث کردن در این مورد، دست و پای بیدلیل میزنیم. باید بپذیریم که با وجود همه تغییرات، در اینجا تئاتر هنوز هم دولتی است ولی نکته اینجاست که دولت سالیان سال است که کاری به تئاتر ندارد و از آن حمایتی نمیکند. در حالیکه گروههای نمایشی برای اجرای آثار خود باید از دولت همه نوع مجوزی بگیرند ولی از هیچ گونه حمایت دولتی برخوردار نمیشوند و خندهدارتر اینکه مدیران دولتی تئاتر میخواهند ریل این هنر را عوض کنند.
بیشتر بخوانید:
اقتصاد لرزان تئاتر، باعث دوری عکاسان حرفهای شده
بودجه تئاتر کودک، سرمایهگذاری است نه هزینه
آسیبهای قطع کردن یارانه دولتی تئاتر
این کارگردان که معتقد است به دلیل شرایط تئاتر ما، بحث خصوصیسازی در تئاتر در کشور ما بحث بیهودهای است، درباره دلایل این موضوع گفت: وقتی میگوییم تئاتر خصوصی، به معنای این است که یک تئاتر تا زمانی که تماشاگر و فروش داشته باشد، بتواند روی صحنه بماند و این گونه نباشد که هر کارگردانی فقط یک ماه فرصت اجرا در یک سالن را داشته باشد و مدیر آن مجموعه مدام پز بدهد که در دوره مدیریتش چندین و چند کارگردان کار کردهاند.
او در ادامه به اجراهای نمایش «هیدن» در مقاطع گوناگون و در سالنهای مختلف اشاره کرد و ادامه داد: نمایش «هیدن» الان کار درستی میکند که مدام اجراهای خود را تمدید میکند ولی نکته این است که خوب بود همه این اجراها را در یک سالن انجام میداد و ناچار نبود هر بار سالن اجرایش را تغییر بدهد. با همه اینها، همین اجراهای متعدد در فواصل گوناگون و در سالنهای مختلف، از نظر اقتصادی برایش مقرون به صرفه است.
دهقان با اشاره به تداوم اجراهای پرمخاطب در کشورهای صاحب تئاتر اضافه کرد: در دنیا این اتفاق میافتد که یک نمایش پرمخاطب تا زمانی که تماشاگر داشته باشد به اجرای خود ادامه بدهد. به عنوان نمونه نمایش «همیلتون» در آمریکا همزمان با آغاز ریاست جمهوری اوباما اجرایش آغاز شد. این نمایش را گروه بزرگی از هنرمندان روی صحنه میبرند و تا همین الان روی صحنه هستند و هیچ کار جدیدی هم ندارند.
او سپس از تفاوت ساز و کار تئاتر ایران با کشورهای دیگر سخن گفت و افزود: نکته جالب توجه اینکه در آمریکا کارگردانهایی که سنی از آنان گذشته ممکن است در تمام دوران حرفهای خود فقط 4، 5 نمایش اجرا کرده باشند چون اجراهای آنان تداوم دارد ولی اینجا همه مشغول تولید به مصرف سریع هستیم و شاید همین مساله ما را خسته میکند و به همین دلیل به جایی میرسیم که دیگر همه حرفها و دغدغههایمان را با مخاطب در میان گذاشتهایم و دیگر چیزی برای گفتن نداریم.
نمایش «من هم …» نوشته آرش عباسی است که در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است