پزشکی بازساختی (Regenerative Medicine) یکی از شاخه‌های پیشرفته پزشکی است که هدف آن بازسازی، ترمیم یا جایگزینی بافت‌ها و اندام‌های آسیب‌دیده بدن است.
مریم اسدی اصطهباناتی، متخصص پزشکی مولکولی و دارای مدرک پزشکی بازساختی از بورد تخصصی آمریکا، یکی از پیشگامان حوزه پزشکی بازساختی و سلول‌درمانی در ایران است. وی با مسئولیت مدیر دفتر سلول‌درمانی جهاد دانشگاهی فارس، به دلیل دستاوردهای خود در این حوزه، جایزه “دانشمند جوان برجسته و استثنایی” را از انجمن پزشکی بازساختی آمریکا (ASRM-EYS) دریافت کرده است. در این گفتگو، اسدی به سوالات خبرنگار سینا پرس درباره پزشکی بازساختی، سلول‌درمانی و آینده این علم در کشور پاسخ می‌دهد.
سینا پرس – پزشکی بازساختی چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
پزشکی بازساختی شاخه‌ای از علم پزشکی است که با استفاده از روش‌هایی مانند سلول‌درمانی، مهندسی بافت و ژن‌درمانی، به ترمیم یا جایگزینی بافت‌ها و اندام‌های آسیب‌دیده می‌پردازد. هدف اصلی این حوزه، بهبود کیفیت زندگی بیماران و در برخی موارد، درمان بیماری‌های صعب‌العلاج است.
سینا پرس – سلول‌درمانی چگونه عمل می‌کند و در چه زمینه‌هایی کاربرد دارد؟
در سلول‌درمانی، از سلول‌های زنده برای ترمیم بافت‌ها و اندام‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این سلول‌ها می‌توانند از بدن خود بیمار یا از یک اهداکننده سالم استخراج شوند و در درمان بیماری‌های مختلفی چون سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های خودایمنی، آسیب‌های نخاعی و حتی مشکلات پوستی و زیبایی کاربرد دارند.
سینا پرس – کاربردهای دیگر پزشکی بازساختی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پزشکی بازساختی در زمینه‌های متعددی کاربرد دارد، از جمله:
زیبایی و پوست: بازسازی بافت، جوان‌سازی پوست و درمان ریزش مو و جای زخم.
بیماری‌های اسکلتی-عضلانی: درمان تخریب غضروف، آسیب‌های عضلانی و پارگی رباط.
بیماری‌های عصبی: ترمیم آسیب‌های نخاعی و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به سکته مغزی و ام‌اس.
ناباروری و غدد درون‌ریز: درمان ناباروری، دیابت و بیماری‌های مرتبط با غدد درون‌ریز.
قلب و عروق: درمان بیماری‌های قلبی و عروقی و کمک به بهبود سکته قلبی.
سینا پرس – آیا درمان‌های سلول‌درمانی در ایران نیز انجام می‌شود؟
بله، در سال‌های اخیر ایران در زمینه سلول‌درمانی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. هم‌اکنون، درمان‌هایی برای بیماری‌های مختلف از جمله سرطان خون، ویتیلیگو، آسیب‌های غضروفی و برخی بیماری‌های چشمی در ایران انجام می‌شود.
سینا پرس – آیا سلول‌درمانی عوارض جانبی دارد؟
در صورتی که سلول‌درمانی توسط متخصصان مجرب و در مراکز معتبر انجام شود، این روش ایمن و موثر است. عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستند و قابل کنترل‌اند.
سینا پرس – آیا پزشکان ایرانی می‌توانند مدرک بورد پزشکی بازساختی آمریکا را دریافت کنند؟
بله، امکان شرکت در دوره‌های آموزشی و آزمون بورد تخصصی پزشکی بازساختی آمریکا برای پزشکان ایرانی فراهم شده است. این مدرک دو نوع دارد: یکی برای پزشکان و دارندگان دکترای تخصصی، و دیگری برای کادر درمانی با مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد.
سینا پرس – چشم‌انداز شما از آینده پزشکی بازساختی در ایران چیست؟
به آینده این حوزه در ایران بسیار خوش‌بین هستم. ما از منابع علمی و نیروی انسانی بااستعداد برخورداریم و با حمایت مسئولان می‌توانیم ایران را به یکی از قطب‌های این علم در منطقه و جهان تبدیل کنیم.
سینا پرس – کلام آخر
با سپاس از خانم دکتر اسدی؛ بی شک، با چنین متخصصانی، آینده پزشکی ایران روشن‌تر از همیشه خواهد بود. امیدواریم شاهد پیشرفت هرچه بیشتر این علم در کمک به بیماران و بهبود کیفیت زندگی آنان باشیم.