بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان به نیمه راه رسیده و این در حالی است که مسئولان برگزارکننده آن هنوز نمی‌توانند رقم دقیق بودجه برگزاری این رویداد هنری را اعلام کنند.
زهرا تقوی، این جشنواره که بیشتر دوره‌های خود را در شهر همدان سپری کرده است، حالا به بیست و نهمین دوره برگزاری خود رسیده. ضمن اینکه در دوره‌ای با تعطیلی هم همراه بوده و به این ترتیب پیشینه برگزاری آن حتی به بیش از 29 سال می‌رسد.
گرچه نام جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با همدان گره خورده، اما این جشنواره سال گذشته در استان یزد برگزار شد و هرچند برگزارکنندگان آن زمان به صراحت درباره دلایل این جا به جایی صحبت نکردند اما کاظم نظری، مدیر وقت مرکز هنرهای نمایشی، در یکی از گفتگوهای خود که مدتی بعد از جشنواره انجام شد، تعهدات مالی را یکی از دلایل این جا به جایی برشمرد و عنوان کرد که استان همدان بیشتر بار هزینه را بر دوش تهران انداخته و تعهدات مالی لازم را بر عهده نگرفته است.
با این همه و با اینکه گفته می‌شد شهر اردکان و استان یزد به عنوان میزبان بیست و هشتمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همکاری قابل قبولی با این رویداد داشته‌اند، دوره اخیر جشنواره، دوباره به همدان بازگشت.
بودجه جشنواره چقدر است؟
از آنجاکه معمولا بودجه برگزاری جشنواره‌های هنری یکی از پرسش‌های متدوال خبرنگاران است، این موضوع نیز در نشست خبری جشنواره بیست و نهم مطرح شد اما برگزارکنندگان جشنواره اعم از شهردار و استاندار همدان و البته امیر مشهدی عباس، دبیر این دوره از جشنواره تاکید داشتند تا زمانی که جشنواره به انتها نرسد، نمی‌توان هزینه‌های دقیق آن را محاسبه کرد چراکه گاه میان هزینه‌های پیش‌بینی شده و هزینه‌های انجام شده، فاصله وجود دارد.
با این حال مشهدی عباس از اختصاص بودجه‌ای حول و حوش 10 میلیارد میلیون تومان سخن گفت. او البته به نکته دیگری هم اشاره داشت؛ گرانی دلار و نیز افزایش بلیت هواپیما که دعوت از گروه‌های خارجی را با مشکل رو به رو می‌کند.
به گزارش خبرگزاری سینا، کسانی که سال گذشته در هر دو جشنواره تئاتر کودک و نوجوان و فجر حضور داشتند، معتقد بودند که سطح کیفی آثار بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در قیاس با جشنواره فجر بالاتر بوده است.
همین موضوع نیز از جمله مطالبی بود که مشهدی عباس درباره آن توضیح داد که در این دوره قیمت بلیت هواپیما در قیاس با سال گذشته افزایش داشته و از سوی دیگر با بالا رفتن نرخ دلار، دست‌اندرکاران جشنواره بیست و نهم تئاتر کودک و نوجوان با گرفتاری‌ها و محدودیت‌هایی رو به رو شده‌اند. با این همه تلاش کرده‌اند گروه‌هایی از 6 کشور گوناگون دعوت کنند که تعدادی از آنان جزو همسایگان ما نیستند و جزو کشورهای صاحب تئاتر به شمار می‌آیند.
او همچنین تاکید داشت که اجازه نمی‌دهد تنگناهای اقتصادی، سطح کیفی جشنواره را تحت‌الشعاع قرار بدهد.
به هر روی، جشنواره بیست و نهم تئاتر کودک و نوجوان حالا به نیمه رسیده و باید دید تاکنون چه روندی را طی کرده است.
بیشتر بخوانید:
آسیب‌های قطع کردن یارانه دولتی تئاتر
برگزاری جشنواره در شهرستان فرصت است
این جشنواره از آنجاکه در استانی خارج از تهران برگزار می‌شود، این بخت را دارد که از حمایت نهادهای گوناگونی مانند شهرداری و اداره ارشاد استان بهره‌مند شود؛ اتفاقی که معمولا در جشنواره‌های پایتخت رخ نمی‌دهد و شهرداری تهران کمتر خود را ملزم به تامین هزینه‌های یک جشنواره هنری می‌داند. بنابراین از این زاویه، برگزاری جشنواره در استان‌های دیگر می‌تواند به عنوان یک فرصت، تلقی شود.
در تمام کشورهای صاحب تئاتر، یکی از وظایف شهرداری‌ها، تامین هزینه‌های این هنر است که بدون حمایت دولت و شهرداری، به سختی می‌تواند سرپا بماند اما در کشور ما این موضوع آنچنان جدی گرفته نمی‌شود و در میان هزینه‌های ریز و درشتی که شهرداری‌ها انجام می‌دهند که بعضا جنبه سیاسی و تبلیغاتی هم دارد، هنر تئاتر به ویژه تئاتر کودک و نوجوان، معمولا گم می‌شود و از بودجه نهادی مانند شهرداری، کمتر بهره‌ای می‌برد.
اما برگزاری جشنواره با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش به پایان می‌رسد و می‌ماند تئاتر کودک و نوجوان که باید برای برنامه سالانه‌اش برنامه‌ریزی کرد و بودجه تخصیص داد.
تئاتر کودک حوزه پولسازی است
در این میان آنچه جای افسوس دارد، این است که اغلب تصمیم‌گیرندگان بودجه، وقتی پای گروه سنی کودک و نوجوان به میان می‌آید، تصور می‌کنند امورات این گروه سنی با بودجه‌ای حداقلی رتق و فتق می‌شود و این همان پاشنه آشیلی است که همواره دلسوزان گروه سنی کودک و نوجوان نسبت به آن هشدار می‌دهند؛ بودجه این گروه سنی را کوچک نشماریم.
در این بین انتقاد دیگری هم که به بخش دولتی وارد است، تصدی‌گری در امور فرهنگی کودکان و نوجوانان است. حوزه کودک اتفاقا برخلاف تصور رایج، می‌تواند حوزه پولسازی هم باشد. حتی درباره هنر فقیری مانند تئاتر هم این قاعده وجود دارد چراکه کار کودک یعنی کار خانواده، هیچ کودکی به تنهایی نمی‌تواند به تماشای تئاتر برود. از سوی دیگر کار کودک این فرصت را به فعالان خود می‌دهد که برای مدارس نیز اجراهایی ویژه تدارک ببینند. به این معنا که هر نمایش کودک به طور بالقوه می‌تواند میزبان دو گروه از مخاطبان باشد؛ خانواده‌ها و نیز دانش‌آموزان مدارس که البته این موضوع به گروه سنی آن نمایش نیز برمی‌گردد که چه محدوده سنی را در بر بگیرد.
در این مجال به تئاتر نوجوان و مناسبات فرهنگی و اقتصادی آن نپرداختیم که این مقوله هم موضوعی است در خور توجه.