یکی از مهمترین مباحث تولید ، توزیع و بازاریابی محصولا غذایی، به خصوص محصولات خوراکی صنعتی ، بسته‌بندی آنها برای حفظ سلامت و ماندگاری بیشتر است. به این منظور راه‌حلهای چندان متنوعی وجود ندارد: استفاده از افزودنی‌هایی که ماندگاری آنها را افزایش دهد ، بسته بندی های خاص یا ترکیبی از این دو روش. در بحث بسته‌بندی استفاده از بسته‌بندی های لایه لایه ، بسته بندی در خلا و … راه‌هایی است که تاکنون امتحان شده است و در مسیر افزودنی‌ها ، مواد لانتی بیوتیکی lantibiotics و برخی مواد آنتی سِپتیک نقش اساسی را در نگهداری و ماندگاری بیشتر داشته‌اند. البته اینها به جز کُشتن همه موجودات زنده‌ای است که احتمال فساد‌پذیری را بالا می‌برد(مثلا پاستوریزه کردن)
اما اکنون روش دیگری که با ورود مواد و تکنولوژیهای نانو میسر شده است ،آرام آرام در بسته بندی های غذایی به خصوص برای صنایع کوچک و متوسط راه یافته است .
در یکی از این راه‌حلها ، پژوهشگران دانشگاه آزاد با همکاری دانشگاه تبریز فیلمهای بسته بندی آنتی میکروبی ساخته اند که ورود و فعالیت میکروبها در محصولات غذایی را محدود می‌کند و به ماندگاری بیولوژیکی بیشتر این محصولات می‌انجامد.
در واژه های تخصصی ، فیلم ، به غشاها یا لایه‌های نازک گفته می‌شود که می‌تواند طبیعی یا مصنوعی باشد، شاید برایتان جالب باشد بدانید یکی از فیلمهای طبیعی ، لایه نازک ، شفاف و تقریبا نادیدنی است که میکروبها روی دندانها تولید کرده و به پوسیدگی می‌انجامد.
اما اینجا فیلمهای بسته بندی چیز عجیبی نیست که نشناسید، مثلا همین لایه های سلفونی که روی محصولات غذایی می‌کشید و در هر خانه‌ای هم می‌توان آنها را یافت نمونه‌ای از این فیلم‌هاست.
در روش جدیدی که دکتر «فرانک بیگ محمدی »از دانشگاه آزاد کرمانشاه و همکارانش آن را به بار نشانده اند ،تولید فیلمهای نانوکامپوزیتی با کمک گرفتن از« نانوذرات فلزی» از جمله نانوذرات نقره، اکسید مس و اکسید روی(که همگی خواص آنتی میکروبی دارند)، مورد بررسی قرار گرفته است و از این فیلمها برای بسته بندی پنیر استفاده شد. انتظار اصلی که از این پژوهش می رفت کنترل جمعیت کُلیفرم در پنیرهای بسته بندی شده با این روش بود.
این میکروب(کلیفرم‌ها) از آن نظر اهمیت دارند که در بیشتر موارد خودش به عنوان یک عامل بیماریزای جدی محسوب نمی‌شود اما شاخص خوبی برای بهداشتی بودن مواد غذایی محسوب می‌شود . البته انواع بیماریزای آن می‌تواند بیماری‌هایی همچون اسهال خونی را هم ایجاد کند. آنها از آنجا که بیشترشان تخمیر کننده های خوب لاکتوز هستند در صنایع لبنی اهمیت زیادی دارند.
این پژوهشگر و تیم همکارش فیلمهای نانو کامپوزیتی ای که بر پایه‌ی پلی‌اتیلن سبک ساخته بودند را در بسته بندی پنیرهای سنتی تولیدی در کارخانه مانیزان استفاده کردند و در آزمایشها، همه‌ی تست‌های میکروبی را با موفقیت سپری کردند.
دکتر بیگ‌محمدی ، هزینه تمام شده کمِ این محصول ، نتیجه‌ی مثبت در تست های میکروبی و جلوگیری از افزوده شدن مواد آنتی بیوتیک شیمیایی و نگهدارنده های غذایی به محصولات صنعتی را مهمترین دستاورد این طرح می‌داند.
گزارش: محمدرضا نوروزی
No tags for this post.