پیش از این، نظارت بر ریتم شبانه روزی در بافت انسانی در مقیاس های بسیار کوچک یا بر روی مجموعه کوچکی از ژن های پیش-انتخاب شده انجام می شد؛ اما مطالعه صورت گرفته توسط محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واندربیلت، نخستین مطالعه ای است که از داده های بیان ژنوم افراد متعددی به منظور توسعه یک نشانگر زیستی ساعت شبانه روزی بدن در خون استفاده می کند.
دکتر جک هاگی، نویسنده ارشد این مطالعه تأکید کرد: بررسی های نشان می دهد، این روش برای پیش بینی ریتم شبانه روزی (ساعت بدن) می تواند برای تشخیص و نظارت بر اختلالات مرتبط به خواب و همچنین ویژه سازی درمان مورد استفاده قرار بگیرد.
روش های فعلی بررسی ریتم شبانه روزی بدن که ملاتونین – هورمونی که به کنترل چرخه خواب و بیداری کمک می کند – را اندازه گیری می کنند، نیازمند نمونه گیری های متعدد هستند و برای کاربردهای گسترده غیرعملی هستند.
اما در روش رایانه ای موسوم به ZeitZeiger از 15 ژن از سراسر ژنوم انسان برای پیش بینی دقیق ریتم شبانه روزی بدن استفاده می شود.
محققان از کشف این موضوع که 13 ژن از این گروه، جزو ژن های "هسته ای" ساعت شبانه روزی بدن نیستند، بسیار شگفت زده شدند. ژن های هسته ای برای تولید و تنظیم ریتم های شبانه روزی بدن ضروری هستند و (عملکرد) آنها قابل مقایسه با چرخ دنده های ساعت های معمولی است. برای تحقیقات پایه، این رویکرد به محققان کمک می کند تا بهتر، چگونگی عملکرد متفاوت ساعت شبانه روزی بدن هر فرد را درک کنند.
علاوه بر پیش بینی ریتم شبانه روزی بدن، روش رایانه ای ZeitZeiger می تواند برای نشان دهد که چگونه اختلال در خواب- بیداری و چرخه نور- تاریکی بر ساعت بدن تأثیر می گذارد.
اختلال عملکرد ریتم شبانه روزی بدن با بروز بیماری هایی از جمله سرطان، اختلال افسردگی و چاقی در ارتباط است.
نتایج این مطالعه در مجله Genome Medicine منتشر شد.
مترجم: معصومه سوهانی
منبع: medicalxpress
No tags for this post.