به گزارش سینا از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، حسین افشین نیز در این دیدارها بر نقش جامعه حوزوی و فعالان علوم انسانی در شناخت ابعاد گوناگون فناوری‌های نوظهور و رونق بازار علوم انسانی تأکید کرد.
دیدار و گفت و گو با آیت الله حسینی بوشهری: رویارویی فعال و توجه به ابعاد گوناگون هوش مصنوعی
معاون علمی رئیس جمهور در این سفر به دیدار آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین قم رفت و ضمن ارائه گزارشی از اقدامات و دستاوردهای معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان، برنامه‌های آتی برای حمایت و ماندگارسازی استعدادهای برتر و متخصصان، استفاده از ظرفیت نخبگان استانی و توسعه فناوری‌های نوظهور و تحول آفرین را تشریح کرد.
رئیس جامعه مدرسین قم در این دیدار ضمن تقدیر و تشکر از فعالیت‌های اثربخش معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان در شناسایی استعدادهای خلاق و حمایت از تولید علم نافع عنوان کرد: توجه به ظرفیت های دانشی و خلاقانه جزو موضوعات مهمی است که اطمینان دارم توجه به این امر مهم جزو اولویت های معاونت محترم علمی و بنیاد ملی نخبگان قرار دارد.
آیت الله حسینی بوشهری در این دیدار با تأکید بر ایجاد سازوکاری دقیق برای شناسایی استعدادهای خلاق و توانمند گفت: ما در سراسر کشور استعدادهای خلاق و توانمندی داریم که شناسایی نشده اند و بعضاً سوگیری و جهت حرکت آن ها به سمت و سویی بوده که علاقه آنان نبوده است. باید فرصتی ایجاد شود تا افراد متناسب با ذوق و استعدادشان هدایت شوند. استعدادیابی یکی از وظایف و ماموریت های مهم معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان می‌دانم. این پارک‌های علم و فناوری فرصت خوبی برای توسعه فناوری ها و هدایت استعدادها به سمتی است که آینده روشنی داشته باشند.
وی با تمجید از نگاه جامع الاطراف معاونت علمی به فناوری های نوین از جمله هوش مصنوعی بر نقش معاونت علمی در تبیین و معرفی ابعاد گوناگون فناوری هوش مصنوعی تاکید و خاطرنشان کرد: اگر هوش مصنوعی را به عنوان یک پدیده جدید و فناورانه بومی سازی نکنیم و به ملاحظات آن نپردازیم، به ضد خود تبدیل شده و به جای آن که پدیده ای برای پیشرفت باشد، به یک پدیده مخرب تبدیل خواهد شد. اگر نگاهی جامع به این فناوری و ابعاد آن داشته باشیم باید مباحث اخلاقی، فقهی، انسانی و اسلامی این فناوری را با دقت در نظر بگیریم.
رئیس جامعه مدرسین قم با اشاره به اهمیت مواجهه فعالانه با فناوری‌ها و پدیده‌های نوظهور همچون فناوری هوش مصنوعی عنوان کرد: در مواجهه با مسائل نوپدید همچون فناوری‌های نوظهوری مانند هوش مصنوعی، بعضا حالت صبر و انتظار داریم و اگر پدیده ای نمایان شد تا مدت ها بعد، تماشاگر هستیم و به جای این که ابتکار عمل را به دست بگیریم و از علم برای پیشرفت استفاده کنیم، صرفا استفاده کننده می مانیم. هوش مصنوعی خواه یا ناخواه به سراغ ما خواهد آمد و چه بهتر که همچون کشورهای پیشرو در این حوزه قانون‌گذاری، برنامه ریزی و راهکارها را تبیین کنیم. محروم کردن جامعه از هوش مصنوعی یک سری مشکلات و رها گذاشتن و نظام‌مند نکردن جامعه نسبت به این فناوری، آسیب های دیگری دارد و خوب است معاونت علمی ریاست جمهوری در قالب کارگروه های تخصصی جوانب آن را مورد بررسی قرار داده و نمود مواجهه با این فناوری، به گونه ای باشد که دیگران از ما الگو بگیرند.
وی با اشاره به جایگاه خوب کشور در تولید علم و نیروی انسانی گفت: در زمینه های علمی به دستاوردهای خوبی رسیده ایم که نشان دهنده خوداتکایی توانمندی و استعداد نیروی انسانی ما است و گرچه دیگرانی می خواهند مسیر پیشرفت ما را مسدود کنند، اما باید با تلاش خود با قوت در این راه ادامه دهیم. خوشبختانه طی سال های اخیر و با تاکیداتی که صورت گرفته، شرکت های دانش بنیان به یک رکن اساسی در کشور تبدیل شده اند و اگر بخواهیم این شرکت ها را توانمند کنیم، باید برنامه‌ها و سیاست‌ها در جهتی باشد که پازل پیشرفت کشور، با کمک این شرکت‌ها و تکیه به حمایت های هدفمند تکمیل شود. شرکت های دانش بنیان فقط محدود به عنوان دانش بنیانی نباشند و قوانین و قوائد و سازوکارها زیر نظر معاونت علمی و فناوری رعایت شود و هدایت و حمایت این شرکت ها در دستور کار قرار بگیرد.
آیت الله حسینی بوشهری با تأکید بر ایجاد بستر لازم برای پیاده سازی طرح های نوآورانه نخبگان در جامعه گفت: در فضای جامعه مان افرادی مبتکر و خلاق داریم که نیازمند حمایت از طرح های نوآورانه خود هستند و متاسفانه برخی از آن ها این طرح ها را خارج از کشور اجرایی و اقتصادی کرده اند. معتقدم استعدادیابی یک بخش کار و بخش دیگر کار، کمک و حمایت از افراد مستعد برای تحقق طرح ها و ایده های نوآورانه آنان است. باید زمینه ای فراهم شود تا طرح ها و ایده ها بررسی شوند و اگر راه به جایی می برند، حمایت شوند و روزی با رشد و توسعه ای که پیدا می کند، به دنیا صادر شود.
وی در ادامه تصریح کرد: باید در تعاریف و مرزبندی های حمایتی معاونت علمی و بنیاد نخبگان، مرز میان مستعد بودن و نخبگی تفکیک شود و حمایت ها متناسب با جایگاه هریک از افراد باشد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور نیز در این دیدار ضمن اشاره به اهمیت علوم انسانی در اقتصاد دانش‌بنیان و کمک به پیشرفت کشور گفت: برای توسعه علوم انسانی و اسلامی با همکاری حوزه و دانشگاه با حمایت معاونت علمی، راهبردهایی در دست اقدام است و همچنین حمایت از نخبگان علوم انسانی و اسلامی با همکاری استان قم، کمک به معیشت و تسهیل فرآیند نتیجه بخش شدن ایده‌های نوآورانه آنان، اولویت دیگری است که در دستور کار معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان قرار دارد.
معاون علمی رییس جمهور همچنین با اشاره به رشد فزاینده هوش مصنوعی و افزایش دامنه نفوذ این فناوری عنوان کرد: در توسعه فناوری‌ها عمدتا به ابعاد فنی آن توجه بیش‌تری شده و ابعاد علوم انسانی، معنوی، حقوقی، اخلاقی و فقهی آن کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. در موضوع فناوری هوش مصنوعی، تلاش داریم تا با همکاری حوزه، متخصصان و دانشمندان علوم انسانی و اسلامی به این ابعاد در توسعه این فناوری نوظهور توجهی ویژه شود.
دیدار و گفت و گو با آیت الله سبحانی: «ضرورت توجه به ابعاد انسانی هوش مصنوعی»
معاون علمی و فناوری رییس جمهور در جریان سفر خود به استان قم همچنین مهمان آیت الله جعفر سبحانی از مراجع عظام تقلید بود و در دیدار خود، به ارائه گزارشی از آخرین دستاوردهای فناورانه، برنامه‌های معاونت علمی و بنیاد نخبگان و برنامه‌های همکاری با محوریت جامعه نخبگانی و حوزوی استان قم پرداخت.
آیت‌الله سبحانی در این دیدار ضمن قدردانی و آرزوی توفیق برای دست اندرکاران عرصه حمایت از علم و دانش، حمایت از جامعه نخبه را یک اصل دانست و گفت: مهم‌ترین رکن در توسعه هر دانش و علم جدید، نیروی انسانی است و در مورد فناوری هوش مصنوعی نیز، باید با در نظر گرفتن ابعاد مختلف آن، نیروی انسانی خلاق مبتنی بر اخلاق، دین و دانش، حرکت فناوری هوش مصنوعی را به دست بگیرد.
وی در ادامه با تأکید بر نقش معاونت علمی در شناخت و تبیین ابعاد فناوری هوش مصنوعی گفت: با توجه به نوظهور بودن این فناوری، هنوز برای ما به طور کامل روشن نشده است که این فناوری، چه ابعادی دارد و دارای چه ویژگی‌های نهفته‌ای است، اما آن‌چه که مسلم است، هوش مصنوعی از انسان هوشمند تغذیه می شود و محرک و جلوبرنده این فناوری، انسان است بنابراین نیروی انسانی در حرکت و سرنوشت این فناوری اهمیت بالایی دارد
آیت الله سبحانی در ادامه با تأکید بر اهمیت شناخت الفبایی هوش مصنوعی گفت: باید بین مسایل فناوری، اخلاقی و حقوقی فناوری هوش مصنوعی، یک مرزبندی و تمایز دقیق وجود داشته باشد و حوزه از این توانایی برخوردار است تا ابعاد مختلف هوش مصنوعی را از منظر علوم انسانی و اسلامی و فقهی مورد بررسی و تبیین قرار دهد. این که معاونت علمی در این مسیر و طرح مسأله هوش مصنوعی به جامعه حوزوی پیش گام شده خیلی خوب است و معاونت علمی می‌تواند با طرح مسائل مختلف برای حوزه، بخش قابل توجهی از ابعاد مسئله‌های مبتلا به عرصه دانش و فناوری را پاسخ بدهد، علاوه بر این باید سرفصل های آموزشی برای ارتقای آگاهی جامعه تعریف و پیاده سازی شود.
این مرجع عظام تقلید با تأکید بر این که هوش مصنوعی، فضای دیجیتال و مجازی باید رعایت قیود اخلاقی را داشته باشند، ادامه داد: هوش مصنوعی از انسان هوشمند تغذیه می شود و این هوش مصنوعی باید از الزامات اخلاقی برخوردار باشد، به طوری که بتواند در مسیر معنویت، دین و اعتلای ابعاد معرفتی انسان بوده و موجبات ضرر انسان فراهم نشود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور نیز در این دیدار، به ارائه گزارشی مبسوط از وضعیت حمایت از نخبگان، حمایت از شرکت های دانش بنیان و شناخت روند و بیان ضرورت شناخت ابعاد اخلاقی، انسانی و اسلامی فناوری‌های نوظهور از جمله هوش مصنوعی با کمک جامعه حوزوی پرداخت.
افشین در این دیدار به بیان دو موضوع جذب و ماندگاری نخبگان و توسعه فناوری‌های نوظهور از جمله هوش مصنوعی با شناخت ابعاد انسانی و اخلاقی این فناوری‌ها پرداخت و گفت: این تضاد که فناوری های نوظهور به نیروی انسانی نیاز دارد و از طرفی مهاجرت نخبگان را داریم یک چالش ایجاد کرده است. رقابت‌های آینده دنیا مبتنی بر این فناوری ها خواهد بود و در این میان، هوش مصنوعی جزو فناوری‌هایی است که نقشی مهم ایفا می‌کند و رویارویی با آن برای ما اجتناب ناپذیر است.
وی با تاکید بر این‌که می‌بایست الزامات حقوقی، اخلاقی و انسانی یک فناوری در کنار ابعاد فنی آن مورد توجه قرار بگیرد، نقش کلیدی حوزه و نخبگان علوم انسانی و اسلامی را در شناخت این ابعاد یادآور شد و گفت: ما به فناوری های نوظهور صرفا از بعد فنی آن نگاه کرده و عمدتا هم دیر مواجه شده ایم و به قدری تعلل کرده ایم تا عقب مانده ایم اما در حوزه فناوری هوش مصنوعی امروز یک‌دریچه و فرصت داریم و می توانیم با کمک نیروی انسانی و این فناوری یک جهش سیاسی و امنیتی داشته باشیم. هوش مصنوعی از دید آفندی و پدافندی اهمیت دارد، از سویی می‌تواند تهدید امنیتی ایجاد کرده و از سوی اقتدار آفرینی کند. بخش های فنی و تکنولوژیک این فناوری به خوبی پیش می رود اما در بعد فلسفی اخلاقی و حقوقی و فقهی آن نیازمند کار جدی هستیم. حوزه از منظر علوم انسانی و در شناخت ابعاد فلسفی، اخلاقی می‌تواند نقشی مهم ایفا کند و معاونت علمی برای استفاده از ظرفیت‌های نخبگان علوم انسانی و حوزوی برای شناخت این ظرفیت‌ها آمادگی دارد.
دیدار و گفت و گو با آیت الله اعرافی: « ضرورت پیوست بین المللی برای فناوری‌ها و توجه به نگاه انسانی و اسلامی»
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور در بخش دیگری از این سفر یک روزه در دفتر مدیر حوزه های علمیه در قم حضور یافت و با آیت‌الله علیرضا اعرافی، دیدار و گفت و گو کرد.
آیت الله اعرافی ضمن تقدیر از تلاش‌های معاونت علمی در مسیر حمایت و هدایت نخبگان در مسیر تولید علم و فناوری گفت: باید تلاش ها در راستایی باشد که بعد از یکی، دو سال بتوانیم به نتایج ملموس و مطلوبی در دستاوردهای علمی و فناورانه و ماندگار ساختن نخبگان برسیم. همچنین باید حجم و کیفیت تولیدات دانشی و فناورانه را از یک سو و بارتاب بین المللی این دستاوردها را ارتقا ببخشیم.
آیت الله اعرافی با اشاره به حرکت مثبت معاونت علمی در استفاده از ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه برای پاسخ به ابعاد مختلف هوش مصنوعی گفت: توجه به فناوری‌های رو به آینده همچون هوش مصنوعی و نسبت آن با جامعه، اخلاق و علوم انسانی موضوع مهمی است که باید مورد توجه باشد و در همین راستا نیز حوزه آمادگی پیشبرد طرح های بزرگ و در سطح بین المللی را داراست. علم و فناوری ما باید یک گفتمان و پیوست قوی بین المللی داشته باشد و این ظرفیت را دارد که در دیگر کشورها برد و نفوذ داشته باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با اشاره به آمادگی حوزه در پاسخ به مسائل اساسی در ابعاد علوم انسانی و اسلامی فناوری‌های نوظهور از جمله هوش مصنوعی گفت: در تعامل حوزه با فناوری می توان به راه اندازی رشته های دانشگاهی مرتبط، تدوین اسناد راهبردی مختلف، حمایت از اندیشکده‌های ناظر به این حوزه ها مانند پژوهش‌ها اقدام کرد.
مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور عنوان کرد: با توجه به این که رابطه اسلام با فناوری و اندیشه و علوم معرفتی، پیوندی ناگسستنی است باید در استفاده از علوم پایه و فناوری‌ها، یک نگاه فلسفی عقلی و حکمی و کلامی در حوزه های دانشی و فناورانه ما بازتاب پیدا کند و منظومه‌ای از این علوم شکل بگیرد. همچنین می بایست خط اساسی و در راهبری پیوست های علمی فلسفی حکمی و اخلاقی و ارزشی و تمدنی پایه‌ریزی شود و این امر به یک سند و نقشه راه تبدیل شود. هر دانشگاه می تواند یک بخش از این فرآیند را اجرایی کند.
وی با تأکید بر ضرورت فعال‌سازی نگاه مردمی و بخش خصوصی گفت: باید از ظرفیت و توانمندی مردم در فرآیند فعالیت های صنعتی و بخش خصوصی استفاده کنیم. همچنین در بسیاری از صنایع و شرکت های بزرگ دولتی بخش خصوصی و مردم می توانند نقش آفرین شوند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور با بیان این‌که حل مشکلات اساسی کشور با علم و فناوری انجام می شود افزود: باید علم ما به گونه ای راهبری شود که در ازای تئوری در خدمت حل دست کم بیست مساله اصلی کشور باشد. برای این مسائل باید طرح های کلانی وجود داشته باشد که بتوانیم از آن دفاع کرده و به نتیجه برسیم. برای مجموع مسایل راهبردی کشور می توانیم طرح جامعی داشته باشیم که ناظر به مسائل مهم و راهبردی کشور باشند.
آیت الله اعرافی ادامه داد: در بیست سال گذشته همواره به وزرای علوم مختلف گفته شده که ما در آینده حتماً کرسی و صندلی های خالی در دانشگاه ها خواهیم داشت و می شود از این فرصت برای جذب دانشجوی بین الملل در سطح وسیع اما مهندسی شده استفاده کنیم.
مدیر حوزه های علمیه کشور افزود: ما به یک بازار بین المللی در منطقه، جنوب شرق آسیا، آفریقا و… نیاز داریم؛ علم و فناوری ما باید همراه با پیوست بین المللی به ویژه برای کشورهایی که با آنها همکاری داریم باشد که یک لایه‌اش بهره گیری از مرزهای علم و دانش و لایه‌های دیگر آن، پیدا کردن بازار برای محصولات فناورانه ما باشد.
آیت الله اعرافی در بخش پایانی سخنان خود به برخی فعالیت های صورت گرفته در مدیریت حوزه های علمیه اشاره کرد و گفت: طراحی درختواره رشته‌ها از کارهای مهم حوزه بوده است و ده ها طرح کلان در این مدت در حوزه اجرایی شده است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور در دیدار با مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور بیان کرد: فناوری هوش مصنوعی یکی از مصادیق فناوری‌های نوپدید و پیشرفته ای است که گرچه روی ابعاد فنی و تکنولوژیک آن بیش تر کار شده اما بر روی ابعاد علوم انسانی آن مانند مباحث فقهی و حقوقی، اخلاقی و اجتماعی آن کم‌تر کار شده است. معاونت علمی آماده است تا با همکاری حوزه های علمیه و بهره مندی از ظرفیت های علوم انسانی و اسلامی، به ابعاد یادشده در فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی تبیین کند.
افشین با اشاره به تعریف سرفصل‌های آموزشی در حوزه شناخت هوش مصنوعی گفت: حوزه می‌تواند در شناخت ابعاد و ظرفیت‌ها، موانع و راهکارها و الزامات مختلف فناوری هوش مصنوعی نقشی اساسی ایفا کند و حوزه‌های علمیه با مطالعه و شناخت این موارد می‌توانند در مسیر توسعه شناخت ابعاد گوناگون فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی اثربخش بوده و این کار در قالب تعاملی مدون و معنادار دنبال شود. ظرفیت های بالقوه بسیار زیادی داریم که امیدواریم با کمک حوزه و عرصه علوم انسانی، این فاصله بین ظرفیت های بالقوه و بالفعل کاهش پیدا کند.
دیدار و گفت و گو با حجت‌الاسلام و المسلمین شهرستانی: «همکاری‌ها در مسیر رسیدن به پیشرفت‌های جهانی علمی و فناورانه»
دیدار و گفت و گو با حجت‌الاسلام و المسلمین سید جواد شهرستانی بخش دیگری از برنامه سفر یک روزه معاون علمی رییس جمهور به استان قم بود.
حجت الاسلام و المسلمین شهرستانی در این دیدار با قدردانی از نقش معاونت علمی ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان در ایجاد فضای مساعد تولید علم و حمایت از نخبگان کشور گفت: دنیای امروز، دنیای تکنیک و فناوری ها است و بیش ترین بهره‌برداری کشورها با تکیه به این حوزه انجام می شود.
وی با اشاره به ضرورت کاربردی کردن دانش و فناوری‌ها در بسیاری از عرصه‌ها همچون کشاورزی و غذا عنوان کرد: باید گام‌های جدی در مسیر رسیدن به مرز و لبه فناوری برداریم. بسیاری از کشورهایی که بسیار دیرتر از ما حرکت در مسیر فناوری را شروع کردند امروز در مسیر پیشرفت قرار دارند و برای جبران این عقب ماندگی باید ضمن شناخت باید نسبت خودمان را با پیشرفت های جهانی بسنجیم، دست به دست هم بدهیم تا با یک حرکت جدی، فاصله خود را با پیشرفت‌های جهانی به حدأقل ممکن برسانیم؛ با توجه به ظرفیت‌های بالقوه بسیاری که وجود دارد، این امر شدنی است.
نماینده تام الاختیار آیت الله سیستانی در ایران بیان کرد: این کشور علیرغم تحریم ها، محدودیت ها، ظرفیت های بسیاری به ویژه در صنایعی همچون گردشگری و دیجیتال دارد و می تواند همان طور که سایر کشورهای اسلامی نیز در همین مسیر گام برداشته اند و امروز به پیشرفت های قابل توجهی رسیده اند پیشرفت کند. امروز ایران نیروی انسانی توانمند و خلاقی دارد که صرفا نیازمند ایجاد فرصت برای آن ها است. معاونت علمی این قابلیت را دارد که نخبگان را از آغاز مسیر جذب کند و از مرحله دانش آموزی می تواند برای جذب و هدایت استعداد ها اقدام کند.
حجت الاسلام والمسلمین شهرستانی، شناخت ابعاد گوناگون فناوری‌های نوظهور از جمله هوش مصنوعی و شناخت فاصله کشور با پیشرفت های جهانی را یک ضرورت دانست و افزود: امروزه استفاده از تکنیک و ابزار کشورهای به مراتب کوچک تر را امروز به خلق ارزش افزوده و پیشرفت رسانده است. امروز با استفاده از فناوری و صنایع پیشرفته، یک محصول خام با فرآوری و بسته‌بندی به ارزش افزوده چند ده برابری می رسد، ما در این زمینه توانایی داریم و باید به استفاده از خلاقیت و ایجاد مجال نوآوری در این عرصه فراهم است.
دیدار و گفت و گو با حجت‌الاسلام انصاریان
معاون علمی رییس جمهوری و حجت الاسلام والمسلمین حسین انصاریان، دانشمند علوم دینی دیدار و گفت و گو کردند. در دیدار صمیمی معاون علمی رییس‌جمهور و حجت الاسلام انصاریان ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان، همچنین فعالیت‌های فرهنگی، علمی و پژوهشی مؤسسه دارالعرفان تشریح شد.