کاهوی تیغ دار (کاهوک) نوعی علف هرز است که منافع زیادی برای کشاورزان دارد. براساس یافتههای جدید پژوهشگران در شمال غرب اقیانوس آرام این گیاه میتواند به عنوان یک محصول نقدی برای تولید مواد اولیه لاستیک استفاده شود که از لحاظ اقتصادی نیز بسیار مقرون به صرفه است.
در مقاله ای که در مجله « شیمی مواد کشاورزی و غذایی» چاپ شده است، کدهای ژنی مرتبط با تولید مواد لاستیکی در بخشهایی از گیاه کاهوی تیغ دار ارائه شدند. ایان بروک پژوهشگر علوم زراعی در WSU و نویسنده مقاله در این باره بیان میکند: « یافتههای ما مسیر جدیدی را در توسعه و پرورش گیاهان جدید برای تولید محصولات لاستیکی در اقیانوس آرام باز کرده است و این که کاهوی خاردار جز این محصولات به شمار میرود بسیار حائز اهمیت است.»
گیاه کاهوک از خانواده کاهو است و معمولا به صورت علف هرز در باغها یا در کنار جاده رشد میکند و کاربرد خاصی ندارد. کاهوی خاردار گیاهی یکساله زمستانه یا دو ساله است که توسط بذر تکثیر میشود و دارای ساقههای نسبتا سخت و تو خالی، در بخش بالایی منشعب، به رنگ سفید متمایل به قرمز و رگهدار است. برگهای آن نسبتا بزرگ، به رنگ سبز متمایل به آبی هستند و به صورت ایستا با ارتفاع ۳۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر رشد میکند.
پژوهشگران در طی مطالعاتی که انجام دادند، دریافتند شیره تولید شده توسط ساقههای این علف هرز میتواند به عنوان مواد اولیه طبیعی در تولید محصولات لاستیکی مورد استفاده قرار بگیرد و خطر ناشی از محصولات پلاستیکی در سراسر جهان را کاهش دهد. مواد لاستیکی طبیعی به عنوان جز اصلی بسیاری از تولیدات روزمره مثل چکمهها، دستکشهای جراحی و … هستند. 70 درصد از نیاز جهانی برای تولید مواد پلاستیکی از لاستیکها تامین میشود. اما بیش از نیمی از فراوردههای پلاستیکی از لاستیکهای مصنوعی که توسط منابع پتروشیمی تولید شده است تهیه میشوند.
بورک تحقیقات زیادی درمورد کاهوی خاردار انجام داد و بالاخره یک ایده، نظر او را جلب کرد. سپس این تحقیق را در سال 2006 انجام داد و دریافت که لاتکس تهیه شده از کاهوی خاردار بسیار مشابه مواد پلیمری تهیه شده از لاستیک طبیعی است. او در این باره بیان کرد: « براساس یافتههای به دست آمده ما میتوانیم محصولاتی همانند کاهوی تیغ دار را در شرق واشنگتن نیز تولید کنیم.»
مطالعات ژنتیکی
بورک میدانست که برای تولید یک محصول جدید و بادوام پلاستیکی از محصولات گیاهی باید شناخت کاملی از ژنتیک گیاهان لاستیکی داشته باشد، به این منظور بورک و همکارانش دو گونه مجزای کاهوی تیغ دار را از شرق واشنگتن جمع آوری کردند و این گیاهان را از نظر ژنتیکی بررسی کردند. این نمونهها از نظر محتوی مواد لاستیکی، شکل و فرم شاخ و برگ کاملا متفاوت بودند.
طی مطالعات انجام شده آنها توانستند از نظر ژنتیکی گیاهانی تولید کنند که سریعتر رشد میکنند و به جای یک ساقه، دارای چندین ساقه هستند و عملکرد محصول بالایی دارند. علاوه براین این محصول تولید شده نه تنها به راحتی وارد چرخه محیط زیست میگردد بلکه بر خلاف سایر محصولات پلاستیکی و نفتی باعث آلودگی هوا و محیط زیست نمیگردد. این گیاه توانایی رشد در شرایط بارندگی پایین و حالت تناوبی با سایر محصولات کشاورزی را دارد.
No tags for this post.