خوزستان، درس عبرتی برای زابل و شهرهای شرقی ایران

 تیم های عملیاتی چند استان از روز پنجشنبه گذشته وارد استان خوزستان شده و کارشستشوی پست های برق و تعویض مقره ها را آغاز کردند و تا امروز نیز این کار ادامه دارد هرچند که این ترانس‌ها قریب به بیست سال است شستشو نشده بودند.

اما آیا شست و شوی این ترانس ها کاری قطعی برای تکرار نشدن چنین مشکلی در این شهر پر گرد و غبار است؟درحالی که به گفته رئیس سازمان محیط زیست پدیده ریزگردهادر خوزستان و اهواز سال‌هاست تکرار می‌شود و باید گفت ظاهرا با این راه حل های مقطعی نمی توان این مشکل را برطرف کرد.

دکتر حمیدرضا صادق محمدی دانشیار جهاد دانشگاهی درگفتگو با خبرنگار سیناپرس در خصوص اینکه چرا و چگونه گرد و خاک مشکل قطعی برق را برای ساکنان شهرهای خوزستان به وجود آورده، گفت: نیروگاه ها و همه سیستم های برق رسانی به شبکه ای به نام شبکه برق سراسری وصل می شود .این شبکه ها تجهیزات خاصی دارند . یکی از اجزاء مهم شبکه های فشار قوی ، مقره ها هستند که بر حسب ولتاژ مورد استفاده قرار میگیرند و در شرایط محیطی از نظر آلودگی و رطوبت ، شکل خاصی به خود می گیرند.

وی در ادامه افزود:در شرایط پیش بینی شده مقره ها مقاومت خوبی دارند و جداسازی برق را به راحتی  انجام می‌دهند اما در شرایط ریزگردها در تراکم بالا و فضای شرجی این سیستمها به حالتی می‌رسند که دیگر خاصیت هدایتی پیدا کرده و تحمل عایقی ندارند. در واقع  نمک ، گرد و غبار ، شن و ماسه ، مواد شیمیایی ، سیمان و دیگر آلاینده ها می تواند روی عایق های جمع شوند .این آلاینده ها هنگامی که با رطوبت ترکیب می شوند می تواند اثر قابل توجهی روی حالت عایقی خطوط بگذارند و باعث می شوند خاصیت عایق در خطوط انتقال کاهش یابد.

 اگر این آلاینده ها را از روی عایق ها تمیز نکنیم ، آنها از باند خشک ( گروه رسانا) خواهند شد و در نهایت شروع به گرفتن جریان نشتی در روی مقره می کنند و اگر هم به اندازه کافی باعث عبور جریان نشتی شوند باعث ایجاد تلفات و در نهایت ایجاد یک اتصال کوتاه به زمین یا قسمت های بدون برق می‌شوند. این اتصال کوتاه می توانند به تجهیزات سیستم انتقال آسیبهای جبران ناپذیری وارد کند که خود باعث قطع جریان برق به طور موقت و گذرا می شود و این اتصال کوتاه وقتی بصورت متناوب انجام شوند باعث ایجاد الگوی نامناسبی برای خطوط انتقال و همچنین نارضایتی مصرف کننده ها شود.این درحالی است که در مناطقی که بارندگی به اندازه کافی وجود دارند دیگر با چنین مشکلی روبرو نیستیم و نیازی به تمیز کردن مقره ها وجود ندارد .

ریزگردها قضیه جدی است که در بلند مدت گریبان گیر کشور بوده است و با سیاست های داخلی و منظقه ای دست و پنجه نرم میکند که با مسکن های مقطعی حل نمیشود.

این استاد گروه مهندسی برق درباره شست و شوی مقره ها و عکسهایی که در صفحات مجازی نشان میداد که مقرههای برق با بطریهای آب شستو شو داده میشوند ،خاطرنشان کرد:اینها نوعی شوخی است.زیرا این کار با شلنگ های که در داخل آن آب با فشار تقریبا 70 بار است مقره ها را شستشوی می دهند.اما یکی از نکات مهمی که دراین میان باید به آن توجه کرد این است که این ریزگردها از کجا به وجود می آیند و وقتی به وجود می‌آمدند چه کاری برای مقابله با آنها وجود دارد؟

دکتر صادق محمدی افزود: در واقع باید گفت در مقیاس کلان وجود ریزگردها ،شست و شو و کارهای موقتی  راه چاره نیست و باید چاره بهتری اندیشید .نباید یادمان برود که اصل قضیه به وجود آمدن ریزگردهایی است که از سوی عراق و سوریه به وجود  می‌آ‌ید.حتی درجنوب ایران با خشک شدن هورالعظیم این مشکل از چندسال پیش نیز تشدید شد.

وی عنوان کرد:‌حتی سیاست های ترکیه دردودهه گذشته که تعداد قابل توجهی سد ایجاد کرد و حق‌آبه مربوط به عراق را گرفت نیز عمده مشکل پدیدآوردنده ریزگردهاست.از سوی دیگر هشداری که برای ما وجود دارد این است که در حال حاضر ایران در شرق نیز این مشکلات را با افغانستان دارد وموضوع  به خشکسالی زابل نیز برمی‌گردد و در آینده ممکن است این مشلات این چنینی گریبان آنها را نیز بگیرد و آب به یک مسئله اساسی و حیاتی تبدیل می شود.

وی گفت:‌بنابراین شاید برخی اقدامات موردی را بتوان امروز انجام داد اما باید برای آینده اقداماتی اصلاح شده و قطعی را اتخاذ کنیم.

این استاد همچنین خاطرنشان کرد:‌ریزگردها قضیه جدی است که در بلند مدت گریبان گیر کشور بوده است و با سیاست های داخلی و منظقه ای دست و پنجه نرم میکند که با مسکن های مقطعی حل نمیشود.اگر همه آب را به شهرها  صنعت برسانیم و حق آبه طبیعت را به محیط زیست ندهیم این موضوعات ادامه خواهد داشت.

یادمان نرود سیستان و منطقه زابل از دیرباز با طوفان های شن و آلودگی بیش از حد هوا دست و پنجه نرم کرده و ممکن است شرایطی بحرانی تر از خوزستان را تجربه کند . در سالهای اخیر با توجه به خشک شدن دریاچه هامون , این معضل بیش از گذشته خودنمایی می کند و اثرات ناشی از آن جان مردم را به لبشان رسانده و منجر به مهاجرت دهها هزار نفری در چند سال گذشته از این منطقه مهم و استراتژیک کشور شده است, اما متاسفانه در سالهای گذشته آنطور که باید و شاید منطقه ای که رهبر انقلاب از آن بعنوان تنگه احد کشور یاد می‌کنند ,  به آن و مشکلات آن به خصوص مشکلات زیست محیطی آن توجهی نشده است.

 

گفتگو: فرگل غفاری

No tags for this post.