حسین ملازاده، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دیجیتال معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با خبرنگار مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، «تحول دیجیتال» را به عنوان یکی از مهم‌ترین پیشران‌های توسعه اقتصادی در عصر حاضر برشمرد و اظهار کرد: تحول دیجیتال، نقشی کلیدی در افزایش بهره‌وری، بهبود کیفیت زندگی مردم و توسعه پایدار ایفا می‌کند و در همین راستا، ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال با هدف تسریع و هدایت این تحول در کشور، به دنبال فراهم کردن بسترهای بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های موجود در حوزه تحول دیجیتال است.
وی ادامه داد: در این مسیر رایانش ابری، هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و فناوری‌هایی نوین، ابزارهای دیجیتال برای تحول و نوآوری در کارکردهای فعلی جامعه و صنعت هستند.
ملازاده به بررسی اصول راهبردی ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال، در تحقق تحول دیجیتال پرداخت و عنوان کرد: ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال طی سالیان اخیر به‌منظور افزایش اثربخشی تلاش‌های فعالان عرصه تحول دیجیتال کشور، تلاش کرده است از هر فعالیت سازنده‌ای در این عرصه به اندازه بضاعت خود حمایت کند.
به گفته او، حمایت‌های این ستاد متکی بر «اصول و قواعد عدم تصدی‌گری، جبران‌کننده ضعف‌های اجرایی ، توانمندسازی و توجه به پیامدهای اثربخش‌تر» بوده است.
وی ضمن اشاره به اصل عدم تصدی‌گری گفت: ستاد به‌جای دخالت مستقیم در اجرای پروژه‌ها، نقش تسهیل‌گر و حمایت‌گر را ایفا کرده و فضای مناسب برای فعالیت بخش خصوصی را فراهم می‌کند.
ملازاده، ادامه داد: در این راستا ستاد حسب شرایط سعی کرده است مشاور و یاور تنظیم‌گران بخشی باشد و یا زبان گویا و منصف شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در محل‌های اختلافشان با اصناف، مراجع انتظامی بخشی یا قضایی باشد.
او درخصوص اصل جبران‌کننده ضعف‌های اجرایی عنوان کرد: در مواردی که سایر دستگاه‌ها بدلیل محدودیت‌های اجرایی قادر به تصمیم‌گیری سریع و پرریسک نبوده‌اند، ستاد تلاش کرده است با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و اجرایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وارد عمل شده و شکاف‌ها را پر می‌کند.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان دیجیتال در ادامه به اصل توانمندسازی اشاره و بیان کرد: ستاد تلاش کرده است بر فعالیت‌هایی از جنس بازطراحی روابط ذینفعان، شبکه‌سازی، آموزش و فرصت آزمایش، به توانمندسازی سازمانها، افراد و استارتاپ‌ها تمرکز کند تا بدین وسیله آنها را برای اتخاذ تصمیم و انجام اقدامات نوآورانه و تحولی مهیا کند.
وی، آخرین اصل را توجه به پیامدهای اثربخش‌تر خواند و افزود: همواره فعالیت‌ها و پروژه‌های متعددی از بیرون یا داخل ستاد برای اجرا پیشنهاد می‌شوند، تمرکز ستاد بر انجام فعالیت‌هایی با اثربخشی بیشتر بوده است، مثلا فعالیت‌هایی که یک زیست‌بوم جدید ایجاد می‌کند یا رشد زیست‌بوم‌های موجود را بیشتر می‌کند.
فعالیت‌های کلیدی و دستاوردهای ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال
ملازاده، توسعه زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال (مخابرات، رباتیک و الکترونیک) را از جمله فعالیت‌های ستاد برشمرد و هدف از این فعالیت‌ها را ایجاد پایه‌های فنی لازم برای تسریع تحول دیجیتال و بهبود بهره‌وری در صنایع مختلف خواند.
وی افزود: از مهم‌ترین دستاوردها می‌توان به حمایت از بومی‌سازی و توسعه بازار تجهیزات مخابراتی، توسعه بازار ربات‌های صنعتی با رویکرد صادراتی و همکاری در راه‌اندازی مرکز ملی پیشران طراحی تراشه اشاره کرد.
هوشمندسازی فرآیندها در سازمان گمرک
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان دیجیتال معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست‌جمهوری به توسعه فناوری‌های حکمرانی و تحول دیجیتال در خدمات عمومی در این ستاد اشاره کرد و گفت: در این حوزه، ستاد بر افزایش کارایی، شفافیت و دسترس‌پذیری خدمات دولتی تمرکز دارد و از جمله دستاوردها می‌توان به هوشمندسازی فرآیندها در سازمان گمرک، ایجاد سکوی مدیریت داده‌ها و اطلاعات مالیاتی سازمان امور مالیاتی، ایجاد سامانه تصمیم‌یار (تحلیل و پیش‌بینی) محصولات کشاورزی کشور، پلتفرم مدیریت بحران کرونا، کاهش مخاطرات معاملات خودرو از طریق انتشار داده‌های مرتبط موجود در دست نهادی حاکمیتی اشاره کرد.
تبدیل دانش‌آموزان به کارآفرینان آینده
ملازاده درخصوص نقش توانمندسازی دانش‌آموزان برای عصر دیجیتال بیان کرد: توسعه اقتصاد دیجیتال با حمایت از سکوهای آموزشی و برگزاری رویدادهای ترویجی، به دنبال توانمندسازی نسل آینده با مهارت‌های مورد نیاز برای موفقیت در عصر دیجیتال است. این آموزش‌ها دانش‌آموزان را در مسیر نوآوری و خلاقیت قرار می‌دهد و آنان را برای تبدیل شدن به توسعه‌دهندگان و کارآفرینان آینده آماده می‌کند.
ایجاد شبکه‌های همکاری میان نخبگان
وی در ادامه درخصوص فعالیت های ترویجی و انگیزشی ستاد گفت: ضمن اشاره به اینکه، ستاد با برگزاری مسابقات ملی و بین‌المللی در حوزه برنامه‌نویسی و هوش مصنوعی به دنبال شناسایی و پرورش استعدادهای برتر، تقویت فرهنگ نوآوری و ایجاد شبکه‌های همکاری میان نخبگان است؛ لیگ ملی برنامه‌نویسی دانشجویی و مسابقات هوش مصنوعی از جمله این تلاش‌هاست.
ترویج فرهنگ فریلنسری
ملازاده به تقویت مشاغل جدید حاصل از تحول دیجیتال مثل فریلنسری (آزادکاری) و رفع موانع آنها اشاره و تصریح کرد: با توجه به اهمیت اشتغال انعطاف‌پذیر در اقتصاد دیجیتال، ستاد با حمایت از توسعه پلتفرم‌های فریلنسری و آموزش‌های مرتبط، به افزایش فرصت‌های شغلی و رشد کسب‌وکارهای کوچک و نوآور کمک می‌کند. ترویج فرهنگ فریلنسری از دیگر اولویت‌های این حوزه است.
تدوین سند ملی هوش مصنوعی
وی به بررسی نقش کاربردی‌سازی هوش مصنوعی در اقتصاد دیجیتال نیز پرداخت و افزود: ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال با ارائه خدمات زیرساخت پردازشی هوش مصنوعی و حمایت از کسب‌وکارهای فعال در این حوزه، به افزایش بهره‌وری، بهبود تصمیم‌گیری و ایجاد نوآوری در فرآیندهای کسب‌وکار کمک می‌کند. تدوین سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی از دیگر اقدامات کلیدی در این زمینه است.
هوشمندسازی امنیت غذایی
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان دیجیتال، اینترنت اشیاء و اتصال‌پذیری را از دیگر فعالیت‌های ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال برشمرد و عنوان کرد: توسعه شبکه‌های هوشمند و یکپارچه با هدف بهبود ارتباط و تعامل بین دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف از اولویت‌های ستاد است.
وی ادامه داد: توسعه حمل و نقل جاده‌ای متصل، مدیریت مصرف انرژی برق و آب و هوشمندسازی امنیت غذایی از جمله دستاوردهای مهم در این حوزه محسوب می‌شوند.
ایجاد خانه‌های نوآوری و فناوری در کشورهای مختلف
ملازاده به شرح فعالیت‌های بین‌المللی مرتبط با اقتصاد دیجیتال پرداخت و گفت: ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال با تقویت همکاری‌ها و تبادل دانش با کشورهای خارجی، به دنبال ارتقای فناوری‌های دیجیتال و افزایش رقابت‌پذیری کشور در عرصه جهانی است.
به گفته او، ایجاد خانه‌های نوآوری و فناوری در کشورهای مختلف و انعقاد قراردادهای بین‌المللی از جمله اقدامات مهم ستاد در این زمینه است.
وی در پایان ضمن اشاره به نقش ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال در شکل‌دهی به آینده خاطرنشان کرد: ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال با تمرکز بر اهداف کلان و رویکردهای استراتژیک خود، به دنبال ایجاد زیست‌بومی پویا و نوآور در حوزه اقتصاد دیجیتال است و با اجرای برنامه‌های متنوع و حمایت‌های همه‌جانبه، این ستاد نقشی محوری در پیشبرد تحول دیجیتال و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان کشور ایفا می‌کند.