آرین کربلائی: اقتصاد نارنجی چیست و چه ارتباطی با صنایع خلاق دارد و آیا می‌تواند با خلاقیت بین میراث فرهنگی جوامع و رشد اقتصادی پیوند برقرار کرد؟ نخستین بار اصطلاح اقتصاد نارنجی توسط ایوان دوک مارکز، رئیس جمهور سابق کلمبیا و فیلیپه بوئیتراگو، وزیر سابق فرهنگ کلمبیا ابداع شد، انتخاب رنگ نارنجی برای اقتصاد خلاق، از نظر این دو چهره کلمبیایی باعت طنین‌انداز شدن صدای تازه در عرصه اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی می‌شود
وزیر سابق فرهنگ کلمبیا در گفتگو با بخش خبری سازمان ملل در حاشیه چهاردهمین مجمع جهانی سرمایه‌گذاری کارآفرینیان که به تازگی در منامه بحرین برگزار شده، می‌گوید: وقتی به فعالیت‌های سمعی و بصری، فیلم‌سازی، تلویزیون، بازی‌های ویدیویی، موسیقی در تمام اشکال آن و همچنین صنایع دستی، هنرهای تجسمی، تئاتر و همچنین فعالیت‌هایی مانند طراحی، مد، و به‌طور فزاینده‌ای دیگر بیان دیجیتالی ارتباط فکر می‌کنید، به وقاع درباره چیزی صحبت می‌کنیم که هویت یک جامعه را به اشکال مختلف معرفی می‌کند.
او افزود: این عبارات خلاقانه با هم در یک اکوسیستم بسیار غنی زندگی می‌کنند که در آن شما خالقان و رویاپردازانی دارید که در سمت دیگر این اکوسیستم، کارآفرینان و سیاست‌گذاران قرار دارند که بخش قدرتمندی از اقتصاد نارنجی را تشکیل می‌دهد.
ترویج صلح و تفاهم با اقتصاد خلاق
بوئیتراگو، وزیرسابق فرهنگ کلمبیا، تاکید مر‌کند: اقتصاد نارنجی نقش مهمی در ترویج صلح و تفاهم بین مردم دارد و به طور نمونه ما 2 گروه داشتیم که در واقع توسط دولت و دفتر شهردار گرد هم آمدند و جشنواره مشترک رپ و رگیتون را برپا کردند. نتیجه اینکه یک گروه طرفدار رپ و دیگری طرفدار رگیتون بودند، اما برگزارکنندگان صحنه‌ای را برپا کردند که بین سبک‌های موسیقی متناوب بود. در نهایت با به اشتراک گذاشتن کانون توجه‌ها، این دو طیف به اشتیاق متقابل خود برای موسیقی پی بردند، که رگیتون و رپ چندان متفاوت نیستند و می‌توانند با هم زندگی کنند. او افزود: این اتفاق در واقع خشونت را کاهش داد و به آنها کمک کرد تا به جای اینکه فقط با ترس یکدیگر را کنترل کنند، راه‌های مختلفی برای ارتقای توسعه جوامع پیدا کنند.
توسعه پایدار با اقتصاد نارنجی
اما چگونه اقتصاد نارنجی به تسریع برنامه 2030 سازمان ملل برای توسعه پایدار کمک می‌کند؟ این برنامه طرحی مشترک برای صلح و رفاه برای مردم و کره زمین در نظر گرفته می‌شود؟ بیتراگو می‌گوید: گر 17 هدف توسعه پایدار موسوم به (SDGs) را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که در هیچ یک از آنها به صراحت واژه فرهنگ، هنر یا خلاقیت ذکر نشده است. با این حال، اگر عمیق‌تر کاوش کنید، متوجه خواهید شد که خلاقیت، فرهنگ و هنر هم به‌عنوان ابزار و هم به عنوان اهداف، اهداف توسعه پایدار عمل می‌کنند. این یک الگوی بسیار قدرتمند است زیرا فرهنگ ابزار عالی و مهمی است که افراد را برای دستیابی به بسیاری از اهداف توسعه پایدار گرد هم می‌آورد.»
به گفته او، فرهنگ باعث تسهیل اشتغال، شمول، پایداری اکولوژیکی شهرها، آموزش و همکاری بهتر می‌شود. او ادامه می‌دهد: وقتی جمع می‌شویم، وقتی صحبت می‌کنیم، وقتی دیدگاه‌هایمان را از جهان به اشتراک می‌گذاریم، در حال تبادل فرهنگی هستیم؛ این برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار بسیار مهم است.
فراخوان گرامیداشت آثار فرهنگی
هنگامی که به دنیای پویای اقتصاد نارنجی می‌اندیشید، بنیانگذار این عبارت یعنی بوئیتراگو یادآوری می‌کند که از آثار فرهنگی که هویت افراد را شکل می‌دهد، غافل نشوید. او می‌گوید: «پیام را گاهی اوقات ما بدیهی می‌دانیم که یک کاردستی وجود دارد یا یک نقاشی یا ملودی از میراث ما وجود دارد و این احمقانه است. ما باید آن را جدی بگیریم زیرا این پیامی از گذشته است که توسط کسی که امروز زنده است و مایل است با ما در رویای آینده درگیر شود به ما گفته می‌شود.
قدرت خلاقیت در بحرین
این گزارش می‌افزاید: در قلب بحرین، عمار بشیر، طراح داخلی سودانی پس از فراغت از تحصیل خود در بریتانیا، خود را بر سر دوراهی دید. او در برابر بازار کاری که نیاز به تجربه ای نداشت، قرار گرفته بود و با یک جهش و نبوغ خاصی راهی را انتخاب کرد که ناخودآگاه او را در مسیر اقتصاد نارنجی قرار داد.
او می‌گوید: از همه مشاغلی که برای آنها درخواست دادم رد شدم، زیرا به تازگی فارغ التحصیل شده بودم؛ اما اقتصاد نارجی یک عصر جدید برای او بود که
به عنوان موتور قدرتمندی برای خلاقیت، رشد اقتصادی و حفظ فرهنگی شناخته می‌شود، و بخشی که در آن همکاری و حمایت متقابل کلیدی است و حس اجتماعی و هدف مشترک را تقویت می‌کند.
بشیر، که سرمایه شرکتش در سه سال از 10 میلیون دلار فراتر رفت، توضیح می‌دهد: نکته زیبا در مورد اقتصاد نارنجی این است که سرمایه، ایده شخص است و ما دریافتیم که خلاقیت پول می‌آورد و برای مردم شغل ایجاد می‌کند.
توانمندسازی زنان در اتیوپی با اقتصاد خلاق
سامرایت مرسیهازن، یک طراح خلاق رویایی از اتیوپی و مدیر خلاق شرکت Samra Leathers است که از صنعت مد برای به چالش کشیدن عدم تعادل اقتصادی و توانمندسازی زنان در کشورش استفاده می‌کند. او با تاکید بر اهمیت اقتصاد نارنجی در پرداختن به مسائل مبرم در اتیوپی و سراسر آفریقا، می‌گوید: «در صنعت مد، ما فرصت‌های شغلی زیادی به‌ویژه برای زنان می‌دهیم و برای زنان و جامعه ارزش می‌افزاییم.»
او با برجسته کردن شکاف در حمایت آموزشی از صنایع خلاق، اظهار کرد: اگرچه دولت اتیوپی بیش از 20 دانشگاه بزرگ را در دو دهه گذشته تاسیس کرده است، اما هیچ یک آنها بر پرورش استعدادها در زمینه‌های خلاق تمرکز نکرده اند.
مرسیهازن می‌گوید: ما پزشکان، مهندسان زیادی پرورش می‌دهد پس از فارغ التحصیلی، سال‌ها به دنبال شغل می‌گردند؛ اما این حمایت‌های بزرگ به ایجاد شغل کمکی نکرد. در حالی که اقتصاد نارنجی با افراد صنایع خلاقی مانند من، فرصت‌های شغلی زیادی را به خصوص برای زنان فراهم می‌کند.
شرکت او نشان می‌دهد که چگونه بخش خلاق می‌تواند به فرصت‌های شغلی قابل توجهی منجر شود. چرم سامرا که به خاطر محصولاتش از کیف گرفته تا پوشاک مردانه و زنانه شناخته می‌شود، به عنوان چراغی از آنچه می‌توان با استفاده از خلاقیت به عنوان یک نیروی اقتصادی به دست آورد، شناخته می‌شود.
پیوند فرهنگ به تجارت در مراکش
فاطمه زهره، هنرمند جوان مراکشی است به به همراه خانواده اش صاحب یک تجارت خانوادگی به نام یاتو هستند که در ساخت عروسک‌هایی با لباس‌های سنتی مراکشی تخصص دارد. کلمه یاتو، یک نام بربری مراکشی است که تلفظ آن برای همه آسان است.
او می‌گوید: «در طول قرنطینه ناشی از کووید 19، ما فقط در خانه ماندیم، کاری برای انجام دادن نداشتیم. من و خواهرم، مادرم، عروسک‌های زیادی ساختیم، زیرا مادرم عروسک‌های زیادی می‌فروشد. ما متوجه شدیم که عروسک‌های زیادی داریم، بنابراین آنها را آرایش کردیم و با شرکت در یک نمایشگاهی همه آنها را فروختیم.
او گفت: «مردم واقعاً عروسک‌ها را دوست داشتند، زیرا بسیار مراکشی بودند زیرا بچه‌های کوچک با باربی‌های آمریکایی بازی می‌کردند. مایلیم این ایده را به بچه‌ها بدهیم که با عروسک‌های مراکشی، با لباس‌های مراکشی بازی کنند.»
فاطمه زهره توضیح می‌دهد: “مردم واقعاً عروسک‌ها را دوست داشتند، زیرا بسیار مراکشی بودند زیرا بچه‌های کوچک با باربی‌های آمریکایی بازی می‌کنند اما مایل هستیم این ایده را به بچه‌ها بدهیم که با عروسک‌های مراکشی، با لباس‌های مراکشی بازی کنند.»