در نظر گرفتن یک هدف روشن برای کارهایی که در طول زندگی انجام می دهیم ایده ساده ای است که در دل زندگی قهرمانها به چشم می خورد. این واقعیت در نگاه انسانهای بزرگ تاریخ به چشم می خورد. بسیاری از فلاسفه به آن اعتقاد داشته و آن را راز زندگی طولانی و بهتر عنوان کرده اند. زندگی برای انسانها آغاز می شود و در نقطه ای نیز به پایان می رسد. این یک «باید» پذیرفته شده است اما قطعا معنای بهتری نیز برای این روند می توان متصور شد. روزی فرامی رسد که انسانها می میرند و جسد آنها تبدیل به گرد و غبار می شود اما این واقعیت نمی توان ما را از تلاش برای دستیابی به معنای بهتری از زندگی بازدارد. برخی به دنبال آن در مذهب هستند، برخی در کار، بسیاری در پول و البته در خانواده. هر کسی می تواند درک معنای بهتری از زندگی را در هر کدام از آنها پیدا کند. اما در تمامی این موارد یک وجه مشترک دیده می شود و آن چیزی نیست جز «هدف» که از نگاه روانشناسان از جایگاه مهمی برخوردار است.
مفهوم هدف در زندگی ممکن است به درستی تعریف نشده و حتی علمی به نظر نرسد. اما با انبوه در حال گسترشی از تحقیقات روبرو هستیم که به مقوله داشتن هدف در زندگی پرداخته و به بررسی این موضوع می پردازند که زندگی انسانها را چگونه تحت تأثیر قرار می دهند. این دسته از تحقیقات علمی نشان می دهد افرادی که حس قوی تری از هدفمندی در زندگی دارند، عمر طولانی تری را هم تجربه می کنند. این افراد خواب بهتری هم داشته و روابط جنسی اصولی تر را هم تجربه می کنند.
تحقیقات علمی که ثابت می کند داشتن هدف در زندگی به درک معنای روشنتر از آن کمک می کند کم نیستند. بر پایه این مطالعات، ترسیم هدف روشن در زندگی خطر وقوع سکته های قلبی و مغزی را کاهش می دهد. چنین افرادی کمتر مبتلا به افسردگی می شوند. همچنین مشخص شده که برخوردار از هدف به افراد کمک شایانی می کند تا هر چه سریعتر اعتیاد را کنار گذاشته و حتی آن دسته از افرادی که مبتلا به بیماری قند هستند سطح قند خونشان را کنترل و مدیریت کنند. نگاهی کلی به جنبه های مثبت داشتن هدف روشن در زندگی نشان می دهد که اگر آن را در قالب یک دارو در نظر بگیریم، شرکت تولید کننده آن سود میلیاردی از ارایه چنین دارویی به جیب می زند. اما خبر خوشحال کننده این است که هر انسانی می تواند چنین دارویی را در خود کشف کرده و مهمتر اینکه کاملا بی هزینه است.
عمده تحقیقات علمی در زمینه تأثیرگذاری هدف بر کیفیت زندگی با کارهای مطالعاتی ویکتور فرانکل، روانشناس اتریشی آغاز شده که توانست در اردوگاههای آلمان نازی زنده بماند. او متوجه شده بود که برخی از هم زندانی هایش که از داشتن هدفی در زندگی صحبت می کردند در مقایسه با آنهایی که عملا چیزی به نام هدف در چشم انداز آینده شان نداشتند از طول عمر بیشتری برخوردار بودند. او پس از جنگ جهانی دوم، مطالعاتش را در اختیار مجامع علمی قرار داد تا تأثیر داشتن هدف بر بهبود کیفیت زندگی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
امروزه محققان هدف را به عنوان مسیری در زندگی تعریف می کنند. چنین هدفی حول ارزشهای درونی هر فرد ترسیم می شود که در نهایت به افزایش طول عمر و شکل دهی به رفتارهای روزمره مان منجر می شود. این موضوع جنبه های جهانی پیدا کرده و حتی سازمان ملل به عنوان بزرگترین مجمع جهانی آن را مورد توجه قرار داده است. در سال 2012 بان کی مون دبیر کل وقت سازمان ملل متحد نخستین گزارش شادی جهانی را منتشر کرد. از آن زمان همه ساله سطح شادی در میان کشورهای مختلف جهان مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس آن گزارش به روزشده ای ارایه می شود.
طی بازه زمانی در حدود 10 سال، رشته تحقیقات وسیعی درباره تأثیر داشتن هدف در زندگی بر کیفیت آن و برخورداری از طول عمر بیشتر انجام شد که در نهایت نتایج جالب توجه و قاطعی نیز به دست آمد. بخشی از این نتایج نشان می دهد احتمال اعتیاد دوباره آن دسته از افراد دارای هدفی که به استفاده از نوشیدنی های الکلی اعتیاد داشتند نسبت به سایر معتادان کمتر است. همچنین به روشنی مشخص شده این دسته از افراد (دارای هدف در زندگی) همزمان با افزایش سن، اختلالات خواب کمتری را هم تجربه می کنند. حتی تحقیقات جالب توجهی در آمریکا انجام شد که بر اساس نتایج آن، حتی اندکی افزایش امید و داشتن هدف در زندگی موجب می شود نرخ مرگ و میر کاهش یابد. این بررسی بر روی 7 هزار فرد میانسال و در یک بازه زمانی 14 ساله انجام شد.
برای دسترسی به جدیدترین شماره New Scientist فایل پیوست را ملاحظه فرمائید.
مترجم: مهدی پیرگزی
No tags for this post.