بازی‌های رایانه‌ای دودسته‌اند: دسته اول، علاوه بر ایجاد هیجان باعث تمرکز، دقت و خلاقیت می‌شوند و دسته دوم، بازی‌هایی هستند که صرفا هیجان‌محور هستند و ناخودآگاه تاثیر مخربی بر ذهن کودک دارند.
هیجان، نیاز طبیعی کودکان و نوجوانان است و در برخی دوره‌های سنی، میزان هیجان‌خواهی افزایش می‌یابد، اما باید توجه داشت به حس هیجان‌پذیری کودکان و نوجوانان باید از طریق طبیعی پاسخ داده شود تا به رشد عاطفی مطلوب برسند. بازی‌های خشن رایانه‌ای، نه‌تنها نیاز کودکان را برای هیجان تأمین نمی‌کند، بلکه باعث افزایش هیجان‌پذیری به شکل نامناسب در آنها می‌شود و پس از مدتی، آنها را با افزایش نیاز نسبت به سطح محرک محیطی بالاتری برای واکنش نشان دادن، روبه‌رو می‌کنند. صحنه‌های ترسناک بازی‌ها ممکن است کودکان را دچار نوعی ترس خیالی کند.
برخی عوارض بازی‌ها عبارتند از:
اختلال در خواب و پریشانی شب هنگام (تداعی مکرر تصاویر و اتفاقات بازی)
حساس شدن به صداهای محیطی و رفتارهای پرخاشگرانه (افزایش میزان ترشح هورمون اپی نفرین و نور اپی نفرین از مغز، سیستم عصبی کودکان را دچار آسیب می‌کند و به شکل پرخاشگری، بی‌تحملی و تنش‌های عصبی بروز می‌یابد.)
کاهش تمرکز و روند یادگیری (در باره بازی‌هایی که صرفا هیجان‌محور هستند.)
کاهش کنترل عصبی و افزایش تیک عصبی (هیجان زیاد، باعث انقباض دائم عضلات می‌شود و کودکان و نوجوانان را دچار عوارضی مانند تیک عصبی، جویدن گوشه لب و ناخن، قفل شدن دندان‌ها، اخم و چین و چروک صورت می‌کند.)
ـ تحریک‌پذیری (هیجان بیش از اندازه باعث کاهش انرژی می‌شود. در نتیجه کودک شروع به بدخلقی، بهانه‌گیری، توقعات بی‌جا، اذیت و آزار دیگران و حتی پرخوری می‌کند.)
ضعف بینایی و خستگی چشم (هنگام بازی رایانه‌ای، چشم حدود 4000 حرکت در ساعت دارد و ناچار است فشار زیادی را برای دیدن دقیق و تمرکز روی صحنه‌هایی که پشت سر هم و با سرعت نمایش داده می‌شوند، تحمل کند. این اتفاق باعث تحریک‌پذیری سیستم عصبی می‌شود و مشکلات گوناگونی مثل تاری دید، نبود تطابق و دو بینی و حتی تیک در پلک‌ها را به دنبال دارد.)
مغز انسان هنگام خواب به ترمیم خستگی نیاز دارد و زمانی که کودک به دنبال بازی‌های پر هیجان، با مغزی خسته می‌خوابد، فرآیند ترمیم‌سازی مغز به تعویق می‌افتد و نهایتا کودک عصبی می‌شود و توانایی کمتری برای تجزیه و تحلیل آموخته هایش پیدا می‌کند. چنانچه کودک وابستگی بیش از حد به بازی‌ها دارد، لازم است متناسب با سن او و با استفاده از رفتار درمانی، بازی درمانی و استفاده از الگوهای جایگزین به او کمک شود تا مدت زمان استفاده و نوع بازی‌ها را تغییر دهد.
دکتر مهرنوش دارینی/روان‌شناس و مشاور
منبع:جام جم
No tags for this post.