دستاورد محققان کشور در استفاده از ساخارین به عنوان کاتالیستی سبز
به گزارش ایسنا، به گفته این پژوهشگران این موفقیت در جهت افزایش بهره‌وری تولید ترکیبات هتروسیکل دارای پهنه وسیعی از فعالیت‌های بیولوژیکی و دارویی کاربرد دارد.
فرزانه محمدپور دانشجوی رشته دکتری دانشگاه سیستان و بلوچستان مجری این طرح، اظهار کرد: در سال‌های اخیر به علت توجه به شیمی سبز، تیم تحقیقاتی این رشته به دنبال روش‌هایی برای سنتز ترکیبات آلی بودند که سازگار با محیط زیست باشد و از آنجا که یکی از اصول مهم در شیمی سبز، استفاده از کاتالیستی است که کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کند، ما به تحقیق بر روی کاتالیستهای سازگار با محیط زیست پرداخته‌ایم و در نهایت از ساخارین به عنوان کاتالیستی سبز و موثر برای سنتز ساده، سازگار با محیط زیست و مقرون به صرفه ترکیبات هتروسیکل استفاده کرده‌ایم.
وی بیان کرد: با توجه به ویژگی‌های گسترده دارویی و بیولوژیکی دی هیدرو پیریمیدینون‌ها، پیرازولوفتالازین‌ها و دی هیدرو پیرول-۲-اون های چند استخلافی، ارائه روش‌های جدید برای سنتز این ترکیبات از اهمیت زیادی برخوردار بوده و توجه بسیاری از محققان شیمی آلی و شیمی دارویی را به خود جلب کرده است و در سال‌های اخیر از کاتالیستهای مختلفی برای تولید آنها استفاده شده است. بسیاری از این روش‌های ارائه شده برای سنتز این دسته از ترکیبات با استفاده از حلال‌های سمی، معرف‌های گران قیمت، شرایط سخت، مدت زمان طولانی، تشکیل فرآورده های جانبی و بازده پایین محصول همراه بوده است. بنابراین سنتز این ترکیب ها با استفاده از شرایط ملایم‌تر و کاتالیستهای سازگار با محیط زیست در زمانی کوتاه و شرایطی که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد، اهمیت دارد.
محمدپور گفت: در این پژوهش، با استفاده از کاتالیست سبز ساخارین، سنتز دی هیدروپیریمیدینون‌ها از طریق واکنش تراکمی بیگینلی آلدهیدها، – دی کربونیل و اوره یا تیواوره و از طریق واکنش چهارجزیی بین فتالیمید، هیدرازین مونو هیدرات، مالونونیتریل و آلدهیدهای متفاوت، ترکیبات هتروسیکل پیرازولوفتالازین‌ها و همچنین، دی هیدرو پیرول-۲-اون های چند استخلافی از طریق واکنش آمین ها، دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات ها و فرمالدهید (در دمای محیط)، سنتز شده است.
وی خاطرنشان کرد: امروزه واکنش‌های بدون حلال از دیدگاه شیمی سبز بسیار جذاب و مورد توجه هستند از نکات جالب این پژوهش سنتز مشتقات دی هیدروپیریمیدینون‌ها و پیرازولوفتالازین‌ها تحت شرایط بدون حلال است.
این دانشجوی دکتری شیمی گفت: روش ارائه شده در این پژوهش دارای چندین مزیت قابل توجه از جمله استفاده از کاتالیست سبز، در دسترس و ارزان‌قیمت ، حمل و نقل آسان این کاتالیست جامد، بازده بالای محصولات، زمان کوتاه واکنش‌ها، سادگی روش، عدم نیاز به ستون کروماتوگرافی و جداسازی آسان است. به علاوه، خالص سازی ساده محصولات و روش کار آسان واکنش‌ها از نکات برجسته این روش می باشند. این نتایج نشان می‌دهند که کاتالیست ارائه شده در این تحقیق می‌تواند به عنوان کاتالیستی سبز، مفید و مؤثر برای سنتز این ترکیبات مهم بیولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد.
