معرفی گندم «مقاوم به خشکی»
خشکی یا کمبود آب، یکی از مهم ترین عوامل تنش زای محیطی است که می تواند به طور مخرب و زیان باری، اکثر مراحل رشدی گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار داده و از تولید محصول مناسب جلوگیری نماید. لذا محققین همواره در تلاشند تا ضمن یافتن راهکارهایی برای کاستن از این تنش، گیاهان مقاوم به آن را با استفاده از روش های اصلاحی یافته و معرفی نمایند.
در همین رابطه، گروهی از محققین دانشگاه محقق اردبیلی، پژوهشی را به انجام رسانده اند که در آن تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام مختلف گندم مورد ارزیابی علمی واقع شده و در جهت شناسایی مقاومت این ارقام به تنش فوق مورد استفاده واقع شده است.
خشکی یا کمبود آب، یکی از مهم ترین عوامل تنش زای محیطی است که می تواند به طور مخرب و زیان باری، اکثر مراحل رشدی گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار داده و از تولید محصول مناسب جلوگیری نماید.
بدین منظور، پژوهشگران، تعداد 20 رقم گندم مختلف را برای شبیه سازی تنش خشکی در خاک، تحت سه سطح متفاوت «تنش اسمزی» شامل 0، 6- و 12- بار قرار دادند و سپس رفتار و خصوصیات فیزیولوژیکی این ارقام گندم را بررسی و ارزیابی نمودند. قابل توضیح است که هر چه میزان تنش اسمزی بیشتر باشد، بدین معنی است که آب با فشار منفی بیشتری در خاک قرار گرفته و دسترسی گیاه به آن محدودتر می شود.
نتایج این آزمایش نشان داد که هرچه تنش اسمزی افزایش پیدا کند، میانگین صفاتی مانند فلورسانس اولیه، فلورسانس حداکثر، میزان رنگیزه کاروتنوئید و فلورسانس متغیر که همگی به میزان فتوسنتز گیاه مربوط هستند، در بیشتر ارقام گندم مانند تجن، گاسکوژن، میهن، رسول، گاسپارد نسبت به سطح بدون تنش کاهش نشان می دهند.
براساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های این مطالعه، ارقام گندم موسوم به ارگ، توس، میهن، مغان 3، اروم، کویر، بک کراس روشن زمستانه و شیرودی در سطح تنش اسمزی 6- بار و ارقام میهن، گاسکوژن، مغان 2 و رسول در سطح تنش اسمزی 12- بار مقاومت مناسبی را از خود نشان دادند. لذا این ارقام در گروه ارقام متحمل به تنش خشکی قرار گرفته و می توان از آن ها برای پژوهش های بعدی استفاده نمود.
قابل ذکر است نتایج این پژوهش در قالب مقاله ای علمی پژوهشی در پژوهش نامه «اصلاح گیاهان زراعی» وابسته به دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به چاپ رسیده است.
گزارش: محمدرضا دلفیه
منبع: طهماسب عالی، م. و همکاران. 1395. اثر تنش اسمزی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام گندم. پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، 8(19): 123-112.
No tags for this post.
