با گذشت یک هفته از تبلیغات 6 نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در ایران و برگزاری نخستین مناظره اقتصادی در حوزه اقتصاد، آنچه به طور کامل و شفاف مشهود بود، غفلت نامزدها از اهمیت و ضرورت اقتصاد خلاق و جای خالی آن در برنامه‌ها و وعده‌هاست. این بی توجهی آیا در جریان برنامه‌های آینده تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری رفع خواهد شد؟ بعید است. چرا؟
به گزارش خبرگزاری سینا، با گذشت بیش از یک دهه از مطرح شدن اهمیت و جایگاه اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی در حوزه حکمرانی کلان کشور به نظر می‌رسد که سیاستمداران و تصمیم‌سازان همچنان در گذشته مانده‌اند، همچنان که اقتصاد ایران در گذشته سیر می‌کند و نظر به آینده ندارد. آنچه که در این عرصه مهم و راهبردی توسط نامزدها بیان شده هم بیشتر کلی و نظری است تا اینکه جنبه عملیاتی داشته باشد.
اشاره به اهمیت هوش مصنوعی و حوزه‌های فناوری و دانش بنیان هم بیش از آنکه ناشی از یک برنامه عملیاتی قابل اجرا باشد، بیشتر منعکس کننده دریافت اولیه سیاستمداران از رویدادها و روندها بوده تا اینکه بیانگر فهم درست آنها برای برنامه‌ریزی جهت پایه‌ریزی یک بنای تازه در اقتصاد ایران.
پر واضح است که تا زمانی که سیاستگذاران و سیاستمداران نظر به گذشته داشته باشند و تا زمانی که چالش‌های مهم اقتصادی کشور از جمله نرخ تورم بالا، نرخ رشد ناموزون و شکننده اقتصادی و شکاف طبقاتی و درآمدی وجود داشته باشد، این تلقی شکل می‌گیرد که دولت‌ها می‌توانند معجزه کنند حال آنکه در اقتصاد نه خبری از معجزه است و نه باید سراغ قهرمان رفت.
معجزه اصلی وقتی رخ می‌دهد که تحولات و روندهای آینده را خوب درک کنیم و بدانیم که اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی و نوآوری هم می‌تواند بخش زیادی از هزینه‌های سنگین در گذشته ماندن را کاهش دهد و ایران را به سمت آینده بهتر پرتاب کند.
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری یک هفته دیگر فرصت دارند تا وعده بدهند و از مردم رای طلب کنند و البته پس از آن این احتمال جدی وجود دارد تا بازهم به گذشته برگردند و آینده را قربانی نگاه‌های کوتاه‌مدت سازند و از اقتصاد دیجیتال، اقتصاد خلاق، اقتصاد نوآوری و خلاقیت، صنایع فرهنگی و ظرفیت‌های کم نظیر آن وقتی سخن بگویند که بخواهند خود را به روز نشان دهند. حال آنکه نسل جدید و شهروندان اقتصاد فردا یعنی اقتصاد مبتنی بر خلاقیت و نوآوری آنها را به عنوان سیاستمدار آینده‌نگر نخواهد شناخت.
شکاف آگاهی ایجاد شده بین نسل جدید و نسلی از سیاستمداران گرفتار دوران اقتصاد نفتی و رانتی و دولتی، باعث خواهد شد که شاخص اعتماد بین آنها بیشتر شود و اگر فکری و طرحی برای صیانت از این نسل جدید نداشته باشیم، شاهد فروکش کردن انگیزه‌ها و سرخوردگی نابغه‌ها و خروج مغزها خواهیم بود. در مناظره نخست 6 نامزد ریاست جمهوری، نسخه‌هایی که بارها تجربه شده بازهم تجویز شد و انگار که تحولات دنیای امروز و روندهای آینده دیده نشده است.
راستی اگر دنبال ایجاد اشتغال فراگیر، پایدار هستید، تا چه اندازه با ظرفیت‌های اشتغالزایی کم هزینه اما مبتنی بر خلاقیت و نبوغ فعالان اقتصاد خلاق آشنا هستید؟ اگر دنبال تبلور دیپلماسی فرهنگی ایران در منظقه و جهان هستید، تا چه میزان حاضر به گره گشایی و برداشتن موانع پیش روی صنایع فرهنگی ایران خواهید بود؟ اگر باور دارید که انقلاب اسلامی ایران، یک انقلاب فرهنگی بوده و هست، آیا وقت آن نرسیده که ظرفیت‌های فرهنگی ایران را در جهان به نمایش بگذاریم؟
دعوت پارک ملی علوم، فناوری نرم و صنایع فرهنگی ایران از 6 نامزد ریاست جمهوری برای طرح برنامه‌های خود در حوزه صنایع خلاق و پاسخ به پرسش‌ها و مطالبات جدی فعالان این حوزه راهبردی و نشان دهنده قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، از این منظر قابل تامل و توجه است که دنیای آینده، دنیایی نیست که بر پایه گذشته ساخته شده باشد، بلکه دنیای آینده و آینده ایران را باید در یک افق دید متفاوت از جنس اقتصاد خلاقانه، اقتصادی مبتنی بر نوآوری و نمایش دهنده مولفه‌های بومی و قابل صادرات آن به بازارهای جهانی مشاهده و رصد کرد.
برای اینکه کیک اقتصاد ایران را متنوع سازیم و از شر تکانه‌های ناشی از نوسان قیمت نفت بر سفره مردم رها شویم، یک راه این است که سهم اقتصاد خلاق را افزایش دهیم و بر این منظور البته نیاز به رانت نیست بلکه مهم این است که حمایت از حوزه صنایع خلاق و فرهنگی را هدفمند سازیم و مسیر سرمایه‌گذاری را باز کنیم و اجازه دهیم تا استعدادها شکوفا شوند. البته این مهم در خلا، شکل نمی‌گیرد بلکه نیاز به برنامه جامع داریم و اجرایی کردن مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص راه اندازی شهر نوآوری و فناوری نرم، هم یک ضرورت به شمار می‌رود.
آنچه رئیس جمهور آینده باید بداند، این است که سرعت پیشرفت دیگر کشورهای رقیب زیاد شده و تعلل و تاحیز هرگز جایز نیست. پس از هم اکنون و در کمترین زمان ممکن به فکر ارائه یک برنامه شفاف و عملیاتی برای اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی باشید تا در آینده افسوس غفلت‌های امروز را نخوریم.
No tags for this post.