هشدار کمبود خون در آینده نزدیک / چالش‌های تامین حیاتی‌ترین منبع درمانی
به گفته مدیر کل انتقال خون فارس، در صورتی که چالش‌های تامین حیاتی‌ترین منبع درمانی برطرف نشود، سه سال آینده با بحران جدی در تامین خون مواجه خواهیم بود.
به گزارش سینا پرس فارس، مجید اکبرزاده امروز، 23 خردادماه در نشست خبری ویژه روز جهانی اهداکنندگان خون، بیان داشت: هر سال در ۲۵ خرداد (۱۴ ژوئن) به مناسبت روز جهانی اهدای خون، از زحمات انسان‌دوستانه تمامی افراد و سازمان‌هایی که در زمینه اهدا و انتقال خون فعالیت کرده و جان انسان‌ها را نجات می‌دهند، تقدیر می‌شود.
او با تأکید بر این که سازمان انتقال خون به عنوان یکی از نهادهای کلیدی حوزه سلامت، وظیفه حیاتی تأمین خون و فرآورده‌های خونی را بر عهده دارد، بیان کرد: بدون ذخیره کافی خون در بیمارستان‌ها، انجام بسیاری از عمل‌های جراحی ممکن نخواهد بود. علاوه بر این، تولید فرآورده‌های مشتق از خون نیز اهمیت این سازمان را چندین برابر می‌کند.
ایران در بین ده کشور برتر جهان در طب انتقال خون
مدیر کل انتقال خون استان فارس با یادآوری اینکه در کشور انتقال خون کاملاً داوطلبانه انجام می‌شود که ریشه در فرهنگ ایثار و از خودگذشتی مردم ما دارد، اظهار داشت: گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران در حوزه طب انتقال خون، در بین ده کشور برتر جهان قرار دارد و در میان کشورهای منطقه، به عنوان مرجع شناخته می‌شود.
اکبرزاده افزود: اداره کل انتقال خون استان فارس از 14 پایگاه ثابت و سیار و 7 پایگاه فرآورده گیری خون برخوردار است که از این جهت فارس به عنوان بزرگترین پایگاه کشوری محسوب می شود.
او خاطرنشان کرد: از آنجایی که ۲۸ درصد از بیماران بستری در بیمارستان‌های دولتی و ۳۸ درصد بیماران بستری در بیمارستان‌های خصوصی از هفت استان دور یا نزدیک به فارس برای دریافت خدمات درمانی مراجعه می‌کنند، این اهمیت استان فارس را در این زمینه بیش از پیش مشخص می‌کند.
اکبرزاده ادامه داد: رتبه اول تصادفات جاده‌ای به فارس اختصاص دارد و این استان، چهارمین استان کشور در تعداد بیماران تالاسمی است که نیاز به تزریق مداوم خون دارند که این موارد هم باعث افزایش نیاز به مصرف فرآورده‌های خونی در استان می‌شود.
راه اندازی آزمایش های غربالگری مولکولی و NAT
او در ادامه با تاکید بر اینکه توسعه روش‌های پیشرفته تشخیصی و آزمایشگاهی، نقش مهمی در بهبود کیفیت و ایمنی فرآورده‌های خونی ایفا می‌کند، از راه اندازی آزمایش‌های غربالگری مولکولی و روش NAT در نیمه دوم امسال در فارس خبر داد و گفت: با استفاده از این روش‌ها، میزان خطا در تشخیص بیماری‌های خونی به صفر می‌رسد و عفونت‌های ویروسی نیز به روش ژنی شناسایی می‌شوند.
اکبرزاده همچنین با بیان اینکه علاوه بر گروه‌های خونی اصلی (A, B, AB, O)، حدود ۳۶۰ آنتی‌ژن دیگر روی سلول‌های قرمز خون وجود دارند که گروه‌های فرعی را تشکیل می‌دهند، گفت سال گذشته، با راه‌اندازی آزمایشگاه غربالگری آنتی‌بادی و تعیین فنوتیپ، امکان اندازه‌گیری این گروه‌های خونی فرعی فراهم شد تا سازگارترین خون برای بیماران خصوصا کسانی که نیاز به تزریق مکرر خون دارند، تهیه شود.
او با اشاره به اهمیت کیفیت خون برای دریافت کنندگان، تصریح کرد: میزان تولید خون‌های کم لوکوست یا فیلتر شده که کاهش عوارض انتقال خون را در پی دارد، از 33 درصد در سال 1401 به 70 درصد در سال جاری رسیده است.
نیاز به اهدا خون به طور مستمر و همیشگی
مدیرکل انتقال خون فارس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در سال گذشته، تعداد ۲۴۰ هزار و ۴۷۱ به پایگاه‌های انتقال خون در استان فارس مراجعه کردند که از این میزان ۱۶۹ هزار و ۹۷۳ مورد به انتقال خون انجامید. در سال ۱۴۰۱ نیز میزان مراجعه مردم به پایگاه‌های ثابت و سیار انتقال خون فارس ۲۱۹ هزار و ۹۴۵ مورد بوده است که از این میزان ۱۶۳ هزار و ۱۳۹ مورد موفق به اهدای خون شده‌اند.
اکبرزاده ادامه داد: از آنجا که تمام داوطلبین اهدای خون پیش از اهدا مورد معاینه و مصاحبه پزشکی قرار می‌گیرند تا این اطمینان حاصل شود که اهدای خون برای داوطلب و خون اهدا شده برای گیرنده آن هیچگونه مشکلی ایجاد نکند، آمار مراجعه کنندگان با افرادی که موفق به اهدای خون می‌شوند متفاوت است.
به گفته مدیرکل انتقال خون استان فارس، افزایش آمار تصادفات، پیر شدن جمعیت و متعاقب آن افزایش بیماری‌ها، انجام عمل‌های جراحی بزرگ و افزایش تعداد تخت‌های بیمارستانی، همگی از عواملی است که منجر به کاهش تعداد اهدا کنندگان مستمر خون و افزایش نیاز به خون و فرآورده‌های خونی می‌شوند.
او به محدود بودن مدت نگهداری خون و فرآورده‌های خونی هم اشاره کرد و توضیح داد: این امر باعث می‌شود نیاز مراکز درمانی و بیماران به اهداکنندگان، دائمی و روزانه باشد و در نتیجه اهدای خون در سطح جامعه نیز باید مستمر باشد تا بتوان همیشه نیاز بیماران به خون را تامین کرد.
بحران کمبود تامین خون در سه سال آینده
اکبرزاده با اشاره به حضور کمرنگ بانوان در اهدا خون، گفت: باورهای نادرست و طرز تفکر اشتباه باعث شده که بسیاری از خانم‌ها فکر کنند کم‌خون هستند، در حالی که درصد زیادی از آن‌ها در واقع کم‌خون نیستند. از سوی دیگر، مصرف مکمل‌های آهن و فولیک اسید می‌تواند کمک کند تا بیشتر بانوان به سطح مطلوبی برای اهدای خون دست یابند.
مدیرکل سازمان انتقال خون استان فارس اضافه کرد: متاسفانه در حال حاضر حدود ۵ درصد بانوان کشورمان اهدا کننده خون هستند این در حالیست که در کشورهای توسعه یافته این آمار 45 درصد است.
او تشویق جوانان و بانوان به مشارکت در انتقال خون را عاملی حیاتی در تضمین سلامت جامعه عنوان و ابزار امیدواری کرد که با فرهنگسازی و آگاهی بخشی در این زمینه، شاهد نقش آفرینی بیشتر بانوان و جوانان در عرصه اهدای خون در آینده نزدیک باشیم.
اکبرزاده چالش‌های تامین حیاتی‌ترین منبع درمانی را مورد اشاره قرار داد و گفت: عدم تخصیص سهمیه‌های استخدامی مناسب طی سال‌های گذشته منجر به کمبود نیروی متخصص در حوزه انتقال خون شده است. همچنین، افزایش نیاز به فرآورده‌های خونی مستلزم توسعه زیرساخت‌های مرتبط با انتقال خون و تخصیص بودجه لازم است.
به گفته مدیر کل انتقال خون فارس، در صورتی که چالش‌های تامین حیاتی‌ترین منبع درمانی برطرف نشود، سه سال آینده با بحران جدی در تامین خون مواجه خواهیم بود.
