وقتی صحبت از چند جهانی می شود، یعنی جایی که هر دنیای قابل تصوری وجود دارد و در آن نسخه های بیشماری از ساکنان زمین هم زندگی می کنند. «چند جهانی» یکی از موفق ترین نظریه های عصر حاضر به شمار می آید که منتهی به یک نتیجه گیری جالب توجه شده است: جهانی که ما می شناسیم و می بینیم تنها بخشی از یک مجموعه بسیار بزرگ است که تعداد زیادی جهان در خود جای داده است. مکس تگمارک از دانشگاه MIT معتقد است: بدون شک سخت است درباره نظریه ای از فیزیک صحبت کنیم که تنها به چیزهایی که می بینیم می پردازد و به فراتر از آن کاری نداشته باشد. حالا نوبت مطرح شدن یک سری پرسشهاست: این جهان هایی که درباره آنها صحبت می شود کجا قرار دارند؟ چه تعداد از آنها وجود دارد؟ چه اتفاقاتی درون آنها در حال روی دادن است؟ و اینکه آیا می توانیم به مشاهده آنها امیدوار باشیم؟ ممکن است این نوع پرسشها تا حدودی خنده دار به نظر برسند، به خصوص که مدارک و شواهدی درباره وجود مفهوم چندجهانی وجود ندارد.
اما به لطف ایده های نوینی که در زمینه دنیاهای دوردست مطرح می شود و اینکه احتمالا در آن دوردستها پنهان شده اند، فیزیکدانها دست به کار شده اند. به طور کلی برای این نوع پرسشها پاسخ واحدی ارایه نمی شود بلکه با توجه به اینکه به دنبال کدام نسخه از دنیا هستیم، پاسخهای زیادی وجود دارد.
سفر به این سردرگمی، از درون دنیای شناخته شده مان آغاز می شود. جهانی که ما آن را خانه خود می شناسیم از حدود 13.8 میلیارد سال پیش یعنی اندکی پس از انفجار بزرگ موسوم به «بیگ بنگ» آغاز شده است. طی این مدت بسیار طولانی، نور فراتر از آنچه که در ذهن قابل تصور است در حرکت بوده یعنی چیزی درحدود 47 میلیارد سال نوری. این فرآیند صرفا به دلیل در حال انبساط بودن عالم روی داده است. این محدودیت اجتناب پذیری است که ما با آن مواجه هستیم. دلیلش هم کاملا روشن است، نور از از نقاط دوردست تر هنوز زمان لازم برای رسیدن به ما را نداشته است. اما دانشمندان مطمئن هستند که فضا – زمان همچنان در حال انبساط است، در حدی که نمی توان برای آن پایانی متصور شد.
تصور بر این است که قوانینی مشابه با قوانین فیزیک شناخته شده در دنیای ما بر دنیاهای دیگر حاکم است و تنها اگر تفاوتی هم وجود داشته باشد مربوط به جزئیات می شود. به عنوان مثال ممکن است حیات هوشمند در منظومه ستاره ای نظیر منظومه شمسی وجود داشته باشد با این تفاوت که در آن منظومه به جای هشت سیاره، پنج سیاره وجود داشته باشد و حتی شاهد دو ستاره مانند خورشید باشیم. و حالا نکته بعدی؟ چقدر این شانس وجود دارد که جزئیات این منظومه های ستاره ای مشابه هم باشند تا جایی که نسخه دیگری از ساکنان زمین در آنها ساکن باشند؟ تگمارک بر این باور است که چنین چیزی محتمل است. با توجه به اینکه عالم در حال انبساط است، پس می توان متصور شد که معجونی از دنیاها وجود داشته باشد و گذشته از آن هر چیزی که بر اساس قوانین فیزیک امکانپذیر باشد، بیش از یک بار به وقوع بپیوندد. این محقق همچنین می گوید که برای رسیدن به جایی که بتوان همزاد احتمالی خودمان را ببینیم باید مسافت بسیار طولانی به طول یک به همراه صدها هزار تریلیون تریلیون صفر را طی کنیم.
همزمان برخی بر این باورند که وجود دنیاهای زیاد به معنای متفاوت بودن آنها نیست بلکه شمار زیادی از دنیاهای مشابه وجود دارد. به همین دلیل است که برخی می گویند برای اینکه راه خود را در عالم بی پایان پیدا کنیم تنها به یک نقشه نیاز داریم
برای دسترسی به جدیدترین شماره NewScientist فایل پیوست را ملاحظه فرمائید.
مترجم: مهدی پیرگزی
No tags for this post.