عرق کردن برای خنک کردن و به تعادل رساندن دمای بدن است اما مواردی نیز وجود دارد که بدن فرد بیشازحد عرق میکند که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که ازجمله آن میتوان به کمبود برخی از مواد معدنی و یا ویتامینها اشاره کرد.
به گزارش سینا از «خبرگزاری علم و فناوری»؛ عرق کردن واکنشی طبیعی است که بدن در برابر ورزش کردن، تب و استرس از خود نشان میدهد و با آزاد کردن اندورفین و سموم همراه خود باعث سلامت پوست میشود. در جریان عرق کردن مواد مغذی زیادی نیز از بین میرود و همین باعث احساس خستگی در شما میشود.
عرق کردن همچنین میتواند موجب کمبود آب بدن شده و تعادل الکترولیتی را بر هم بزند و ویتامین C بدن را نیز از بین ببرد. بهترین کار این است که با مصرف برخی از مواد غذایی و ویتامینها در حین ورزش، مواد مغذیای که در حین ورزش کردن ازدستدادهاید را جایگزین کنید.
حال این سؤال پیش میآید که کمبود چه ویتامینی موجب تعریق زیاد میشود؟ عرق کردن برای خنک کردن و به تعادل رساندن دمای بدن است اما مواردی نیز وجود دارد که بدن فرد بیشازحد عرق میکند که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که ازجمله آن میتوان به کمبود برخی از مواد معدنی و یا ویتامینها اشاره کرد.
همانطور که گفته شد کمبود برخی از ویتامینها باعث تعریق میشود. در اینجا باهم این ویتامینها را بررسی میکنیم.
ویتامینهای گروه B
ویتامینهای گروه B به تنظیم هورمونها و کنترل سطح استرس بدن کمک میکنند. بهطور معمول تعریق بدن، انسان را عصبی میکند در این شرایط حرارت بدن افزایشیافته و موجب نارضایتی فرد میشود. تعریق ناشی از استرس یکی از دلایل اصلی تعرق بیشازحد است. ویتامینهای گروه B نقش مهمی در پیوند سیستم های غدد درونریز و عصبی دارند که هردوی این سیستم ها نقش مهمی در مبارزه بدن با استرس ایفا می کنند. زمانی که انسان تحت استرس قرار دارد، بدن با ترشح هورمونهای استرس مانند کورتیزول و آدرنالین به مغز دستور میدهد که یا با استرس مبارزه یا آن را ایجاد کند. یکی از اهداف اصلی ویتامینهای گروه B، کورتیزول است. ویتامین B6 (پیریدوکسین)، B9 (فولات یا اسید فولیک) و B12 (کوبالامین / سایانوکوبالامین) میتواند به تنظیم میزان هورمون استرس کمک کند.
منیزیم ماده معدنی ضروری برای مبارزه با تعرق بیشازحد
عرق در واقع ادرار بسیار رقیق محسوب میشود که به همراه مایعی که در جریان تعریق از بدن انسان خارج میشود، الکترولیت های زیادی نیز از دست می روند. از سوی دیگر مواد معدنی اجزاء سازنده سیستم های عصبی هستند و بنابراین اگر الکترولیت هایی مانند سدیم، کلسیم و بهویژه منیزیم دوباره تجدید نشوند باعث بروز آسیب میشود زیرا اعصاب توانایی خود را برای کنترل باز و بسته کردن موثر منافذ بدن از دست می دهند.
منیزیم یک ماده معدنی مهم است زیرا نه تنها در انتقال سیگنال عصبی نقش داشته بلکه سیستم های عصبی ما را برای تطابق با تنش های روزانه زندگی توانمند میسازد. پس مصرف منیزیم تاثیر دو گانه ای بر اعصاب و غدد عرق بدن دارد؛ زیرا زمانی که عرق میکنیم منیزیم زیادی از دست می دهیم.
تعریق زیاد علیالخصوص در ناحیه گردن و پیشانی و اطراف پوست سر به علت کمبود ویتامین D میباشد. در کل از اولین نشانه های عرق کردن کمبود این ویتامین مهم بدن است.
بنابراین مصرف مکمل منیزیم و ویتامین D و B اضافی بعلاوه خوراکیهای غنی از این مواد مانند سبزیجاتی که برگ سبز تیره دارند، مغز خشکبار و زرده تخممرغ شروع خوبی برای تامین این مواد معدنی در بدن و حمایت از سیستم عصبی هستند که میتواند به تنظیم تعرق بیشازحد بدن کمک کند.
چه ویتامینهایی در زمان تعریق از دست می روند
مواد معدنی از اجزا سازنده سیستم های عصبی هستند که در جریان عرق کردن الکترولیت های زیادی مانند سدیم، کلسیم و از همه مهمتر منیزیم از دست میرود. از دست دادن این الکترولیت ها سبب آسیب به فرد میشود چراکه اعصاب توانایی کنترل باز و بسته کردن منافذ را از دست خواهد داد. منیزیم ماده معدنی است که کار آن انتقال سیگنال عصبی است و سیستم عصبی ما را با تنش های روزانه توانمند میکند. در زمان تعریق منیزیم زیادی را از دست میدهیم. منیزیم در سبزیجات (که دارای برگ سبز رنگ هستند)، مغزها، زرده تخممرغ وجود دارد که میتواند سیستم تعریق را کنترل کند.
ورزشکاران و افرادی که زیاد عرق میکنند، این الکترولیت ها را میشناسند. یون ها بارش فعالیتهای الکتریکی را در بدن شما انجام میدهند تا در حفظ تعادل مایعات، تشدید انقباض عضلات و تسهیل فعالیت عصبی به شما کمک کند. عرق کردن باعث آزاد شدن غلظت بالایی از الکترولیت ها شده و از طریق عرق کردن سدیم، کلرید، مقدار کمی پتاسیم، منیزیم و کلسیم نیز از دست میرود. از بین رفتن سدیم باعث گرفتگی و کاهش عملکرد خواهد شد و با از دست دادن سدیم اشتهای خود را ازدستداده و احساس سرگیجه داشته باشید و همچنین باعث هیپوناترمیا (وجود غیرطبیعی سدیم در خون) شود. اگر مقدار آب مصرفی شما زیاد باشد و سدیم مصرف نکنید، سدیم خون شما را رقیق میکند و منجر به عوارض خواهد شد. در هنگام عرق کردن کلرید کاهشیافته و باعث تغییرات در PH شده و در ضربان شما بی نظمی ایجاد خواهد کرد.
در جریان عرق کردن شما ویتامین C را نیز از دست میدهید. ویتامین C یک آنتیاکسیدان است و شما را از رادیکال های آزاد و عناصر محیطی که موجب تخریب سلول ها میشود محافظت میکند و کمبود آن شما را در معرض خطر التهاب و بیماریهای مزمن قرار میدهد. همچنین این ویتامین به جذب آهن در بدن شما کمک میکند.
مواد غذایی که باعث تعریق زیاد میشوند
برخی از خوراکیها که دارای پروتئینهای حیوانی پرچرب هستند، باعث میشود سیستم هضم فعالیت بیشتری داشته باشد و سپس باعث تعریق فرد میشود. این خوراکیها به انرژی زیادی برای هضم شدن نیاز دارند و باعث سوزاندن بیشتر سوخت بدن میشوند که افزایش دما موجب تعریق بیشتر خواهد شد. خوراکیهایی که دارای کربوهیدرات هستند نیز دمای بدن را افزایش میدهند. سوزاندن گلوکز اضافی که در این خوراکیها وجود دارد موجب آزاد شدن انرژی و افزایش گرمای بدن میشود. مصرف میوه میتواند جایگزین این مواد (کربوهیدراتها و گوشت) باشد و موجب پایین آوردن دمای بدن میشود. همچنین باید مصرف کافئین را نیز کاهش دهید. چراکه کافئین باعث افزایش فشارخون میشود و قادر است غدد عرق را از طریق آدرنالین فعال کند.
از سوی دیگر بدن برای پردازش این خوراکیها به انرژی بیشتری نیاز دارد که باعث سوزاندن بیشتر سوخت بدن میشود؛ این موضوع به افزایش دمای بدن و در نتیجه تعریق بیشتر منجر میشود.
بنابراین در فصل گرما باید بیشتر خوراکیهای سبک و کمتر پروتیین های حیوانی مصرف کرد و تا حد ممکن خوراکیهای پایه گیاهی مصرف کرد. همچنین خوراکیهای سنگین مملو از کربوهیدرات نیز موجب افزایش دمای بدن میشوند زیرا سوزاندن گلوکز اضافی ناشی از این خوراکیها به آزادسازی انرژی و گرما منجر میشود.
درمان سنتی تعریق زیاد با استفاده از خوراکیها
مهمترین مسئله در سلامت فردی، تغذیه است. با تغذیه مناسب، ویتامینها و سایر مواد موردنیاز بدن تأمینشده و سلامت فردی حفظ خواهد شد. بهطور مثال کمبود ویتامین B توانایی بدن برای جذب مواد مغذی و تجزیه سموم را کاهش میدهد. عدم توانایی بدن برای دفع مواد زائد مشکلاتی نظیر تعریق زیاد را ایجاد میکند.
از نگاه طب سنتی مصرف برخی از خوراکیها، برای درمان سنتی عرق کردن زیاد بدن، میتواند مؤثر باشد. این خوراکیها شامل:
گلاب:
خاصیت آرام بخشی گلاب، اضطراب را در بدن کاهش میدهد و جلوی عرق کردن زیاد بدن را میگیرد.
دمکرده مریمگلی:
برای درمان تعریق زیاد میتوان مریمگلی را بهصورت چای، دمکرده و آن را باکمی عسل مخلوط و روزی دو تا 3 لیوان مصرف کرد.
آبزرشک:
مخلوط آبزرشک باکمی عسل، یک شربت فوقالعاده خواهد بود که برای کاهش تعریق بدن مؤثر میباشد.
سرکه سیب:
مخلوط سرکه سیب و عسل در یک لیوان آب، اگر بهصورت روزانه مصرف شود مشکل تعریق زیاد را برطرف میکند.
عرق کاسنی:
بلغمی مزاجها برای رفع سنگینی بدن میتوانند روزی یک لیوان عرق کاسنی مصرف کنند تا مزاج آنها متعادل شده و مشکل تعریق زیاد در آنها برطرف شود.
رطب:
اکثر مردم به اشتباه تصور میکنند که رطب طبع گرمی دارد، اما مزاج رطب متعادل بوده و برای متعادل شدن مزاج بدن میتوان از آن استفاده کرد