دانلد ترامپ بلافاصله پس از ورود به دفتر بیضی کاخ سفید، با امضای دستورات اجرایی شروع به گام برداشتن درراه تحقق برخی از وعده‌های خود در دوران کارزار انتخاباتی‌اش کرده است. کسانی که معتقد بودند بسیاری از اهدافی که او اعلام کرده بود تنها جنبه تبلیغاتی داشته است اینک نگران‌تر از قبل به چشم‌انداز آینده می‌نگرند.
ترامپ در روز دومی که مسئولیت ریاست جمهوری را برعهده‌گرفته بود با امضای چند دستور اجرایی تازه موجی تازه از نگرانی را در بین فعالان محیط‌زیست ایجاد کرده است.
او در دو مورد از این دستورها، فرمان از سر گرفتن اجرای دو خط لوله نفت داکوتا اَکسس و کی‌استون را صادر کرد. هر دو این خطوط لوله به خاطر مسائل زیست‌محیطی و همچنین خطر آلایندگی زمین‌ها و منابع آبی با مخالفت‌های زیادی مواجه بودند و دولت اوباما در آخرین هفته‌های فعالیتش دستور توقف خط لوله داکوتا را داده بود. احداث این خط لوله باعث ایجاد یکی از جنبش‌های بزرگ سالیان اخیر شده بود و فعالان محیط‌زیست در کنار گروه‌های متعددی از بومیان آمریکا که در این منطقه زندگی می‌کنند با ایجاد کارزاری بزرگ و تحصن در محل ساخت این خط لوله اعتراض‌های مدنی بزرگی را سامان داده بودند که درنهایت منجر به توقف ساخت آن شد. اما این پیروزی مخالفان تنها چند روز بیشتر دوام نیاورد و دولت ترامپ با صدور دستور اجرایی تازه‌ای فرمان ازسرگیری ساخت آن را صادر کرد.
دریکی دیگر از فرمان‌هایی که او امضا و ابلاغ کرده است ضرورت بررسی‌های محیط‌زیستی در پروژه‌های عمرانی معلق شد. هر پروژه عمرانی ازجمله ساخت،پل، بزرگراه و موارد دیگر پیش‌ازاین باید با تائید سازمان محیط‌زیست این کشور همراه می‌بود تا اطمینان حاصل شود در فرآیند ساخت پروژه و بعدازآن ملاحظات زیست‌محیطی لحاظ شده باشد. اکنون دولت ترامپ پروژه‌های عمرانی را از این نظارت مستثنا کرده است و دیگر لازم نیست این پروژه‌ها ملاحظات زیستی را لحاظ نمایند.
دولت ترامپ که در چند روز اخیر نشان داده که ارائه آمار غلط و مخالف واقعیات ابایی ندارد، نه‌تنها سازمان پارک‌های ملی این کشور را وادار کرد تا توییت های خود درباره میزان دی‌اکسید کربن و تأثیرات گرمایش زمین را از حساب کاربری خود پاک نمایند که با دستور تازه‌ای شفافیت فضای علمی را زیر سوال برده است.
بر اساس این فرمان تازه که در قالب بخش‌نامه‌های خطاب به سازمان محیط‌زیست و وزارت کشاورزی این کشور صادر شده و سند آن توسط روزنامه هافینگتون پست انتشاریافته است، محققان و دانشمندانی که در این سازمان‌ها و بر اساس بودجه فدرال فعالیت می‌کنند حق ندارند یافته‌ها و تحقیقات خود را در قالب خبرنامه یا هر متن دیگری با عموم مردم و ازجمله رسانه‌ها به اشتراک بگذارند.
این تجربه پیش‌تر و در دولت محافظه‌کار کانادا، در زمان نخست‌وزیری استفان هارپر در این کشور اجرا می‌شد و هدف اصلی آن ممانعت از انتشار تحقیقاتی بود که خطر استخراج منابع فسیلی را برجسته می‌کرد. باروی کار آمدن دولت جدید کانادا این قانون لغو شد اما اینک دولت آمریکا است که در همان مسیر گام برمی‌دارد.
بسیاری معتقدند این مسیر خطرناکی است که به‌خصوص با توجه به رویدادهای اخیری که در دولت و شیوه اطلاع‌رسانی دولت آمریکا دیده می‌شود راه را برای توسعه اطلاعات غلط و پنهان کردن حقیقت از مردم هموار می‌کند.
در روز اول کاری دولت جدید زمانی که برخی از رسانه به مقایسه جمعیت حاضر در مراسم تحلیف و اوباما پرداخته بدند، کِلیان کانوی، یکی از مشاوران ارشد فعلی رییس‌جمهور و مدیر سابق کارزار انتخاباتی ترامپ، در گفتگویی تلویزیونی در برابر این پرسش که چرا کاخ سفید داده‌های اشتباهی را آگاهانه منتشر می‌کند اعلام کرده بود ما در برابر فَکت ها و واقعیت‌هایی که رسانه‌های می‌گویند «واقعیت‌های جایگزین» را منتشر می‌کنیم. این همان روندی بود که سال‌ها پیش جورج اورول در کتاب معروف خود به نام 1984 درباره خطر آن هشدار داده بود. این تشابهی نبود که از چشم مردم دور بماند و در طی دو روز گذشته این کتاب بار دیگر در صدر کتاب‌های پرفروش آمریکا قرار گرفت.
دولت ترامپ در گامی دیگر امروز با امضای فرمانی صدور ویزا برای برخی از کشورها ازجمله ایران را حداقل به مدت یک ماه تعلیق کرد. این مسئله باعث نگرانی نه‌تنها تعداد زیادی از شهروندان دوملیتی این کشور شده است که به‌این‌ترتیب امکان ملاقات با خانواده‌های خود را از دست می‌دهند که برای از دانشجویانی که در این مدت لازم است تا ویزای تحصیلی خود را تمدید نمایند و همچنین برای سیستم پذیرش دانشگاهی این کشور مشکلات زیادی را به همراه خواهد آورد.
به نظر می‌رسد نگرانی‌ها ازآنچه دولت ترامپ ممکن است به همراه داشته باشد روزبه‌روز تقویت می‌شود و چشم‌انداز آینده را در هاله‌ای از ابهام فرومی‌برد.
اینک شفافیت علمی، محیط‌زیست و آینده پروژه‌های ملی علمی و فناوری این کشور در مقابل چشم‌اندازی مه‌آلود و نامطمئن قرارگرفته‌اند.
فارغ از تأکیدی که ترامپ بر تقویت مرزهای خود و کشیدن دیوار در بخشی از آن دارد، این تصمیمات تأثیرشان درون مرزهای آمریکا باقی نخواهند ماند و بر فرآیند علم و فناوری و به‌خصوص محیط‌زیست سیاره در همه جای جهان تأثیر خواهد داشت.
—
پوریا ناظمی
No tags for this post.