بارها نوشتهایم که سهم و جایگاه اقتصاد خلاق، صنایع فرهنگی و فناوریهای نرم در جهان امروز اقتصاد جهان به وضوح درک شده و به اهمیت و ضرورت آن پیبردهاند. البته در چند سال اخیر شاهد توجه سیاستگزاران و تصمیمسازان به حوزه اقتصاد خلاق بودهایم و اکنون که به روزهای سرنوشتساز چهارمین دوره ریاست جمهوری هستیم، به نظر باید نوشت و یادآوری کرد که لطفا اقتصاد خلاق را ببیند.
8 تیرماه مردم ایران پای صندوقهای رای حاضر میشوند تا رئیس جمهور آینده ایران را انتخاب کنند و یک روز بعد مستاجر جدید پاستور مشخص خواهد شد و ورای اینکه انتخاب مردم چه کسی خواهد بود سوال مهم این است که فرد پبروز و رئیس جمهور منتخب چه برنامهای برای ارتقای جایگاه و افزایش سهم صنایع خلاق و فرهنگی در تولید ناخالص داخلی کشور ارائه خواهد کرد؟
تا آن زمان ضرورت دارد تا یکبار نسبت به بازخوانی سیاستهای کلان و سند ملی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام شود و برنامهای عملیاتی و اجرایی را برای آن متصور شویم. در جلسه 810 شورای عالی انقلاب فرهنگی سند ملی توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم در تاریخ 26 تیرماه 1397 به تصویب رسید و درست روزهایی که رئیس جمهور آینده ایران در حال چینش اعضای کابینه چهاردهم میشود، 6 سال از زمان تصویب و ابلاغ این سند مهم میگذرد.
از این رو انتظار میرود تا از اعضای کابینه چهاردهم خواسته شود تا برای رونق اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی و فناوریهای نرم برنامه عملیاتی ارائه دهند. چه اینکه بر اساس همین سند ملی، اشخاصی چون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به همراه وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، صنعت، معدن و تجارت، آموزش و پرورش، وزارت ورزش و جوانان، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به طور شفاف مخاطب اجرای این مصوبه هستند. افزون بر اینکه مرکز مدیریت حوزههای علمیه، سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان بسیج مستضعفین، جهاد دانشگاهی و مرکز همکاریهای فناوری و نوآوری ریاست جمهوری هم مسئولیت دارند.
بازخوانی یک سند ملی، مقدمه یک انقلاب
سند ملی توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم جمهوری اسلامی ایران را میتوان مقدمه یک انقلاب در اقتصاد ایران دانست، انقلابی که باعث ایجاد اشتغال کمهزینه، پایدار و همچنین کاهش اعتیاد به درآمدهای نفتی میشود. یادآوری میشود وقتی 6 سال پیش این سند تدوین و تصویب شد، همه اعضای وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی، به این جمعبندی رسیده بوددند که ارزش بازار صنایع خلاق و محصولات فرهنگی و فناوریهای نرم در دنیا سالانه 2250 میلیارد دلار با امکان ایجاد حدود 30 میلیون شغل را داراست.
افزون بر اینکه در مقدمه همین سند به صراحت و شفاف اعلام شده که « گسترش نفوذ فرهنگی و تقویت جایگاه کشور در عرصههای بینالمللی، حراست از هویت ملی و متمایزسازی فرهنگ ملی در برابر فرهنگهای بیگانه و فرآیند جهانیسازی، توسعه اجتماعی و احیا و ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، بهرهمندی از فناوریهای اجتماعی در راستای رفع معضلات کشور و ارتقای کیفیت حکمرانی، افزایش سطح دسترسی عموم شهروندان به خدمات و محصولات فرهنگی بومی، توسعه اقتصاد مقاومتی از طریق کمک به گذار از اقتصاد منبع پایه تک محصولی به اقتصاد خلاق و دانش بنیان و همچنین فرهنگزایی، مقاومت در برابر تهاجم فرهنگی و توسعه فرهنگ انقلاب اسلامی از آثار توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم است.
بدون شک نهادی چون جهاددانشگاهی و به طور مشخص پارک ملی علوم، فناوریهای نرم و صنایع فرهنگی ایران به عنوان تنها پارک تخصصی حوزه اقتصاد خلاق یک ماموریت سنگین را در تحقق بخشیدن اهداف این سند ملی بر عهده دارند و نکته مهمتر اینکه راهاندازی شهر جهانی نوآوری و فناوریهای نرم به عنوان یکی از آخرین مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با امضای رئیس جمهور شهید خدمت جمهوری اسلامی ایران، آیتالله سید ابراهیم رئیسی یکی از اصلیترین اولویتهایی است که باید در دولت چهاردهم مورد توجه قرار گیرد و نباید از این مهم غفلت ورزید.
واقعیت این است که اگر دنبال متنوع کردن اقتصاد ایران از تله اقتصادی به شدت سنتی، دولتگرا هستیم، ضرورت دارد تا دولت آینده ایران، اقتصاد و صنایع خلاق را ببیند و شاید یکی از مهمترین ماموریتهای وزرای آینده این است که صنایع خلاق و فرهنگی را در اولویت خود قرار دهند و دریابند که میتوان این کیک را بزرگتر کرد.