دکتر شمسی‌پور در سال 1378 دررشته جغرافیای طبیعی موفق به اخذ مدرک کارشناسی و در سال 1380 تا 1386 مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود رادر رشته اقلیم شناسی از دانشگاه تهران اخذ کرد. وی تا سال 1393 به عنوان نماینده گروه جغرافیای طبیعی در شورای پژوهشی موسسه جغرافیا به فعالیت پرداخت و تا کنون بیش از 14 مقاله علمی بین المللی ارائه داده است. شمسی پور استاد راهنمای پایان نامه های بسیاری در حوزه مطالعات جغرافیایی است و از پژوهشگران و استادان به نام این حوزه است.
دکتر علی اکبر شمسی پور در گفت و گوی اختصاصی با سیناپرس از نقاط ضعف و قوت علمی کشور در حوزه خود و مهاجرت نخبگان از کشور گفت.
اگر به عقب برگردید بازهم رشته جغرافیا را انتخاب می کنید ؟
هرچند تصور اینکه می توان به عقب برگشت و اشتباهات را جبران یا نقاط قوت را تقویت کرد، بیهوده است اما از راهی که انتخاب کرده ام راضی هستم و هر روز بیشتر به جوانب مختلف تخصص رشته تحصیلی‌ام آگاه تر و به اهمیت کاربردی آن اشراف بیشتری پیدا میکنم.
مشوق اصلی شما در انتخاب این راه چه کسی یا چه چیزی بود؟
از دوران دبستان علاقه خاصی به این رشته داشتم. بدون شک مهمترین عامل و مشوقم برای ادامه تحصیل تلاشهای پدرم و همچنین در دوران دبیرستان معلمهای خوبی داشتم که آنها نیز مشوقهای من بودند.
نقاط ضعف و قوت علمی کشور در حوزه خود را درچه مسائلی می بینید؟
مسائل مختلفی را میتوان در رابطه با نقاط قوت و ضعف علمی کشور مطرح کرد. مهمترین نقطه ضعف موجود، انبوه دانش آموختگان دانشگاهی جویای کار هستند که در انگیزه و اشتیاق دانشجویان تأثیر منفی دارد. شکلگیری چنین شرایطی به علت مراکز متعدد آموزش دانشگاهی است که در اشکال مختلفی جایگاه دانشگاهها را تضعیف میکند. مراکز دانشگاه جامع علمی و کاربردی، مراکز غیرانتفاعی، واحدهای متعدد دانشگاه آزاد و پیام نور و در کنار آنها پژوهشکده های خاص هر سازمان که بجای عملکرد پژوهشی، رویکرد آموزشی و تربیت نیروهای تخصصی دارند. فاصله بین دانشگاه و سازمان های اجرایی و پژوهشی از نکات بسیار پراهمیت در این زمینه است. این فاصله گیری چه در بخش پژوهشهای استادان دانشگاه و چه در رابطه با استخدام و اشتغال دانشآموختگان دانشگاهی محدودیت ایجاد کرده است.
از نقاط قوت نیز میتوان به وجود تقاضا برای دانشگاه ها را در نظر گرفت و اینکه ارتباط های بین المللی هم برای دانشجویان مهیاتر از قبل است. زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، آموزشی و پژوهشی دانشگاهها تقویت شده است و ارتباط بین دانشگاهی و نیز با سازمانهای اجرایی در قالب تفاهمنامه ها و توافقنامه ها بیشتر شده است. همچنین ترکیب کادر علمی باتجربه و نیروهای جوان دانشگاهها پایه های علمی قوی و کاربردی تری فراهم ساخته و در نهایت گرایش به توسعه رشته‌های بین رشته ای در گروههای آموزشی مختلف حائز توجه و اهمیت است.
مقالات تولید شده در حوزه مطالعات علوم جغرافیایی چقدر توانسته کاربردی باشد؟
کاربردی بودن مقاله ها در هر تخصصی تا حد زیادی وابسته به تقاضای بیرونی دارد. عرضه مقاله های علمی و پژوهشی که ماه ها تلاش پشت آنهاست، به حد کافی است و درصد قابل توجهی از آنها قابلیت کاربردی دارند. اما فاصله بین پژوهشهای دانشگاهی و فعالیتهای اجرایی سازمانهای اجرایی سبب کمرنگ بودن جنبه های کاربردی پژوهشها شده است.
در حوزه فعالیت علمی من تمرکز اساسی بر مباحث تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن بر جنبه های مختلف فعالیت های انسانی، سلامت، بهداشت محیط، کشاورزی و محیط زیست ایران است. همچنین در حوزه مطالعات آب و هوای شهری بر آلودگی هوا و مدیریت مصرف انرژی است. تولیدات علمی حوزه پژوهشی آب و هواشناسی در جمع مطالعات علوم جغرافیایی کاربردی است اما اینکه نتایج پژوهشها چقدر در برنامه ها و طرحهای سازمانهای اجرایی و مدیریتی کشور گنجانده شده باشند، آمار قابل توجهی نیست.
به نظر شما آمار خروج نخبگان از کشور چقدر نگران کننده است؟
خروج نخبگان و دانش آموختگان به نفس خود نگران کننده نیست. چون در ایران هم بمانند از استعداد آنها استفاده نمیشود، پس لازم است برای شکوفایی و به ثمر رساندن تخصص و استعدادشان به کشورها و دانشگاه هایی بروند که زمینه فعالیت برایشان فراهم است. آمار بالای مهاجرت دانش آموختگان دانشگاهی وقتی جنبه نگران کنندهای میگیرد که هزینه های بالایی برای آموزش آنها هزینه میشود، اما برای اشتغال و ایجاد آسایش نسبی آنها برنامه ای وجود ندارد. زیرساختهای ضعیف اقتصادی و زیربنایی کشور مهمترین علت در خروج نخبگان است که لازم است برای آن چارهای اندیشیده شود.
گفتگو: فرگل غفاری
No tags for this post.