عدم انطباق بین نیازها و منابع، تغییر ناگهانی، بروز حوادث غیرمنتظره و خطرناك و نداشتن اطمینان از اوضاع و بر هم خوردن تعادل را بحران می نامیم. به عبارت دیگر تغییر ناگهانی، شدیدتر از حالت عادي و غافل گیري تهدیدآمیز، از جمله معیارهاي تعریف بحران هستند.
ارتباطات در بحران، بخشی از روابط عمومی است و پیدايی آن به صورت مستقیم با شیوه اطلاع رسانی رسانه های خبری ارتباط دارد. فعالیت هاي روابط عمومی و سعی در برقراري ارتباط و تفاهم با مردم، از عهد باستان وجود داشته است و تنها ابزار و ادوات روابط عمومی و نوع مهارت و تخصصی فعالیت هاي روابط عمومی با تغییر و تحول همراه بوده است.
ثبات منطقه در هنگام وقوع بحران، تابعی از وضعیت افکار عمومی و چگونگی مديريت بحران است. اين امر تعیین کننده رضايت و نارضايتی مردم و واکنش آنها در هنگام بحران است. از سوی ديگر رسانه ها، نقش مهمی در رويکرد افکار عمومی در مواقع بحران دارند. به هنگام وقوع بحران های شهری، اهمیت خبر رسانی سریع و دقیق برای عملیات روانی در مجاب سازی افکار عمومی افزايش می يابد.
روابط عمومی به دلیل توانایی استفاده مناسب و مطمئن از رسانه های اجتماعی در جهت دهی افکار عمومی ، و ارتباط مردم با جمعیت، به عنوان منابع اطلاعاتی جدید برای امداد و نجات در مقابله با انواع مختلف بحران و مراحل مختلف آن نقش موثری ایفا می کند .
بعد از بوجود آمدن بحران، روابط عمومی می تواند نقش موثري در عادي سازي شرایط و بازسازي محیط داشته باشد و با ارتباط مناسب بین سازمان، محیط و منطقه درهنگام بحران، نقش مثبتی در عادي سازي ایفا کند. روابط عمومی نباید فقط نقش اطلاع دهی را انجام دهد، بلکه در کنار آن باید نقش اطلاع یابی را نیز داشته باشد و با تجزیه و تحلیل اطلاعات و عملیاتی کردن آن و شرکت در جلسات راهبردي و سازمانی، تصمیم سازي کند و با اقداماتی مناسب به وضع مطلوب دست یابد. هر رویدادي که در عین به وقوع پیوستن بحران زا باشد تلاش امدادي وسیعی را طلب می کند تا از میزان خسارات و ضایعات آن تا حد ممکن کاسته شود.
به همین ترتیب، فعالیت دستگاه هماهنگ کننده عملیات امدادي در صورتی از بالاترین بازده برخوردار خواهد شد که به یک روابط عمومی مبتنی بر پایه هاي علمی متکی باشد. نقشی که چنین روابط عمومی به عنوان بازوي مشاوره اصلی وامین مدیریت کل عملیات ایفا می کند، نه تنها باعث تسهیل وظایف اجرایی مدیریت خواهد شد، بلکه این امکان را هم به وجود خواهد آورد تا حتی از پیامدهاي ناگوار سیاسی، اجتماعی، حقوقی و اقتصادي بالقوه بعدي نیز جلوگیري شود.
محمد جوکار
مدیر روابط عمومی جمعیت هلال احمر استان فارس