معاون آموزشی دانشگاه پیام نور استان همدان گفت: معتقدم نه تنها در بحث سند آمایش آموزش عالی که در بحث سندنویسی، برنامه‌ریزی و اجرا همیشه دچار مشکل بوده‌ایم.
دکتر علیرضا عقیقی با اشاره به آخرین ویرایش سند آمایش آموزش عالی در سال ۹۴ اظهار کرد: در سال ۹۴ چهار میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجو داشتیم و در این سند براساس آینده‌پژوهی انجام‌شده برای سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ پیش‌بینی شده که تعداد دانشجویان به بیش از چهار میلیون و ۶۰۰ هزار نفر برسد اما در حال حاضر براساس اعلام رسمی وزیر علوم حدود سه میلیون دانشجو داریم یعنی کاهش ۲۵ درصدی دانشجو در حوزه آموزش عالی داشتیم که دلایل مختلفی دارد.
وی ادامه داد: تغییر گرایش و نگرش جامعه به سمتی بوده که دیگر مدرک‌گرایی اهمیت ندارد، در گذشته مدرک خیلی مهم بود اما الان دانشجویان بعد از چهار سال شاهد هیچ خروجی لااقل از نظر اقتصادی نیستند، در ضمن ترکیب زن و مرد خیلی تغییر کرده است به طوری‌که سال ۹۴، ۴۳ درصد دانشجویان را مردان تشکیل می‌دادند اما الان بالای ۶۰ درصد زن هستند.
عقیقی اضافه کرد: متأسفانه براساس پیشرفت‌ها و تحولات، نظام آموزشی ما تغییر نکرده و با علم روز تطابق ندارد و این موضوع مغفول مانده است. سال ۲۰۱۶ انقلاب صنعتی چهار شکل گرفت، ۲۰۲۵ اوج این انقلاب بوده و با ورود کرونا در سال ۲۰۲۲ به نقطه عطف خود رسید و همین باعث از بین رفتن مشاغل و تخصص‌های مورد نیاز شد و در حال حاضر همه چیز براساس الکترونیک و فناوری اطلاعات و به صورت مجازی پیش می‌رود.
وی با اشاره به درآمدهای بالای بلاگرها و اینفلوئنسرها نسبت به سایر مشاغل مطرح کرد: می‌طلبد سند آمایش سرزمینی آموزش عالی مجدد مورد بازنگری قرار گیرد و مطابق با تغییرات و تحولات جهانی باشد در ضمن در گذشته نگاه ما در بحث آمایش آموزش عالی، اقتصادی بوده و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی را درنظر نگرفتیم و همین موضوع آسیب‌های متعدد موجود را به مرور افزایش خواهد داد.
معاون آموزشی دانشگاه پیام نور استان همدان مطرح کرد: به علت نگاه سیاسی، امنیتی مجبور به جذب دانشجو از استان‌های دیگر در دانشگاه مادر هستیم و مجبوریم دانشجویان همدانی را به سایر شهرها سوق دهیم و همین امر به مرور باعث شده که همدان مهاجرت بیش از حدی داشته باشد که متأسفانه این مهاجرت نه تنها در بین پسران، که درصد زیادی از میانگین کشوری هم بالاتر، در بین زنان و دختران عموماً مجرد رخ می‌دهد و آینده و شرایط زندگی این افراد تغییر و تحول اساسی می‌یابد.
وی با ابرازگلایه از حذف به یکباره مراکز علمی کاربردی بدون توجه به کارکرد آن و یا حتی تحت فشار قرار گرفتن دانشگاه پیام نور و یا برخی دیگر از مراکز دانشگاهی اظهار کرد: متأسفانه بررسی نکردیم کارکرد دانشگاه‌های پیام نور، علمی کاربردی و … چیست؟ در مقابل در سندها وجود نداشته که آنقدر از مراکز غیرانتفاعی حمایت شود اما مؤسسات غیرانتفاعی بدون وجود اعضای هیأت علمی و فضای آموزشی و بدون حتی وجود کارمندان مناسب، تعداد زیادی دانشجو در مقاطع ارشد و دکتری دارند و همین موارد نشان می‌دهد که دوراندیشی در تصمیمات وجود ندارد و شاید بعد از یک مدت دیگر باید برگردیم و آسیب‌هایی که زدیم را جبران کنیم.
عقیقی با طرح این موضوع که الان در بحث دانشگاه پیام نور، عده‌ای مدعی هستند باید کوچک‌سازی صورت گیرد و امکانات و وسایل این دانشگاه در اختیار برخی دانشگاه ها قرار داده شود، تصریح کرد: در دنیا وقتی می‌خواهند رشته‌ای ایجاد یا ظرفیتی ایجاد کنند، براساس برآورد عرضه و تقاضای نیروی انسانی عمل می‌کنند اما ما بی هیچ قاعده‌ای به توسعه و ادغام یا حذف اقدام می کنیم بدون اینکه تبعاتش درنظر گرفته شود.
وی ادامه داد: در باب گسترش دانشگاه فرهنگیان هم آیا برآورد کردیم که مثلاً وزارت آموزش و پرورش چند نفر نیروی انسانی می‌خواهد؟ یک نفر که استخدام می شود تا ۳۰ سال خدمت خواهد کرد. طی سه، چهار سال اخیر اکثر آموزش و پرورشی‌ها بازنشسته و گپی ایجاد شده و نیازی هست و اینک تمام امکانات به این سمت می‌رود و باز هم فضای خیلی زیادی درست می‌شود و بعد از چهار، پنج سال مجدد به سمت کوچک‌سازی آن میرویم بنابراین به جای ایجاد فضای جدید در این حوزه، شاید برون‌سپاری بهتر باشد، چیزی که از قدیم‌الایام در دانشگاه فرهنگیان و آموزش و پرورش انجام می‌شده است. در گذشته بسیاری از دانشگاه‌ها زمان پذیرش درصدی از دانشجویان را در رشته‌های دبیری جذب می‌کردند و براساس استانداردهای وزارت آموزش و پرورش آموزش می‌دادند و به مرور وارد چرخه آموزش می‌شدند و بدین ترتیب براساس برآورد، عرضه و تقاضای نیروی انسانی تأمین و مشکل حل می‌شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور همدان با تأکید بر اینکه باید همه عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، مسائل امنیتی و سیاسی درنظر گرفته شود اما کاستی‌هایی در این سند وجود دارد، تصریح کرد: وجود دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به صورت متمرکز در یک شعاع محدود به هیچ وجه توجیه ندارد.
عقیقی گفت: در حال حاضر در مأموریت دانشگاه پیام‌نور توسعه رشته‌های علوم انسانی از سوی وزارت علوم گنجانده شده است، خاطر نشان کرد طرح آمایش آموزش عالی در پیام نور در سطح کلان است و سیاست های ابلاغی از سوی سازمان مرکزی پیام نور ابلاغ و توسط استان ها اجرا می شود.
گزارش: فاطمه عزیزی هرمز