مینای دندان لایه خارجی تاج دندان بوده و از کریستال های معدنی فشرده تشکیل شده است.
بر اثر تغذیه باکتری های پوسیدگی زا از قند موجود در فضای دهان و دندان، اسید تولید می شود و اسید تولید شده، این کریستال ها را حل می کند. اگر مینا مواد معدنی خود را از دست بدهد و دوباره آن را به دست نیاورد، پوسیدگی دندانی اتفاق می افتد.
«فلوراید» ماده ای است که به جایگزینی مجدد مواد معدنی در مینای دندان کمک می کند و در نتیجه مینای دندان در برابر پوسیدگی مقاوم تر می شود.
وارنیش در حقیقت همان فلوراید غلیظ شده است که به عنوان یکی از راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان 3-5 سال و 6-14 سال توصیه می شود. هر چند وارنیش فلوراید در کودکان دچار پوسیدگی دندانی نیز کاریرد دارد.
وارنیش فلوراید در مراکز ارائه مراقبت های بهداشتی کودکان، در مدارس ابتدایی و در مرکز ارائه خدمات دندانپزشکی (مراکز خدمات جامع سلامت دارای واحد دندانپزشکی و نیز مراکز بخش خصوصی) انجام می شود که طی آن، فلوراید غلیظ شده به وسیله برس های یک بار مصرف روی دندان های کودک مالیده می شود.
اگر چه وارنیش فلوراید بیشتر باعث تغییر رنگ دندان به رنگ زرد می شود، اما این حالت موقتی بوده و با پاک شدن تدریجی وارنیش از سطح دندان، این تغییر رنگ از بین می رود.
نکات مهم در هنگام استفاده از وارنیش فلوراید:
در کودکان فاقد پوسیدگی یا دارای پوسیدگی خفیف هر ۶ ماه یک بار و در کودکان با استعداد بالا برای پوسیدگی، هر ۳ تا ۴ ماه یک بار وارنیش فلوراید انجام شود.
بعد از وارنیش فلوراید، تا 12 ساعت از مسواک استفاده نشود تا وارنیش مدت بیشتری روی سطح دندان ها باقی بماند.
پس از زدن وارنیش بهتر است تا یک ساعت از خوردن و آشامیدن خودداری شود؛ بنابراین قبل از انجام وارنیش فلوراید، کودک سیر شده و آب بنوشد.
بهتر است برای جلوگیری از پاک شدن وارنیش، کودک در آن روز از غذاهای سفت و چسبناک استفاده نکند.
وارنیش فلوراید، روشی ایمن، بی خطر، بدون درد و موثر در کاهش پوسیدگی است، اما نمی تواند به تنهایی از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. بلکه مسواک زدن با مقدار مناسب خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده منظم از نخ دندان، رعایت رژیم غذایی مناسب و معاینه های دوره ای و منظم دندان‌ها الزامی است.
دکتر سعید افزون
رییس گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز