طی مطالعه‌ای که از سوی پژوهشگران صورت گرفت، مشخص شد که محیط سیاسی و ابعاد سیاستگذاری اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از مهمترین مولفه‌های موثر بر سبک زندگی سالم جوانان و نوجوانان است؛ با این حال به نظر می‌رسد که این موضوع کمتر مورد توجه دولت‌ها قرار می‌گیرد؛ اما برای حمایت از سالم زیستن بسیار ضروری است.
به گزارش سیناپرس، در مقاله‌ای که اخیرا از سوی طاهره رستمی کتشالی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سنجش سلامت پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، فروزنده جعفرزاده پور، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، معصومه شفیعی از محققان شرکت نواندیشان راهبردی فناوری، عارفه سادات آقا سید مرتضی از محققان گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد با عنوان «سبک زندگی سالم جوانان: یک مرور نظام‌مند» منتشر شد، موضوع «سبک زندگی سالم در میان جوانان» مورد بررسی قرار گرفت.
سبک زندگی، فعالیت‌های عادی و معمولی یا روزمره است که افراد آنها را در زندگی خود به طور قابل قبول پذیرفته‌اند و این فعالیت‌ها روی سلامت، کیفیت زندگی و پیشگیری از بیماری‌ها در افراد موثر است.
عوامل متعددی در سلامت انسان نقش دارند که مهمترین آنها شامل تغذیه، فعالیت بدنی، کنترل وزن، خواب، استراحت، عدم استفاده از مواد مخدر و دوری از استرس می‌شود.
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال ۱۹۹۸، سبک زندگی یک روش زندگی با الگوهای رفتاری مشخص که تحت تاثیر اثر متقابل بین ویژگی‌های شخصی فرد، تعاملات اجتماعی و شرایط زندگی محیطی و اقتصادی و اجتماعی است، عنوان شده است. این تعریف نشان می‌دهد که الگوهای رفتاری باید به گونه‌ای مداوم با تغییرات اجتماعی و شرایط محیطی انطباق یابند؛ ولی این سازمان در ادامه تاکید دارد که هیچ سبک زندگی کمال مطلوبی وجود ندارد و بسیاری از عوامل موثر بر زندگی می‌توانند از دیدگاه فرد برای وی متناسب باشند.
از سوی دیگر جوانان بخش عمده‌ای از جمعیت را به لحاظ کمی تشکیل می‌دهند و جایگاه و نقش‌های اجتماعی مهمی بر عهده جوانان است؛ از این رو توجه به نوع و سبک زندگی سالم این قشر از جامعه بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که ریشه بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات جسمی و روانی که افراد در بزرگسالی آن را تجربه می‌کنند و با آن مواجه می‌شوند، ریشه در دوران جوانی دارد.
از این رو این محققان در این مطالعه اقدام به بررسی‌هایی در خصوص سبک زندگی سالم در جوانان کردند که در این مطالعه ۳۹۸ مقاله بررسی شد که پس از حذف مقالات تکراری و غیر مرتبط در نهایت ۱۸ مقاله مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌های این محققان نشان داد که بیشترین توجه در مطالعات به بررسی متغیرهای تغذیه سالم، فعالیت‌های جسمانی و پس از آن اجتناب از رفتارهای پرخطر و مصرف مواد مخدر مربوط می شد.
بر اساس یافته‌های این مطالعه به نظر می‌رسد برای ترویج سبک زندگی سالم به خصوص در جوانان مطالعات بیشتر در مورد «محیط‌های مساعد برای سبک زندگی سالم» با لحاظ کردن ابعاد فردی و ساختاری حائز اهمیت است و ارتقای سبک زندگی سالم در میان جوانان و نوجوانان مستلزم تلفیق راهکارهای عملی در سطح فردی و ساختاری است.
یافته‌های حاصل از مرور مطالعاتی که در ایران انجام شده است نشان می‌دهد که هیچ کدام از مطالعات به بعد ساختاری محیط فیزیکی و کالبدی موثر بر سبک زندگی جوانان نپرداخته‌اند و به طور کلی تمام مطالعات تنها به بعد فردی در این زمینه پرداخته‌اند که ابعاد جسمانی و فعالیت‌های مرتبط با ارتقای سلامت جسمی افراد مرتبط با زندگی شخصی افراد را در برمی‌گیرد.
متغیرهای مورد بررسی در این بررسی‌ها شامل فعالیت فیزیکی، الگوی تغذیه سالم، مصرف مواد مخدر، مصرف الکل، الگوی خواب و مدیریت بدن است:
یافته‌های به دست آمده حاکی از آن است که در هیچ کدام از مقاله‌های مورد بررسی در این مرور نظام مند، به هیچ کدام از ابعاد محیط سیاسی مساعد برای سبک زندگی سالم پرداخته نشده است. در واقع هیچ کدام از مطالعات تجربی در این زمینه ابعاد سیاستی مرتبط با سبک زندگی جوانان را مورد مطالعه و بررسی قرار نداده‌اند.
همچنین یافته‌های این مرور نشان می‌دهد که مطالعات سبک زندگی سالم در ایران به محیط اقتصادی و اهمیت بسیار زیاد آن در ارتقای سبک زندگی سالم جوانان بی توجه بوده‌اند.
شیوه سالم زیستن و سالم ماندن افراد در هر جامعه‌ای اهمیت زیادی برای سیاستگذاران حوزه سلامت دارد و در حقیقت در هر جامعه‌ای توجه به مساله سلامتی و بیماری و بهزیستی و نگاه ویژه به سبک زندگی افراد، نشانه‌ای از پیشرفت تلقی می‌شود.
در این راستا کشورهای توسعه یافته مطالعاتی در خصوص شیوه سالم زیستی انجام دادند و ماحصل یافته مطالعاتی آنها منجر به ابتکار عمل‌های متعددی شده است.
مطالعات در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که محیط زندگی انگیزه‌ای مهم برای فعال شدن و اتخاذ سبک زندگی به صورت روزمره است. نمونه آن پیاده روی در پارکی که به خوبی از آن نگهداری می‌شود، بسیار مطلوب‌تر از پیاده روی در امتداد جاده‌ای پرترافیک است.
این تحقیقات تاکید دارد که هر چه کیفیت زیرساخت‌ها مانند روشنایی، پیاده رو و امنیت بهتر باشد، احتمال فعال شدن جامعه و ایجاد ادراک مثبت از حمل و نقل فعال بیشتر می‌شود.
این مطالعه نشان می‌دهد محیط سیاسی و ابعاد سیاستگذاری اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از مهمترین مولفه‌های موثر بر سبک زندگی سالم جوانان و نوجوانان است؛ با این حال به نظر می‌رسد که کمتر مورد توجه دولت‌ها قرار می‌گیرد؛ اما برای حمایت از سالم زیستن بسیار ضروری است.
با توجه به نتایج این مطالعه، به نظر می‌رسد مفهوم «محیط‌های مساعد برای سبک زندگی سالم» در ادبیات مربوط به سبک زندگی در ایران بسیار نامشخص، ناآشنا و مبهم است.