کشف غیر منتظره یک دانشمند در موسسه سیستمهای هوشمند ماکس پلانک در اشتوتگارت، ممکن است انقلابی در تصویربرداری پزشکی ایجاد کند. این دانشمندان دریافت که غبارهای از جنس ذرات الماس به اندازه چند نانومتر، که برای یک هدف کاملاً متفاوت در نظر گرفته شده بودند، در یک آزمایش تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی به خوبی میدرخشیدند و درخشش آنها بسیار روشنتر از ماده کنتراست دهنده نظیر فلز سنگین گادولینیوم است.
شاید در آینده بتوان از آن به عنوان یک ماده کنتراست جدید برای MRI استفاده کرد. البته غبارهای نانویی از جنس الماس در تحویل دارو به درمان سلولهای تومور قابل استفاده هستند.
برخی از بزرگترین اکتشافات جهان به طور تصادفی اتفاق افتاده است. در حالی که کشف پتانسیل غبار الماس به عنوان یک عامل کنتراست MRI آینده ممکن است نقطه عطفی در تاریخ علم در نظر گرفته نشود، با این وجود خواص تقویت کننده سیگنال آن یک یافته غیر منتظره است که ممکن است امکانات جدیدی را فراهم کند.
گادولینیوم فلز سنگینی است که در کلینیکها برای تشخیص تومور، التهاب یا ناهنجاریهای عروقی از ۳۰ سال پیش تاکنون استفاده میشود. روشنایی این فلز تصویر مناطق آسیب دیده را تقویت میکند. با این حال، هنگامی که به جریان خون بیمار تزریق میشود ، گادولینیوم نه تنها به بافت تومور بلکه به بافت سالم اطراف نیز میرود.
گادولینیوم در مغز و کلیهها باقی میماند، که ماهها تا سالها ممکن است در آنجا سکنیگزیند. اثرات طولانی مدت گادولینیوم بر بیمار هنوز مشخص نیست. گادولینیوم همچنین باعث ایجاد برخی عوارض جانبی دیگر میشود. جستجوی جایگزینی برای آن سالهاست که در حال انجام است.
آیا غبار الماس میتواند به یک جایگزین قابل تحمل تبدیل شود؟ ژلنا لازوویک زینانتی از محققانی که روی غبار الماس برای هدفی کاملا متفاوت کار میکرد، دریافت هنگامی که ذرات ۳ تا ۵ نانومتر غبار الماس را در کپسولهایی از ژلاتین قرار میدهد، اتفاق شگفتانگیزی رخ میدهد.
ژلنا میگوید: «من قصد داشتم از این گرد و غبار فقط برای گرم کردن کپسولهای حامل دارو استفاده کنم. من از گادولینیوم برای ردیابی موقعیت ذرات گرد و غبار استفاده کردم. قصد داشتم بفهمم که آیا کپسولها در داخل بدن خوب گرم میشوند. به دلیل نشست گادولینیوم از این آزمایش ناامید شدم. تصمیم گرفتم که گادولینیوم را کنار بگذارم. وقتی چند روز بعد تصاویر MRI را گرفتم، در کمال تعجب، کپسول ها هنوز روشن بودند. وای، این جالب است، من انتظار آن را نداشتم.»
ژلنا با تزریق گرد و غبار الماس به جنین مرغ زنده، این آزمایش را گسترش داد. او فهمید در حالی که گادولینیوم در همه جا پخش میشود، نانوذرات الماس در رگهای خونی باقی مانده بودند.
اگر گرد و غبار الماس توسط بیماران به خوبی تحمل شود، این پتانسیل را دارد که به یک گزینه جدید برای کنتراست دادن استفاده شود.